Sinema tarihi, kadın karakterler açısından çoğunlukla sınıfta kalmış olsa da, son yıllarda güçlü kadın karakterleri ve cinsiyetçilikten kaçınan senaryolarıyla bu durumu değiştirmeye başlamış filmlere daha sık rastlar olduk. 2020’lerde bunu hala dile getirmek gerekmesine inanamıyoruz ama sinemada kadın karakterler görebilmek ve daha önemlisi gerçek ve güçlü kadın karakterler görebilmek artık bir lüks ya da kutlanması gereken bir yenilik olmaktan çıkmalı.

Peki kadınların sinemadaki temsilini neden önemsiyoruz? Sinema; erişimi son derece yaygın ve belki de en kolay olan üstelik de bizi besleyebilen, etkili bir görsel sanat. Hal böyle iken kadınların konuşma sürelerinin dahi erkeklere kıyasla son derece kısa olduğu, sadece erkek başrolün eşi/sevgilisi vb. olarak yer verildikleri filmleri izlemek özellikle genç kadın izleyici için son derece ilham kırıcı.

Küçükken arkadaşlarınızla oynadığınız, çizgi filmlerdeki karakterlerden birini seçerek “ben buyum” dediğiniz oyunu hatırlayın. Sonra da bunu çok sevdiğiniz, ünlü ve hatta ödüllü filmlere uyarlamaya çalışın. Eğer bir kadınsanız kendinize karakter seçebilmek için seçeneklerinizin son derece sınırlı olduğunu fark edeceksiniz.

Çünkü onyıllar boyunca erkek bakışıyla yazılmış senaryoların hükmettiği Hollywood film endüstrisinin, biyografi türü dışında kadın karakterlere annelik, eşlik ve cinsel obje olma dışında bir rol imkanı tanıdığı nadiren görüldü. Üstelik kadın oyuncular ve erkek oyuncular arasındaki kaşe farkları, kadın yönetmen, senarist ve sanatçıların ikinci plana atılıyor olması gibi gerçekler da görmezden gelinip durdu. Neyse ki bu kabul edilemez durumun, son yıllarda endüstriyi silkmeye ve düşünmeye sevk eden #TimeIsUp ve #MeToo hareketlerinin de etkisiyle değişmeye başladığını söylemek mümkün. En azından buna inanmak için biraz ışık var. O halde gelin kadın karakterlerin merkezde yer aldığı filmlere bir göz atalım:

Kadın Filmleri

Barbie | 2023, Greta Gerwig

Hey Barbie! Greta Gerwig, tüm zamanların en ünlü oyuncaklarından Barbie’nin dünyasının kapılarını aralayarak feminist bir öykü anlatıyor. Mükemmel dünyası ve tozpembe rutininin ortasında bir gün uyandığında kendini gerçekliği, yaratılışını ve ölümlülüğü sorgularken bulan Barbie, peşine takılan Ken ile insanların dünyasına yolculuk edip geri döndüğünde dünyanın dertlerini ve en çok da erk meselelerini o tozpembe dünyaya taşımış oluyor. Farklı Barbie’ler, Margot Robbie’den Dua Lipa’ya Kate McKinnon’dan Issa Rae’ye farklı isimler tarafından canlandırılıyor ve bu çok eğlenceli film güçlü müziklerle destekleniyor.

IMDb Puanı: 6.9/10

Women Talking | 2022, Sarah Polley

Miriam Toews’in başarılı romanı, güçlü bir oyuncu kadrosuyla sinemaya uyarlanıyor. Modern toplum düzeninin dışında izole bir yaşam süren bir tarikatın kadınları, komünitenin erkeklerinin toplu ve sistematik tecavüzlerine karşı birlik olarak gizli bir oylama yapıyor, hiçbir şey yapmamak, kalıp savaşmak ve terk etmek arasında bir seçim yapmaya çalışıyorlar. Sarah Polley’nin filmi, Rooney Mara, Claire Foy, Jessie Buckley ve Frances McDormand gibi oyuncularıyla da, kadınların bireysel ve ortak hikayeleriyle, etkileyici bir feminist harekete dönüşüyor.

IMDb Puanı: 6.9/10

Promising Young Woman | 2020, Emerald Fennell

İlk filmini yazan ve yönetmen Emerald Fennell‘ın imzasını taşıyan bu intikam hikayesi, üniversiteden en yakın arkadaşının uğradığı cinsel saldırı ve sonrasındaki intiharının şokunu atlatamadığı için ayrılan Cassie’nin tecavüz kültürünü normali haline getirmiş erkekleri tuzağına düşürmeye ant içmiş bir misyonere dönüştürüyor. Bilinçli bir şekilde politik doğruluktan uzak, sahip olduğu cheesyliğinin farkında ve bunu çok iyi kullanan film, renkleriyle, müzikleriyle, kostümleriyle ve tabii Carey Mulligan‘ın oyunculuğuyla dikkat çekici.

IMDb Puanı: 7.5/10

Little Women | 2019, Greta Gerwig

Louisa May Alcott’un klasikleşmiş romanından uyarlanan film İç Savaş sonrası Amerika’da yaşamlarını sürdürmeye çalışan dört kız kardeşin hikayesini anlatıyor. Çocukluk dönemlerini geride bırakıp kadınlığa geçiş süreçlerinde türlü dertlerle boğuşan, tamamen farklı karaktere sahip dört kız kardeş Meg, Jo, Beth ve Amy; filmin bu yeni uyarlamasında Emma Watson, Saoirse Una Ronan , Florence Pugh ve Eliza Scanlen tarafından canlandırılıyor. Filmde ayrıca Meryl Streep ve Laura Dern gibi usta kadın oyuncular da yer alıyor. 1994 yapımı filmini de unutamadığımız klasikleşmiş hikayenin bu yeni versiyonunu mutlaka izleyin!

IMDb Puanı: 7.8/10

Bombshell | 2019, Jay Roach

Film, ortaya çıkması ile büyük olay yaratan, Fox News’in kurucusu ve CEO’su olan Roger Ailes’in taciz skandalının perde arkasında yaşananları konu ediyor. Biyografik yapımda, Charlize Theron Fox’tan NBC’e geçiş yapan haber sunucusu Megyn Kelly‘i, Nicole Kidman televizyon yorumcusu Gretchen Carlson‘ı ve Margot Robbie kurgusal Fox News yapımcısı Kayla Pospisil‘i canlandırıyor. Kadın çalışanlara yıllarca uygulanan cinsel tacizler, baskılar ve mobing gibi profesyonel çalışma hayatının karanlıkta bırakılmak istenen tabu konularına ışık tutuluyor.

IMDb Puanı: 6.7/10

Hidden Figures | 2016, Thedore Melfi

Katherine G. Johnson, Dorothy Vaughan ve Mary Jackson. 1960’ların ABD’sinde yaşayan bu üç siyahi kadın, hem ırkçılık hem de cinsiyetçilik engellerini aşarak NASA görevleri için kritik önem taşıyan pozisyonlara yükselmiş üç matematikçi. İlham verici gerçek hikayeleri Taraji P. Henson, Octavia Spencer ve Janelle Monáe tarafından beyazperdeye taşınan üç kadın, bugün bile bazı mesleklerin kadınlara uygun olup olmadığını tartışma cüretini gösterenler varken, bundan 60 yıl önce mücadelelerinin karşılığını almışlar.

IMDb Puanı: 7.8/10

Suffragette | 2015, Sarah Gavron

1912 yılının Londra’sında geçen hikaye çocukluk yıllarından beri çamaşırcı olarak çalışan Maud Watts’ın birtakım tesadüfler sonucunda kadınların oy verme hakkıyla ilgili mücadele eden süfrajetlere katılışını konu ediniyor. Hareketin öncüsü Emmeline Pankhurst‘ın Merly Steep tarafından canlandırıldığı filmde barışçıl yöntemlerle seslerini duyurmakta zorlanan ve mücadeleleri eşleri dahil olmak üzere ataerkil toplum tarafından hiç de hoş karşılanmayan kadınların gösterdiği kararlık ve adanmışlığa hayran kalacaksınız. Filme ilişkin mutluluk verici diğer bir bilgi ise böyle önemli bir kadın hareketinin bir kadın yönetmenin (Sarah Gavron) gözünden anlatılmış olması.

IMDb Puanı: 6,9/10

Wild | 2014, Jean-Marc Vallée

Wild, Cheryl Strayed‘in anılarını yazdığı kitabından uyarlanan bir kendini keşfetme, kendiyle baş başa kalma ve özgürleşme hikayesi. ABD’nin Batı kıyıları boyunca uzanan 1000 mili aşkın yürüyüş parkuru Pacific Crest Trail’i tek başına kat eden Strayed’i Reese Witherspoon‘un canlandırdığı film, geçmişindeki yaraları sarmak için doğayla baş başa kalmaya ve kendini fiziksel olarak olabildiğine zorlamaya ihtiyaç duyan bir kadının yolculuğunu anlatıyor.

IMDb Puanı: 7.1/10

The Help | 2011, Tate Taylor

Kadınların kadınlara karşı yaptığı ayrımcılığı ele alan The Help, 1960’ların ABD’sinde beyaz ailelere hizmetçilik yapan siyahi kadınların sosyal hak arayışını konu alıyor. Birbirleriyle dayanışma içinde hareket ederek hakları olanı alma yolunda önemli adım atan siyahi kadınların mücadelesi yer yer ilham verici, yer yer kahkahaya boğucu. Filmin başrollerinde Viola Davis ve Octavia Spencer, yardımcı rollerinde ise Emma Stone, Jessica Chastain, Allison Janney ve Bryce Dallas Howard gibi oyuncular yer alıyor.

IMDb Puanı: 8.1/10

Persepolis | 2007, Vincent Paronnaud& Marjene Satrapi

Iran İslam devrimini; bu süreçte çocukluktan yetişkinliğe geçen Marjene Satrapi isimli gencecik bir kadının gözlerinden izliyoruz. Animasyon film, Şah iktidarının düşüşü ile artık demokratik bir yönetim anlayışına kavuşacaklarını düşünen İranlıların yaşadıkları hayal kırıklıklarını ve bu dönemde İran’da yaşayan bir genç kadın olmanın zorluklarını anlatıyor. Ayrıca film, siyah-beyaz olması ve görselleri itibariyle de Marjene’in içinde olduğu o buhranlı ve depresif dönemi hissedebilmemize yardımcı oluyor.

IMDb Puanı: 8,0/10

The Hours | 2002, Stephen Daldry

Virginia Woolf’un Mrs. Dalloway romanının etkileriyle hayatı kesişen üç kadının hikayesini anlatan The Hours, Hollywood’un üç yıldız oyuncusunu bir araya getiriyor: Nicole Kidman, Julianne Moore ve Meryl Streep. Oyuncular, sırasıyla Woolf’un kendisini, 1950’lerde sözü geçen romanı okuyan bir ev kadınını ve 1990’larda AIDS’den ölmek üzere arkadaşı onuruna bir parti vermeye çalışan modern bir New York kadınını canlandırıyorlar. Üç kusursuz performansı, üç dönemin ruhunu yakalayan sanatsal ve teknik güzellikleri ve Philip Glass imzalı müzikleriyle, kadınlara dair bir güzelleme The Hours. 

IMDb Puanı: 7.6/10

A League of Their Own | 1992, Penny Marshall

Bu beyzbol filmi, erkeklerin başarıdan başarıya koştuğu, kadınların da onları tribünlerden izlediği kalıpların dışına çıkıyor. II. Dünya Savaşı yıllarında kurulan ilk kadın beyzbol ligine katılan iki kız kardeşin hikayesini anlatan A League of Their Own‘da Geena Davis ve Lori Petty, başrolleri Tom Hanks ile paylaşıyor. Filmin yönetmen koltuğunda ise 2018’de kaybettiğimiz, 80’ler ve 90’ların önemli kadın yönetmenlerinden Penny Marshall oturuyor.

IMDb Puanı: 7.2/10

Thelma & Louise | 1991, Ridley Scott

1990’ların en sevilen yol ve suç filmlerinden birine dönüşmüş olan Thelma & Louise, Susan Sarandon ve Geena Davis ikilisinin performanslarıyla dikkat çeken, çizgi dışı bir kadın hikayesi. Eşleri tarafından uğradıkları haksızlıklara dayanamayıp tamamen özgür hisssedebilecekleri bir yolculuğa çıkan Thelma ve Louise ne yazık ki erkek şiddetinden tamamen uzaklaşamıyor, bu da onları (pişman olmadıkları) bir suç işlemeye itiyor. Sonuçları ve bedeli ne olursa olsun birbirlerini desteklemeye devam eden ikili, işledikleri suçlardan kaçarken birbirlerine sımsıkı tutunuyor.

IMDb Puanı: 7.4/10

IMDb Puanı: 8.1/10, Top250: #206

The Nun’s Story | 1959, Fred Zinnemann

Hem listedeki filmler arasında en eski tarihli olanı olması hem de yapıldığı dönemin anlayışının ötesinde bir film olması açısından The Nun’s Story’i mutlaka izlemenizi tavsiye ediyoruz. Zira Audrey Hepburn‘un biyografisi “Zarafet” kitabında da filmin ünlü oyuncunun yer aldığı tüm filmler içerisinde kendini en iyi hissettiği filmlerden biri olduğunu belirtiyor. Zengin bir Belçikalı ailenin kızı olan Gabrielle van der Man bütün imkanlarını arkada bırakıp rahibe olmaya karar verir, ancak son derece zeki ve yetenekli olan bu kadın 2. Dünya Savaşı, kriz ve hayal kırıklıkları arasında yeminlerine bağlı kalmakta güçlük çeker. Özellikle “itaat etme” konusunda büyük sıkıntı yaşadığı her fırsatta yüzüne vurulan genç kadının fikirleri, istekleri dini ve kişisel inançları arasındaki mücadelesini izliyoruz.

IMDb Puanı: 7,6/10

İlginizi çekebilir: Sinemagger’dan İlham Veren Kadın Hikayeleri Filmleri

kadın filmleri, kadın kahramanlar