Fes birçok gezginin oldukça beğendiği, kimilerinin de şüpheyle yaklaştığı bir şehir. Ama kesin olan bir şey var ki Fes, sıradanlığa çok uzak bir yer. Daracık sokaklardan oluşan eski şehir bölgesinde yürürken bir karınca yuvası labirentinde ilerliyormuşsunuz hissini alabilir, kaybolma stresi yaşayabilirsiniz. Bunun ötesinde, Fes’in havasını soludukça, kültürel zenginliğini tattıkça ve yapılar görsel anlamda size tatmin etmeye başladıkça mimari ve kültürel açıdan oldukça zengin olan bu kadim şehirden etkilenmemenin elde olmadığını göreceksiniz.

Konum

Tarihte Fas’ın başkentliğini de yapmış Fes kesinlikle görülmesi gereken, ancak dikkatli olunması gereken bir şehir. Fas gezimde Faslı lokal arkadaşlarım dahil olmak üzere birkaç farklı kaynaktan Fes’in Medina bölgesi hakkında dikkatli olmam konusunda uyarı aldım. Dolayısıyla güvenlik anlamında rahat hissetmek istiyorsanız, Medina bölgesinde gezeceğiniz yerlere odaklanıp, ana sokak/caddelerden pek de ara sokaklara sapmamak yapılacak en mantıklı hareket olabilir.

Sokak dediğime bakmayın, Fes’in Medina bölgesinde dokuz binin üzerinde birbiriyle bağlantılı, daracık sokak olduğundan bahsedilmekte. Küçük şehirlerin Medina’sında umursamadan gezinme ve kaybolmuş hissi yaşamak her ne kadar keyifliyse, Fes’in daracık sokak ağlarıyla örülü Medina’sında kaybolmuş hissi yaşamak bir o kadar ürkütücü, çünkü en hayat kurtarıcı GPS bile burada düzgün çalışmıyor, sizi farklı bir yerde gösterebiliyor. Bu kadar uyarıdan sonra gezilebilecek mekanlardan bahsetmeden önce şunu da belirteyim ki eğer Fas’tan deri bir ürün almak istiyorsanız adres Fes. Hemen hemen her şeyi en ucuza Marakeş’ten bulabilir ancak en ucuz deri malzemeleri ise Fes’te bulabilirsiniz. Fes, zaman açısından sıkışık bir rota içerisindeyseniz bir, maksimumda ise bir buçuk günlük bir vakti ayırmaya ihtiyaç duyacağınız bir şehir.

Fes’te Gezilecek Yerler

El Attarine ve Bou Inania Medresesi

Her iki medrese de kesinlikle görülmesi gereken yerlerden. 20 dirhem giriş ücreti olan bu binalar içerisine girdiğinizde sizi kesinlikle mest edecek ve ince işçilikleriyle şaşırtacak cinsten.

Fotoğraf merakınız varsa çok güzel kareler yakalayabilirsiniz. Ben bu medreselerin duvarlarını, çinilerini, tahta ve taş oymalarını incelerken kendimi eski zamanların güzellik anlayışının şimdi ne kadar bozulduğunu sorgular durumda buldum. Mimari güzellik maalesef yerini sadece ülkemizde değil dünyanın hemen her yerinde çirkinliğe teslim etmiş durumda.

Karaviyyin Camii ve Üniversitesi

Dünyanın mevcutta eğitim veren üniversiteleri içerisinde en eskisi olan Karaviyyin Üniversitesi yaklaşık 12 asırdır kesintisiz eğitim veriyor. Zamanın ünlü felsefecilerinden İbn Haldun, İbn Rüşd gibi alimler bu üniversitede yetişmiş. Binanın içine girebilir, cami avlusunda yalın ayak dolaşabilir ve caminin içinde gezebilirsiniz. Kadınlar da caminin belli bölümlerine rahatça girip avlu kısmının içine olmasa da kenarına kadar gelebiliyorlar. Maalesef aktif dini mekanların içine girebilmek kadın-erkek anlamında farklılıklar içeriyor.

Chouara Tabakhanesi

Mutlaka herhangi bir ortamda fotoğrafına rastladığınız rengarenk kuyulardan oluşan, derilerin işlendiği dünyaca ünlü tabakhane Fes’te yer alıyor. Tabakhaneyi görebilmek için etrafında yer alan, deri satan mekanların içine girmek ve terasına çıkmak gerekiyor. Bu arada Fes’teki çoğu yere, ara sokaklara girmeden kendi başınıza gidebilirsiniz. Ancak tabakhane için oldukça uyguna yerel bir rehber tutmanızı öneririm. Böylece hem kaybolmaz (çünkü bulunması kolay bir yerde değil) hem de etrafındaki mekanların terasına çıkmak için ek ücret vermemiş olursunuz. Çünkü bazı uyanık girişimciler ücretsiz giriş yazsalar bile sizden teras için para istiyorlar. Mekanın terasına çıktığınızda muhtemelen benzerini göremeyeceğiniz bir manzara sizi bekliyor. Ancak buna kokunun kötülüğünü de eklemek lazım. Koku için yanınızda nane bulundurabilirsiniz!

Fes’te bunların haricinde gezip görebileceğiniz diğer yerler de, şehrin simgelerinden mavi renkli kapı Boj Nord, Fes’in kurucularından Moullay Idriss II’nin çinilerle bezenmiş türbesi (Moulay Idriss II Mausolaum), Fes’teki sarayın altın renkli kapılarını önünde fotoğraf çektirmek için Dar el Makhzen.

Ayrıca mini bir müze ve görülmeye değer sütünlarıyla güzel bir avluya sahip Fondouk el Nejjarine (giriş ücreti 20 dirhem) ve Medina’daki Yahudi mahallesi Mellah‘ı gezip görmeniz gerektiğini düşündüğüm yerler arasında.

İlginizi çekebilir: Kadir Sayım’dan Şafşavan

İlginizi çekebilir: Kadir Sayım’dan Fas Mutfağı