Kimsenin gitmediği, gidip de göremediği yıllarda geçen distopyalardan fenalık mı geldi? “Abi 1984’ü okudun mu, adeta günümüzü anlatıyor”culardan koşarak uzaklaşmak mı istiyorsunuz? İşte karşınızda taze bir üslup ile yazılmış, karamsar bir yakın dönem distopyası. BBC ve HBO’nun ortak yapımı olan Years and Years, sadece 6 bölümden oluşan tek sezonluk bir mini seri. Herkesin Netflix dışında başka içerik üreten yokmuş gibi davrandığı ülkemizde yeterince sükse yaratamayan bu yapım, şu geçirdiğimiz sancılı günlerde şans vermek için oldukça dikkat çekici bir tercih olabilir.

Yazı, belirtilen noktaya dek spoiler içermemektedir…

İngiltere’de geçen bu hikaye, görece geniş bir ailenin yakın dönemde yaşadıklarını anlatıyor. Bir sürü kardeş ve onların 90 yaşındaki ninelerinin etrafında şekillenen, yarı absürd yarı gerçekçi olaylar silsilesine şahit olduğumuz bu dizide herkes yan karakter. Ana karakteri ise senaryonun kendisi olarak nitelendirebiliriz. Bütün karakterler de bu senaryonun gelişimine ve atmosferin rahatsız ediciliğine katkıda bulunacak şekilde karşımıza çıkıyor. Hiçbir unsur gözümüze sokulmuyor. Neyin ne olduğunu ilk iki bölümde yavaş yavaş anlıyoruz. Ayrıca her bölüm başka senelerde geçiyor ki böyle yazınca kurguda olası kopukluklar olabilirmiş gibi geliyor. Ama hayır. Dizinin en önemli meziyetlerinden biri de bu. Bölümler arası geçişler çok yumuşak ve bir sonraki bölüme geçme motivasyonu çok yüksek. Bunu şey gibi düşünmeyin, hani Walking Dead ve benzeri dizilerde 45 dakika hiçbir şey olmaz, son 5 dakika heyecan fırtınası olur, hemen bir sonraki bölüme geçmek istersiniz. Onun gibi değil işte. Zamana yayılmış bir temposu var ve bu muhtemelen baya hoşunuza gidecek.

İnce ince tasarlanmış şahane iç mekanların olduğu, sesli komut algılayan ev robotlarının popülerleştiği, siyasi konjonktürlerin devinimde olduğu, göçmenliğin mesele olmaktan çıkıp tüm dünyanın ana gündem maddesi haline geldiği, nükleer saldırı tehditlerinin başka bir boyuta eriştiği, eşcinselliğe karşı ekstrem yaptırımların uygulandığı ve tüm bunların yanında hepsi ayrı telden çalan karakterlerimizin ninelerinin evinde toplanıp yiyip içtiği anları izlerken insanın aklından tek klişe geçiyor. İnsanoğlu her şeye alışır… Böyle anlatınca tam bir kakafoni gibi geliyor ama izlerken nedense bu hissi vermiyor. Bir de bu aile bireylerinin hayatlarına paralel olarak anlatılan solo bir hikaye var ki en ilgimi çeken de o oldu. Bir kadın siyasi karakterin İngiliz siyasetine agresif şekilde dahil oluşu. Tahmin edeceğiniz üzere bu siyaset kadının yolu bir şekilde bizim hikayemizle de kesişiyor. Düğüm de zaten o noktada çözülüyor.

Yazının kalan kısmı spoiler içerir…

İçerdiği yakın dönem tahminleri bizim içimizi feci şekilde kararttı, normal olarak. Trump’ın tekrar seçilişi, Ukrayna üzerinden anlatılan devlet&toplum savaşı ki bu tasvir nedense Türkiye üzerinden de rahatlıkla işlenebilirmiş gibi geldi bana… Tüm bunlar yaşanırken İspanya sosyalist devlet kurmuş ama onların da akıbeti felaket oluyor. Ama genel hatlarıyla anlatılan şey popülizm kavramı. Popülizme hizmet eden siyasi liderlerin vizyonsuzluğu. Bu liderlerin ülkeleri sürüklediği global felaketler ve bu liderlere oy veren cahil toplumlar. Adeta çok tanıdık bir kısır döngüyü, kendi orijinal distopik anlatısına yediren Years and Years; kimsenin karşı çıkamayacağı rasyonellikte tahminler üretiyor. Açık söylemek gerekirse ilk 4 bölüm boyunca bunu çok çok iyi yapıyor. Ta ki botla geçiş ve trajik ölüm sahnesine kadar. O ana kadar senenin en iyi dizisi olmaya aday olan yapım, son 2 bölümüyle beni maalesef hayal kırıklığına uğrattı. Bana diziyi tavsiye eden kişiler benimle aynı fikirde olmasa da, özellikle son bölümde telefonları ile canlı yayın açıp devrimcilik oynayan göçmenler sahnesinde odağımı baya bir yitirdim. Zira telefonla çekildiğini farkeden yetkililerin şiddet uygulayamaması bana pek inandırıcı gelmedi. Bu belki de benim yaşadığım hayatın gerçeklikleriyle örtüşmediği için eğreti durdu ama, bilemiyorum. Bu mevzu ufak da bir detay olmayınca seyir zevkini son bölümde ciddi şekilde etkiledi. Ve dizinin karanlık atmosferine zarar verdi. Naif bir finale yol açtı…

Ne olursa olsun iyi taraflarının daha ağır bastığını söylemek mümkün, dizinin son bölümü botla geçiş bölümü olsaydı daha epik bir final olurdu sadece bunu değiştirmek isterdim. Yoksa totaliter rejim, dijital kimlik gibi konuları sorgulamaya açış şekli harika. Ya bu arada dijitalizasyon delisi bu kıvırcık kızı izlerken sinir küpü olduk. Attığı her adım, ettiği her laf, jest ve mimikleri bizi çok gerdi. Söylemeden geçemedim. Neyse sonuç olarak, kiminin distopyası olan bu hikayenin belli değişkenleri; günümüz dünyasında bazı toplumların çoktan gerçeği haline gelmiş durumda. Gelişmiş toplumlara uyarı niteliğinde bir alt metni olan Years and Years’ın günümüz siyasi liderleri tarafından izlenmesi gerektiğini düşünsem de, buradan ders çıkaracak kapasitede ve vizyonda olmadıklarına emin olduğum için bu minik ve sessiz çığlığımı yutmayı tercih ediyorum. İzleyen olduysa yorumlarını beklerim. Sevgiler.