Yerel ve butik işletmelerin desteğimize her zamankinden de fazla ihtiyaç duyduğu bir dönemdeyiz. Ne mutlu ki, son dönemlerde bu konudaki duyarlılığın artığını gösteren bazı hareketlere tanık olduk; birçoğumuz lokal üretim yapan, sevdiğimiz markaları Instagram’da paylaştık. Biz yine de biraz sorgulamak istiyoruz, bu gibi hareketlerin bir parçası olmuş bile olsak, acaba lokali desteklemek konusunda yeterince farkındalık sahibi miyiz? Farkındalığımız ne kadar derin?

El Emeği!

Bu yazıyı, ‘Alışverişlerinde yerel ve butik işletmeleri ne sıklıkla tercih ediyorsun?’ sorusuna bir gün hepimizin çok sık cevabını vermesi umuduyla hazırladık. Bu amaç doğrultusunda da ilk olarak el emeği konusuna değinmek istiyoruz. Yerel ve butik işletmelerin en fazla öne çıkan özelliği, seri üretim algısının tersine el emeğiyle üretilen ürünler ortaya koymaları. Bu aynı zamanda, zincir mağazaların rekabetinde uzak olmaları anlamına geliyor. Ürünlerini yaratırlarkenki motivasyonları sevgi, ilham ve topluma ekonomik ve sosyal anlamda katkı sağlamak oluyor. Üstelik bunu sağlıyorlar; sen yerel ve butik işletmelerden alışveriş yaptığında, aynı zamanda yerel ekonomiye ve kalkınmaya da destek sağlamış oluyorsun. Bir nevi, onların ürünlerine hayatında yer açtığında, bütünün bir parçası olduğunu ve dünyayla olan bağlantını yeniden keşfediyorsun.

Şeffaf İletişim ve Hikaye

Lokal işletmelerden alışveriş yapmak, satın aldığın ürünlerin nerede, nasıl, kim tarafından üretildiğini, sana ulaşana kadarki yolculuğunu da bilmek demek aynı zamanda. Her detay şeffaf ve işin özünde samimiyet var, çünkü maddi kaygının önünde bağ kurmak ve değer yaratmak duruyor. Bir yandan lokal üreticilerin hikayelerini de doğrudan kendilerinden dinlemen mümkün çünkü genellikle kolayca ulaşılabilir oluyorlar. Evet, ‘hikaye’ diyoruz çünkü küçük üreticilerin birçoğu kendilerine özgü hikayelere sahipler. Yollarında daha ileriye gidebilmek için farklı farklı süreçlerden geçiyorlar, bu da birbirinizin arasında derin bir üretici-tüketici deneyimi olmasını sağlıyor çünkü o işletmenin bugüne gelene dek nelerden geçtiğini gördüğünde, felsefesinden ürünlerine, onu anlamaya başıyor ve kimi noktalarda kendinle özdeşleştirebiliyorsun. Sonra bir de bakıyorsun, o ürünleri tüketmek için değil, arkasında barındırdığı fikri, mesajı, hikayeyi benimseyip yanında taşımak için almaya başlamışsın.

Sürdürülebilirlik

Lokal işletmelerin bir başka özelliği de, yerli üretim yaptıkları için ürünlerinin uzun mesafeler boyunca taşınmasının gerekmemesi. Bu da taşıma ve dağıtım gibi tüm ulaşım süreçlerinde ortaya çıkan karbon ayak izinin azalması anlamına geliyor ve onları fazlasıyla doğa dostu yapıyor! Üretimin tüm süreçlerinde sürdürülebilirliği esas alıyor, seri üretim algısının önünde doğaya saygılı bir alternatif oluyorlar. Kitlesel tüketim alışkanlıklarını desteklememeyi seçiyor, bunu üretim süreçlerine yansıtıyorlar.

Nasıl Destekleyebilirsin?

Yerel ve butik bir işletme olmanın felsefesine artık biraz daha aşina olduğunu düşünüyoruz ve şimdi aklında belirmiş olması muhtemel bir soruya geçiyoruz: “Yerel ve butik işletmeleri desteklemenin yolları neler?”:

• Öncelikle herhangi bir ürün satın alacağında, her zaman yerel ve küçük işletme alternatiflerini araştır. İlk tercihin hep lokal üretim yapan markalar olsun.
• Mahallenden başla! Yalnızca yerel üretim yapan markalar olarak düşünme; hemen bugün, alışverişini mahallendeki manav, bakkal veya kasaptan yap. Eve dönüş yolunda hep önünden geçtiğin pastaneden leziz bir ekler almayı ve evinin köşesindeki çiçekçiye uğrayıp minik bir buketle kendini mutlu etmeyi unutma.
• Sadece işletmelere değil, çiftçilere de üretim süreçlerinde destek olmamız çok önemli. Yemek alışverişlerini yakınındaki yerel pazarlardan yapmaya özen göster veya en taze meyve ve sebzeleri çiftçilerden alıp doğrudan sana ulaştıran işletmeleri destekle.
• En sevdiğin yerel ve butik işletmeleri, kendilerinden sonra kullanmak üzere hediye kartı satın alarak destekle.

Önemli olan farkında olmak, anlamak ve istemek. Bunları başardıktan sonra, yerel ve butik işletmeleri desteklemenin yaratıcı yolları çok! Hadi, bugün başla.

Kapak fotoğrafı: Unsplash / Courtney Cook