An… Ne kadar kıymetli ve değerli değil mi ? Şu anda yaşadığımız, deneyimlediğimiz her şey aslında bir daha olmayacak yani yaşanmayacak. Elimizdeki an madem bir daha yaşanmayacak, o anın kıymetini bilmeliyiz. “Ichigo Ichie” felsefesi de aslında tam olarak bu. Her anın bizim için bir hazine olduuğunu hatırlatan, bir daha yaşanmayacağını söyleyen ve “her an bir kere yaşanır” anlamına gelen bir felsefe. Bu felsefenin 10 prensibi sayesinde anı daha değerli hale getirebiliyoruz. Peki ama nasıl? 

Ichigo Ichie Nedir?

Japonların mutluluk felsefesi olan Ichigo Ichie, 16.yüzyılda Japon çay ustası Sen No Rikyu tarafından ortaya konuyor. Japonların çay seremonilerini bilirsiniz. Rikyu da tam o olarak bu seremonilerin birinde şöyle diyor: “O anki buluşmamız bir daha asla asla öncekinin aynısı olacak şekilde  gerçekleşmeyecek, bu yüzden de titizlikle yapmalısınız.”  Sen No Rikyu’nun ifadesine baktığımızda bütünüyle anda yaşamın önemini vurguladığını söyleyebiliriz. 

Ichigo Ichie, Türkçe’ye “hayatta bir defa” olarak çevriliyor. Kökleri Zen Budizmi’ne dayanan bir öğreti. Budizimin alt felsefesi olan Zen Budizm de esas olarak sabretmeyi, anda yaşamayı ve anın bilincinde olmayı öğretiyor. Ichigo Ichie’nin farkına vardığımızda dünyada geçirdiğimiz her sabahın, sevdiklerimizle geçirdiğimiz her anın sonsuz değerli olduğunu ve tüm dikkatimizi hak ettiğimizi hatırlıyoruz.

Kökleri eskiye dayanan bu felsefeyle bir kitap sayesinde tanıştım ve İkigai’den sonra okuduğum diğer kitap, The Book of Ichigo Ichie oldu. Japonlar gerçekten uzun ve mutlu hayatın sırrını biliyor. En çok satan kitaplardan biri olan İkigai’nin yazarları bu kez “The Book of Ichigo Ichie” kitabında verdikleri rehber niteliğindeki eşsiz bilgilerle her anı hayatta bir kez yaşanacak bir deneyime dönüştürmeyi amaçlıyor. 

Hepimizin tanıdığı, Ikigai ve The Book of Ichigo Ichie kitaplarının yazarı olan Héctor García, bu konu hakkında şöyle diyor: “Şu anda deneyimlediğiniz her şey, bir daha asla olmayacak. Her anı bir hazine gibi değerlendirmeliyiz. An avcıları olmalıyız.“ 

Peki anı yaşamak tam olarak nasıl oluyor yani mümkün mü? Japonlara göre mümkün. The Book of Ichigo Ichie kitabında sunulan 10 prensip sayesinde hayatımızın bize sunduğu her anın değerli olmasını sağlayabiliriz. Şimdi Japon felsefesini meydana getiren 10 değerli prensibi inceleyelim.

Ichigo Ichie’nin 10 Prensibi

1. Anın güzelliğini hissedin: Elinizdeki en değerli şey şimdiki zaman. Aslında ne geçmişi ne de geleceği düşünerek şu ana haksızlık yapmamanız gerekiyor. Geçmişi değiştiremezsiniz, geleceği ise bilemezsiniz. Ama şu an tam anlamıyla canlı bir şekilde sizin avucunuzda. Ona sarılın ve elinizdeki anın değerini bilip tüm güzelliğini yaşayın.

2. Her anınız son anınızmış gibi kutlayarak yaşayın: Mutluluğunuzu asla ertelemeyin. Her günü son anınız gibi düşünürseniz yaşadığınız ana odaklanır ve onun değerini bilirsiniz. Sıra dışı şeyler yaşamak için doğru zamanı beklemeyin, belki de öyle bir zaman gelmeyecek. Siz elinizdeki anı son anınız gibi yaşayın…

3. Zihninizi hafifletin, duygularınızı serbest bırakın: Zihninizi gereksiz şeylerden arındırın ve duygularınızı bırakın, özgür olsun. Meşgul bir zihin ve bastırılmış duygular anı yaşamamızın önünde büyük engel teşkil edebilirler. 

4. Yaptığınız şeye odaklanın: Eski bir Japon atasözü aynı anda iki avı hedef alan bir avcının hiçbirini öldüremeyeceğini söyler. Yani tek bir şeye odaklanın, asla iki şeyle aynı anda uğraşmayın. 

5. Kusurlarınızla barışın: Her başarısızlık farklı bir yol izlemeniz gerektiğinin bir işaretidir. İyileştirme isteğiniz varsa, kusurlarınız mükemmeldir. Kusurları kabul edin ve onları iyileştirin.

6. Beklentilerinizi bir kenara bırakın: Beklentiler anı yaşamamıza engel. Kafamızdaki düşünceler, tahminler ya da gelecekle ilgili beklentilerimiz anı kaçırmamızı sağlar. Beklentilerden kendimizi arındırmalı ve andan kopmamalıyız. 

7. Merhametli olun: Kendinize, çevrenize merhametli olun…

8. Kendinizle dost olmayı öğrenin: İnsan önce kendiyle dost olmalı, kendini sevmeli. Zaten kendiyle barışık mutlu olan biri herkesle mutlu olur.

9. Şefkat pratikleri yapın: Bu maddeyi ayrı sevdiğimi söylemek istiyorum.  Herkes kendi iç dünyasında hiç bilmediğimiz bir savaş veriyor. Bu yüzden şefkatli olmalı…

10. Farklı şeyleri denemekten kaçınmayın:   Einstein’ın da dediği gibi sürekli aynı şeyi yapıp farklı sonuçlar almayı bekleyemezsiniz. Kendinize unutulmaz anlar yaratmak için yeni deneyimlere kucak açın.

Japonların anı yaşama sanatı olan Ichigo Ichie, şu anın bir fırsat olduğunu ve anı yaşamamız gerektiğini söyleyen bir felsefe ve Latin edebiyatının ünlü ozanı Horatius’un bir dizesinde geçen “carpe diem” mantığıyla aynı. Carpe diem; anı yaşa, zamanın tadını çıkar anlamına gelen özdeyiş. Ben bu özdeyişi Dead Poetry Society (Ölü Ozanlar Derneği) filmi sayesinde öğrendim. Filmdeki edebiyat öğretmeni John Keating öğrencilerine şöyle diyordu:  “Carpe diem, seize the day boys, make your lives extraordinary.”  Yani “anı yaşayın çocuklar, hayatlarınızı olağan dışı yapın”.

Sevgili İlber Ortaylı da kendi sosyal medya hesabında ” İnsanın hayatta en kıymetli şeyi zamandır, para değildir. Çünkü hiçbir şekilde telafi edilemez, yerine konamaz. Para gelir, zaman gelmez.” ifadesiyle zamanın önemine dikkat çekiyor. Kitabın yazarı Héctor Garcia’nın sözüyle yazımı sonlandırmak istiyorum. “Ve unutmayın, büyülü tesadüfler şans ile ilgili değil, anlara dikkat etmekle ilgilidir.”

Hadi gelin hep birlikte Japonlara kulak verip içimizde yeni bir çiçek açmasına izin verelim!

Kapak fotoğrafı: Pinterest

İlginizi çekebilir: Melike Büşra’dan İskandinav Mutlu Yaşam Sırları