Son birkaç yıldır her yerde sürdürülebilirlik kelimesini duyduk, bir şeyler yapmaya, bilinçlenmeye çalıştık. Fakat bugünkü durum gösteriyor ki hala yolun çok başındayız. Yine de umut kesmek ve vazgeçmek için henüz çok erken. Hiçbir şey için geç olmadığını düşünmek pollyannacılık değil de bu yolda ilerleyebilmek adına en iyi motivasyon olmalı hepimiz için. Çok üzüldük, içimiz yana yana izledik yangınları, belki elimizden geleni yaptık gece gündüz uyumadan yardım ettik. Şimdi ise bunların tekrar yaşanmaması için kolları sıvama vakti. Artık durumun ciddiyetini doğa bize kendisi anlatıyor.

Ne yapıyoruz? Çöplerimize sahip çıkmıyoruz bir kere. Ortalığa öylece savuruyoruz. Bu yazıyı Bodrum’dan yazarken üzülerek söylüyorum ki, son iki haftadır denizden pet şişe ve plastik bardaklar topladım… Yeşillik alanlardan cam şişeler, parlak jelatin ambalajlar toplayıp çöplere taşıdım. Geri dönüşüm çöpleri de olması gerektiğinden az, bazen yok bile. 

Fütursuzca tüketiyoruz. Her dakika, her saniye bir şeyler satın alıyoruz. Evden çıkıyoruz, elimiz kolumuz dolu dönüyoruz. Üstelik tüketirken bile tüketiyoruz. Plastik kaplar, poşetler… Siz de benim gibi dünyayı çöp yığını olarak görebildiniz mi?

Peki ne yapmalıyız? Bu saatten sonra artık 5 dakikalığına da olsa söndürdüğümüz ışığın bile bir önemi var. Plastik kap, poşet kullanmamalıyız, bunu biliyoruz. Pet şişe tüketmemeliyiz, bunu biliyoruz. Gereksiz su tüketimi yapmamalıyız, bunu biliyoruz. Biliyoruz da ne kadarını gerçekçi bir şekilde uyguluyoruz? 

Hayatımıza aldığımız alışkanlıkları bir düşünün. Sabahları erken uyanmak, spor yapmak, diş fırçalamak… Bunlar doğuştan sahip olduğumuz alışkanlıklar değiller. Bugün yeni bir alışkanlığa başlayabiliriz. En basitinden gidip güzel bir matara alıp pet şişe kullanmayı bırakabiliriz ya da poşet çay kullanmak yerine yeniden kullanılabilir çay keseleri alıp bunları kullanmaya başlayabiliriz. Spora, pikniğe, sahile giderken yanımıza aldıklarımızı plastik değil sürdürülebilir materyallerden seçmeliyiz. Yavaş yavaş bu alışkanlıkları arttırıp kendimizi sürdürülebilir bir hayata adamamız şart.

Evet, bireysel olarak sürdürülebilir bir yaşamın tek başına yeterli olmadığının da farkındayız ama bunun motivasyon düşürmesine izin veremeyiz. Düşünsenize, yıllardır sürdürülebilirlik diye diye zamanımızı harcadık ama daha pet şişe kullanmadan bile yapamıyoruz. Belki bunları hayatlarımıza adapte edebilmiş olsaydık bugün yangınların olmama ihtimali var mıydı? Henüz bunları tam anlamıyla yapamazken nasıl marjinal çözümleri geçip gıda güvenliğini arttırabilir, emisyon salınımını azaltabiliriz ki? Ekosistemlerimizi nasıl koruyabiliriz henüz en küçük değişimi bile yapamıyorken. Bu nedenle “Zaten geç kaldık, iş işten geçti artık.” Şeklinde söylemlerde bulunanları da uyarmalıyız. Bu düşünceler sadece motivasyon düşürüyor ve sona yaklaşımı hızlandırıyor.

Haydi söz verelim! Bugünden itibaren bir alışkanlık edinmeye ve bu alışkanlığı oturtunca da bir yenisini eklemeye söz verelim. Magger’lar olarak hepimizin bu konuda duyarlı ve hassas olduğuna eminim. Bu nedenle de en önemli şey aslında kendimiz dışındakileri de bilinçlendirmek. Çevremizdeki insanları uyarmalı ve bilinçlendirmeliyiz. Bildiğimiz alternatifleri önermeliyiz. En çok da alternatifleri öğrenmeye kapalı olmak bunu engellemiyor mu zaten? Ben bildiğim birkaç alternatifi aşağıda listeleyeceğim. Siz de bildiğiniz alternatifleri yorumlara yazar, sosyal medyanızda paylaşır ya da çevrenizdekilere anlatırsanız belki de büyüyerek bu dönüşümün bir parçası haline gelebiliriz. 

• Pet ve cam şişe yerine geri dönüştürülebilir materyalden üretilmiş matara kullanmak.
• Çay poşeti yerine yeniden kullanılabilir çay kesesi kullanmak. 
• Mikro plastik içeren diş macunları yerine efervesan diş macunu (tablet) kullanmak.
• Plastik jiletler yerine çelik jilet kullanmak. 
• Plastik veya alüminyum yemek kapları yerine sefer tası kullanmak. 
• Plastik diş fırçası yerine bambu diş fırçası kullanmak. 
• Buzdolabı poşeti yerine balmumu saklama bezleri kullanmak. 
• Bulaşık süngeri yerine bulaşık lifi kullanmak. 
• Pipetleri çelik tercih etmek ve gittiğiniz yerlere götürmek. (Böylelikle kağıt pipet harcamaktan da kaçınabiliriz.)
• Plastik şişelerdeki şampuanlar yerine ambalajsız katı şampuan kullanmak.
• Filtre kahve makineniz için kumaş kahve filtresi edinmek. 
• Şeffaf poşet yerine alışveriş filesi kullanmak. 
• Geri dönüşüm seçeneklerini araştırarak evde ayrıştırılan çöpleri ilgili kurumlara iletmek. 
• Geri dönüşüm sembollerini öğrenerek bir ürün almadan önce ambalajının geri dönüştürülebilir olup olmadığını kontrol etmek. 
• Paketli gıda tüketimini kısıtlamak, hatta mümkünse sonlandırmak.
• Kıyafetlerin sürdürülebilirliğini gözden geçirmek, alınacak kıyafetin nereden geldiğini araştırmak. 
• Temizlik ürünlerini doğaya zarar vermeyen markalardan edinmek.

Kapak Fotoğrafı: Pinterest

İlginizi çekebilir: İrem Bektaş’tan Moda ve Sürdürülebilirlik