Bundan yaklaşık yirmi sene önce Pekin’e yaptığım ilk seyahatten aklımda kalan en ilginç kare, pijamasını giymiş, saçına sardığı bigudileri ile sokaklarda akşam yürüyüşünü yapmakta olan insanlardı. Bizim belki de sadece yazlık komşularımız ile paylaştığımız bu sahneyi, büyük bir şehirde ilk kez burada görmüştüm. Apartmanlarının önünde beyaz plastik sandalyelerinde oturup iskambil oynayan pijamalı mahalle sakinleri, sokakta tırnaklarını kesenler, hatta bulaşıklarını yıkayanlar… Sokağın evin devamı gibi kullanılabildiği, hatta hayatın sokakta yaşandığı bir ülke diyebiliriz Çin için. Çin sokaklarında hergün görebileceğiniz, garip olarak adlandırılabilecek ama aslında bir o kadar sıradan durumlar insanın yüzünde gülümseme bırakıyor. Işte onlardan bazıları…

Çin’den Sokak Manzaraları

Bir Evcil Hayvan Türü Olarak Kuşlar

Evcil hayvanları gezdirmek deyince aklımıza köpekleri, hatta belki kedileri yürüyüşe çıkarmak geliyor olabilir. Bizim için bunlar ne kadar olağan ise, Çin sokaklarında kuşlarını hava almaya çıkarmış insanlar ya da hava alması için sokağa asılmış kafesler içinde kuşlar görmek de bir o kadar doğal. Çinlilerin inancına göre ötücü kuşları gezdirmek ya da hava almalarını sağlamak, onların depresyona girmelerini önlemek için gerekli. Çünkü depresyona girmek kuşların ötme kabiliyetini azaltabiliyor. Her ne kadar kuşların sosyalleşebilmesi için kafesler ile parklarda buluşmak gitgide azalsa da, her an önünüze apartmanlara asılmış bambu kafeslerde kuşlar çıkabilir.

Berberler Ayağınıza gelsin

Berber salonları out, havadar sokaklar in! Otobüse giderken hızlı bir tıraşa ne dersiniz? Bir sandalye, sehpa üzerinde ayna, birkaç makas ve traş makinesi, işte bu kadar. Gençler tarafından ne kadar ilgi görüyor bilinmez ama Çin’de köprü altı ya da sokak köşelerinde hala geleneksel sokak berberleri görebilirsiniz. Bu berberlere baktığınızda zamanda yolculuk yapmış gibi oluyorsunuz. Her ne kadar hijyen konusunda eksikler olsa da, ayağına gelen berber hizmetini geri çevirmeyen Çinliler görmek mümkün.

Sokak Karaokesi

Çin sokakları genellikle gürültünün, müziğin eksik olmadığı yerlerdir. Ürününü tanıtmak için yan yana hoparlörden yüksek seste yayın yapan marketler, radyosundan bangır bangır müzik dinleyerek geçen motorlu ya da bisikletliler, hatta ve hatta boynuna astığı radyoda çalan şarkılara eşlik ederek yürüyüş yapan insanlar. Bu cümbüşün içine girdiğinizde parklarda karaoke yapan insanlar da garip gelmemeye başlıyor. Özellikle karaokenin Asya kültüründeki vazgeçilmez yeri göz önüne alındığında, hava güzel olduğunda parklarda ses sistemi ve hoparlör eşliğinde mikrofona şarkısını seslendiren amatör müzisyenler, karaoke sevdasının karaoke barları (ya da otel ya da hava alanlarında bulunan karaoke kutucukları) ile sınırlı olmadığının göstergesi.

Dans Saati

Parklardaki müzik seslerinin bir kaynağı da amatör dans gruplari. Orta yaşın üstünde, daha çok bayanlardan oluşan, hoparlörlerden yükselen müzik eşliğinde ellerinde yelpaze ya da eşarpları ile dans eden gruplar da parklarda ya da meydanlarda görebileceğiniz görüntülerden. Çin’in nüfusu göz önüne alındığında, açık alanlar toplu olarak sosyalleşmek ya da egzersiz yapmak için doğal olarak tercih edilen yerlerden olmuş hep. Özellikle parklarda dansın yanısıra Tai Chi ya da aletlerde fitness yapmak birçok Çinlinin sabah rutininde bulunuyor. Pandemi gerçeği göz önüne alındığında bu tercihin daha da popüler hale geldiği düşünülebilir. Soğuk havada da olsa dans kareografilerini çalışan eğlenceli topluluklar seyredenlere adeta hayat enerjisi aşılıyorlar.

Buhar Olup Gitse de Su ile Kaligrafi

Ortalama bir Çinlinin edebiyata düşkün olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz sanırım. Kaligrafi de edebiyatın görsel sanatla buluştuğu en estetik formlardan biri olarak Çin’de yadsınamaz bir yere sahip. Sokakta görebilecekleriniz arasında belki de en artistik ve ilginç olanı, içindeki kaligrafı su ve fırça ile yere yazdığı metinlerde ortaya çıkaranlar. İlk olarak 1990’ların başnda Pekin’de ortaya çıkan bu akım sonradan diğer şehirlere de yayılmış. Daha yazarken buharlaşarak kaybolmasına rağmen büyük bir sabırla metinlerini yerlere yazan sokak kaligraflarınının emekleri takdire değer doğrusu.  

Sonbahar Zamanı Lahana Zamanı

Tarihler ekim ayına yaklaşırken Shenyang’da insanları lahana ve pırasa satın alma telaşının sardığını gözlemleyebilirsiniz. Kelimenin tam anlamıyla her köşe başında, gerek yerlerde gerek seyyar manavlarda kilolarca satılan bu sebzeler, bolca da alınır. Birden evlerin balkonları, pencere kenarları hatta parklar, bahçeler ve sokaklar yeşile bürünmeye başlar. Şehrin en beklenmedik yerlerinde birden lahanalar ve pırasalar ortaya çıkar. Güneşin daha gücünü yitirmediği günlerde sokaklara serilen bu sebzeler, elbette kışa hazırlık olarak kurutulacaktır. Lahanalar iyice kuruduktan sonra turşu (‘suan cai’) olmak için bidonlara basılmaya hazırlanırken, pırasa almanın sebebi ekonomiktir. Kilosu dört yuan’a kadar düşmüşken alıp kışa hazırlık olarak kurutulmaktadırlar. Bir nevi Avrupa’nın Noel süslemelerini andıran bu olağandışı yeşil süslemeler, birkaç hafta sonra iyice soğuyacak havanın da habercisidir.

Kapak Fotoğrafı: Harika Yıldırım

İlginizi çekebilir: Eyüp Utku Akçay’dan Dünya Lezzetlerine Giriş