Irkçı söylemleriyle Kanye, şişmanfobik – mizojinistik söylemleriyle Lagerfeld ve son çocuk istismarı kriziyle Balenciaga… Her yaşanan “moda krizi”nden sonra büyük atılımlar yapılıyor ve bazı bariyerler inşa ediliyor gibi görünse de Karl Lagerfeld’in bu yılın Met Gala teması olmasından anlayabileceğimiz gibi moda dünyası günün sonunda pek çok şeyi göz ardı etmeye yatkın.

Gelin incelemeye güncel Balenciaga kriziyle başlayalım. Modayla ilgili olmayanların bile neredeyse her sosyal medya platformunda rastladığı tartışma, markanın son kampanyasından karelerin sunulmasıyla başladı. Spring/Summer 2023 koleksiyonu için sunulan görsellerde yer alan çocuklar pofuduk ayıcıklar tutuyordu. Buraya kadar her şey kulağa normal geliyor. Sorun şu ki kampanyada kullanılan ayıcıklar deri kayışlar, file çoraplar ve zincirlerle giydirilerek fotoğraflanmıştı.

‘Bondage’ giyim ile ilişkilendirilebilecek görsellerin ardından kampanya dikkatleri üzerine toplayınca karelerden birinin içerisinde rahatsız edici bir detay daha fark edildi. Balenciaga x Adidas kum saati el çantasının öne çıktığı bir karede, fonda yer alan belgeler arasında Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi’nin cinsel istismarına ilişkin görüntülerin “yalanlanması” veya tanıtımının yasaklanmasını ele alan bir kararı görülüyordu. Fonda görünen bir başka belgedeyse 1996 tarihli Çocuk Pornografisini Önleme Yasası’nın (CPPA) ifade özgürlüğünü ihlal ettiği sonucuna varılan bir başka Yüksek Mahkeme kararı dikkat çekiyordu.

Twitter’da yükselen BoycottBalenciaga ve #CancelBalenciaga ‘hastag’lerinin ardından taraflardan açıklamalar gelmeye başladı. Balenciaga özetle “Görsellerle ilgimiz yok biz de rahatsızız, bu içeriği üretenlerle ilgili gerekli işlemleri yapacağız” derken kampanyanın fotoğraflarını çeken Gabriele Galimberti, “Yüzlerce nefret maili aldığını ancak kampanya fotoğraflarında yer alan nesnelerin fotoğrafçının seçimi olmadığını” söyledi. İçeriğin yaratıcıları sorumluluk almamak için yakartop oynarken Balenciaga’nın güncel ilham kaynağı Kim Kardashian da “fotoğraflardan çok rahatsız olduğu ve markayla olan ilişkisini gözden geçirdiğini” duyurdu. Günün sonunda, yüzlerce insandan gelen tepkilere rağmen fotoğrafların geri çekilmesi dışında somut herhangi bir aksiyon alınmadı. Twitter kullanıcısı Tori Nicks’in tespiti de gelecekte “olmayacak”lara dair ipuçlarını veriyor: “Pek çok kişi Balenciaga reklamına tepki vermekten kaçınacak. Birkaç hafta içerisinde kimse olayı hatırlamayacak ve Balenciaga’nın işleyişi her zaman olduğu gibi devam edecek. Daha sonra yeniden deneyecekler. Yeni bir yolla…”

Tori Nicks’in tespiti Balenciaga olayı özelinde önemli olmanın yanı sıra moda endüstrisinin yıllardır boğuştuğu hafıza kaybı sorununu da vurguluyor. Met Gala bu yıl “Karl Lagerfeld” temasını benimserken, tasarımcının #MeToo hareketini ya da Adele’in şişmanlığını eleştiren, soykırımın Almanya’nın en iyi buluşlarından biri olduğuna değinen söylemlerini unutmuş gibi görünüyor. Bir başka tasarımcı Alexander Wang ise sürekli tekrarlanan taciz iddialarının ardından Rihanna, Julia Fox gibi popüler isimleri giydirmeye devam ediyor. İddiaların ardından düzenlediği ilk defiledeyse izleyici kalabalığından övgüler yükselebiliyor. Sonuç olarak, Balenciaga kriziyle birlikte bir kez daha görüyoruz ki, ortada Kanye vakasında olduğu gibi üst üste gelen manik ataklar kadar reddedilemez sonuçlar yoksa moda endüstrisi milyon dolarlık markaların ve onların kreatif liderlerinin “ufak” hatalarını göz ardı etmek için çoğunlukla hazır.

Kapak Fotoğrafı: Manilla Bulletin