“I like my money right where i can see it; hanging in my closet.” (Paramın görebileceğim bir yerde durmasını severim; dolabımda!) Carrie Bradshaw karakterinin bu sarkastik sözlerinin alışveriş bağımlılığı dışında bir şeyi ifade edebileceğini düşünmüş müydünüz? Nadir ve özel spor ayakkabılardan ‘statement’ parçalara moda, gençlerin alternatif yatırım yollarından biri haline geldi.

Yatırım kelimesini duyduğumuzda aklımızda ilk canlananlar genellikle hisse senetleri, tahviller ve yatırım fonları oluyor. Belki de bunlarla birlikte paltoları, saatleri ve çantaları da düşünmeye başlamanın zamanı geldi bile. Ünlü isimleri ikonik ve ulaşılması son derece güç bir moda fenomeni olan Birkin çantalarla dolu dolaplarını gördüğümüzde bunu bir kendini ispat aracı olarak değerlendiriyoruz. Bu değerlendirme tümüyle yanlış olmasa bile aslında ‘arşivsel moda’ olarak da tanımlayabileceğimiz değerli parçalar finansal olarak da anlam ifade ediyorlar.

Moda Yatırımı 101

Neden Moda Yatırımı?

Yatırımı özetle sahip olunan parayı gelecekte getiri sağlayacak şekilde kullanmak olarak tanımlayabiliriz. Doğru moda yatırım parçasıysa finansal bir getiriden daha fazlasını vadediyor. Amazon hisse senedinden bir pay giyemezsiniz, ama bir Hermès ipek eşarbı kolayca üzerinizde taşıyabilirsiniz. Elbette bu durum alışveriş bağımlılığı için bir bahane değil. Bununla birlikte doğru parçalar seçildiğinde, alternatif bir yatırım modeli olarak modanın ciddi kâr potansiyeline sahip olduğunu bilmekte fayda var. Örneğin; Kanye West ve Louis Vuitton arasındaki ilk kez 2009’da 960$’a satılan nadir bir ayakkabı işbirliği, bugün 10.000$’ın üzerinde satılıyor. Yani çoğu durumda, moda ürünlerini bir yatırıma dönüştürmek, insanların özel ve nadir ürünleri satın almasına, bunları birkaç yıl elinde tutmasına ve daha büyük bir getiri karşılığında satmak için yepyeni durumlarını korumasına bağlı.

Yatırım Parçaları

Moda yatırımlarında başarılı olmak da tıpkı diğer yatırım araçlarında olduğu gibi iyi bir araştırma ve finans öngörüsünü gerektiriyor. Her ürünün bir yatırım değeri olmadığından çoğu zaman yalnızca en nadir ve en seçkin öğelerin büyük kârlar elde edebiliyor. Bu nedenle doğru seçimleri yapabilmek için ‘investment piece’ yani yatırım parçası kavramına hakim olmak gerekiyor. Moda yatırım parçaları, gelecekte bir getiri elde etmek için para harcadığınız herhangi bir giysi veya aksesuarı ifade ediyor. Bununla birlikte, bu pazar yalnızca lüks markalar ve ‘statement’ parçalar için ayrılmış değil. Arşivsel moda yani seçilmiş vintage parçalar da yatırım için ideal araçlar olabiliyor. Öyle ki özellikle Z jenerasyonu girişimciler arasında arşivsel moda bir iş modeline dönüşmüş durumda. Tabi botlar veya Helmut Lang pantolonlar gibi bir dönemin imzası niteliğindeki parçalar, bir statü sembolü olarak arşivsel modanın kapsam alanına giriyor. Çeşitli organizasyonlar da bu parçaların insanlar tarafından satın alınabilmesini ve daha da iyisi kiralanabilmesini sağlıyor. Arşivsel moda dükkanı olarak adlandırabileceğimiz bu girişimler yatırım parçalarını tek seferlik bir yatırım olmaktan çıkarıp bir iş modeline dönüştürüyor!

Moda Yatırımında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Bir parçanın iyi bir yatırım olup olmayacağını değerlendirmek söz konusu olduğunda, moda yatırımınızın fiyatını etkileyebilecek bazı temel faktörler bulunuyor. Bunlar; marka, orijinallik, ürünün kullanım durumu, saklanma durumu, kullanılan materyaller ve etiketinin üzerinde bulunup bulunmadığı. Modanın klasik kurulu yatırım için de değişmiyor. Marka ne kadar tanınırsa talep de o kadar artıyor. Chanel, Louis Vuitton ve Prada gibi öncü moda evlerinin yanı sıra Lacoste ve Tommy Hilfiger gibi vintage markalar da yatırım modasının radarına girebiliyor. Modanın münhasırlığında önemli bir rol oynayan özgünlük faktörü şüphesiz bir parçanın yatırım değerinin en belirleyici faktörlerinden. Nadir bulunan özel koleksiyonlar, iş birlikleri, daha önce ünlü bir isim tarafından ya da önemli bir sinema&tv yapımında kullanılmış parçalar onlarca seçenek arasında öne çıkıyor. Ürünün halen kullanılabilir durumda olması, orijinal ambalajında özenle saklanmış olması, etiketini hala üzerinde taşıyor olması gibi faktörlerse yatırımcıların tercihlerine göre farklılık gösterebilmekle birlikte genel anlamda parçanın yatırım değerini yükselten detaylar olarak görülüyor.

En Çok Tercih Edilen Moda Yatırımı Parçaları

Hermes Çantalar

Lüksün en bilindik temsilcilerinden Birkin ve Kelly çantalar, son derece sınırlı stokları nedeniyle her daim talep görmeyi sürdürüyor. $10,000 ile $250,000 dolar arasında satış fiyatları olan Birkin çantaların değeri, büyük danışmanlık şirketlerinin raporlarına göre yılda ortalama %38 artış gösteriyor.

Rolex Saatler

Mücevher editörleri tarafından her zaman yatırım parçası listelerinin en üst sıralamasına konulan Rolex saatler, model ve kullanılan materyallere göre fiyatları değişmekle birlikte en lüks saatler arasında da zirveyi koruyor. 2017 yılında, 17.8 milyon dolara alıcı bulan Paul Newman’a ait Rolex Daytona modeli saat ise bir açık arttırmada satılan en pahalı saat unvanının sahibi.

Chanel 2.55 Çanta

Chanel klasiklerinden, Şubat 1955’te piyasaya çıktığında 220 dolar değerindeki çantanın bugün vintage ve yeni modeller için satış değeri 5000 doların üzerinde.

Hermes Eşarp

Her biri Fransa’da üretilen ve Hugo Grygkar, Kermit Oliver ve Eugene Brunelle gibi çeşitli sanatçıların sanat eserleri ile elle serigrafi yapılan Hermes eşarpların en değerlileri tahmin edilebileceği gibi en nadir bulunanları.

Burberry Trençkot

İkonik ekose vurguları ve klasik kruvaze silüeti ile Burbery trençkot da moda yatırımları listesinin değişmez elemanlarından. “A Simple 12-Step Plan for Getting Your Financial Life Together” kitabının yazarı Nicole Lapin’in sözlerine atıfla: “Bir Burberry trençkot, kullanılsa bile değerini koruyabiliyor veya zaman içinde artırabiliyor.“

Not: Yatırım konusunda daha derinlemesine bilgiler keşfetmek ve farklı yatırım türleri hakkında da fikir sahibi olmak için “Yatırım Odaklı Podcast’i de dinlemenizi tavsiye ederiz. Özellikle Araştırmacı Yazar Turan Sert’in “Farklı Yatırım Türleri” üzerine  konuştuğu bu bölüm ilginizi çekebilir.

Bu yazımızda moda yatırımları konusunda bilgi vermeyi amaçlıyoruz. Sitemizdeki bütün içerikler bilgilendirme amacıyla yazılmıştır. İçeriklerdeki bilgiler konusunda konunun uzmanlarına danışmanızı ve önerileri uygulamadan önce bir uzman görüşü almanızı tavsiye ederiz. Yatırım hakkında detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

***

UYARI NOTU:

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Yatırım yapmadan önce kendi risk ve getiri tercihlerinizi öğrenmeli ve her halükarda söz konusu faaliyetler için yetkili bir kuruluşu ile çalışmanızı ve diğer kaynaklardan faydalanmanızı öneririz. Zira sadece buradaki bilgilerle yatırım yolculuğunuza başlamanız beklediğiniz sonuçları doğurmayabilir. Beklentileriniz kapsamında bir getiri elde edemeyebileceğiniz gibi, risk algınızın üzerinde bir kayıp yaşayabilirsiniz. Buradaki yazılarda yer alan bilgiler, ulaşılabilen ilk kaynaklardan iyi niyetle ve doğruluğu, geçerliliği, etkinliği velhasıl her ne şekil, suret ve nam altında olursa olsun herhangi bir karara dayanak oluşturması hususunda herhangi bir teminat, garanti oluşturmadan, yalnızca bilgi edinilmesi amacıyla derlenmiştir. İşbu yazılardaki yorumlardan; eksik bilgi ve/veya güncellenme gibi konularda ortaya çıkabilecek zararlardan ve burada yer alan bilgiler dayanarak alınacak yatırım ya da benzeri kararların sonuçlarından Odea Bank A.Ş. ve çalışanları sorumlu değildir.

Kapak Fotoğrafı: Michael Lee – unsplash.com

İlginizi çekebilir: Odea’dan Sanat Yatırımı