Bir İzmirli olarak çocukluğumdan beri Efes Antik Kent’e kaç kez gittiğimi hatırlamıyorum desem abartmış olmam. Efes Antik Kent ve çevresinde bulunan müzeleri hem okul gezileriyle, hem ailemle hafta sonu etkinliklerimizde hem de misafirlerimle bol bol gezdim. Celsus Kütüphanesi’nin önünde her seferinde fotoğraf çekildim. Her seferinde “orada yaşam nasıldı?” diye hayal ettim. Şimdi hayal etmemi kolaylaştıran, teknolojiyle sanatı ve tarihi buluşturan çok güzel bir müze açıldı: Efes Deneyim Müzesi! Efes Deneyim Müzesi.

Efes Deneyim Müzesini anlatmaya geçmeden önce müze ziyareti programımı en baştan anlatmak istiyorum. Benim için Efes Antik Kenti gezme programının en güzel taraflarından biri programın Kirazlı Köy Sofrasında kahvaltı ile başlıyor olması! Organik tarım ya da ” organik köy kahvaltıları” kavramlarının henüz duyulmadığı zamanlardan beri Kuşadası’nın  Kirazlı Köyü’nde organik tarım yapılır ve her Pazar günü organik pazar kurulur. Kirazlı Köy Sofrası da Kirazlı Köyü’nün en bilinen ve en eski işletmelerinden biridir. Köy sakini kadınların yaptığı Ege Yemekleri, müthiş lezzetli kahvaltısı ve samimi ortamı burayı tekrar tekrar ziyaret etmeye değer kılıyor. Eğer kış mevsimiyse içeride hem şömine hem de kömür sobası yakıyorlar ki bu, orada olmanın keyfini zirveye taşıyor. 

Benim de Efes Antik Kent ziyareti programım burada başladı tabii ki. Eğer ilk defa gidiyorsanız Kirazlı Köyü’nün girişinde bulunan Tarihi Tren Müzesini de gezmenizi tavsiye ederim. 

Kirazlı Köy sofrasında doyurucu bir kahvaltıdan sonra uzun uzun yürüyeceğimiz Efes Antik Kenti ve Efes Deneyim Müzesi yolculuğumuz için Selçuk’a geri döndük. Bunun tam tersini yaptığım programlarımda da yine akşam yemeği için tercihim Kirazlı Köy Sofrası oluyor. Bu sefer birbirinden lezzetli Ege Yemekleri yeme şansı buldum. Ben daha önce Efes’in etrafında bulunan müzeleri gezdiğim için bu sefer ziyaret etmeden direkt Efes Antik Kent’e yöneldim ama eğer ilk defa gidiyorsanız mutlaka zaman ayırmanızı öneririm.

Efes Antik Kent’i uzun uzun anlatmak istemiyorum bu yazımda. Odağı çok etkileyici bulduğum Efes Deneyim Müzesinde toplamak istiyorum. Sizin için müzenin teknik bilgilerini de öğrendim ve paylaşmak istiyorum.

Efes Deneyim Müzesi

Efes Deneyim Müzesi, dünyada yükselen trend olan deneyim müzeciliğinin Türkiye’de ilk başarıyla uygulanan örneği olarak öne çıkıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı himayesinde hayata geçirilen Efes Deneyim Müzesi, DEM Müzecilik tarafından tasarlanıp işletiliyor ve Efes Antik Kenti’nin içerisinde konumlanıyor. Ünlü Antik Tiyatro’nun hemen karşısında bulunan müze, Efes’in kuruluşunun, Roma’nın en güçlü şehirlerinden biri haline gelişinin ve tarihe karışmasının hikayesini üç ayrı salon içerisinde etkileyici görsel ve işitsel şovlarla ziyaretçilere sunuyor. Müze, haftanın yedi günü 08:00 ile 17:30 saatleri arasında 16 farklı dil seçeneğiyle ziyaretçilerini ağırlıyor.

Müzede kendinizi Antik Efes’te bir gün geçiriyor gibi hissediyorsunuz. “Immersive (katılımcı)” teknoloji kullanılarak geliştirilen müzede Antik Efes’teki günlük hayatı, dönemin mimarisini, sanatını bizzat deneyimliyorsunuz. Zengin ve kapsayıcı bir işitsel ve görsel tecrübe sunan deneyim sayesinde kendinizi gerçek bir hikayenin içinde gibi hissediyorsunuz.

Müzenin üç farklı salonunda Androklos’dan Kleopatra’ya, Markus Antonius’tan Artemis’e şehrin ünlü simalarıyla tanışıyorsunuz. Tapınakları ziyaret edip pazar yerlerini geziyorsunuz. Daha sonra Arcadian yolundan yürüyüp Teras Evler’deki hayatı deneyimliyorsunuz. Müthiş bir his!

Efes’in Altın Çağı Yeniden Canlanıyor

Efes Deneyim Müzesi’nin “immersive(katılımcı)” hikaye anlatımına odaklanan yaratıcı konsepti, dünya çapında önde gelen mimari, görsel tasarım ve teknoloji firmalarıyla işbirliği yaparak, işitsel ve görsel teknolojilerde 30 yıla yakın deneyime sahip Dem Müzecilik tarafından Kültür Bakanlığı himayesinde geliştirilmiş. Dem Müzecilik, müzenin tamamını içeren tüm unsurlarıyla birlikte, olağanüstü bir hızda, sadece bir yıl gibi kısa bir sürede inşa ederek tamamlamış.

Müzenin karşıladığı seslerin tasarımı ve prodüksiyonu için dört farklı bestecinin özel olarak üretilen parçaları kullanılmış. Efes’in tarihini anlatan seslendirmeler, Türkçe olarak ünlü sanatçılar Selçuk Yöntem ve Gülen Karaman tarafından, İngilizce olarak ise ünlü İngiliz sanatçılar David Schofield ve Olivia Williams tarafından gerçekleştirilmiş.

Türkiye’nin ve dünyanın önde gelen kuruluşlarından gelen mimarlar, küratörler, tasarımcılar, sanatçılar, teknoloji uzmanları, tarihçiler ve arkeologlar gibi geniş bir ekibin bir araya gelerek tasarladığı müze, ziyaretçilere Efes’in altın çağındaki günlük yaşamı, ticareti, sanatı ve mimarisini canlandırma amacını taşıyor. Müze, ileri teknolojinin entegre edildiği tarihsel hikayenin özgün bir şekilde birleştirilmesiyle ortaya çıkan benzersiz anlatısıyla, dünya çapında öncü örnekler arasında dikkat çekiyor. Kaçırılmaması gereken bir deneyim olduğunu düşünüyorum. 

“Immersive” Teknolojiler

Müzeyi ve gustosunu anlamak için ‘immersive teknoloji’ kavramını anlamanın önemli olduğunu düşünüyorum. O yüzden benim de bu deneyim sırasında öğrendiğim bazı şeyleri paylaşmak istedim. ‘Immersive teknoloji’ özetle, kullanıcıları bir sanal ortama tamamen daldırmayı amaçlayan teknolojileri ifade ediyor. Bu teknolojiler, kullanıcının gerçek dünyadan tamamen ayrılmış gibi hissetmesini sağlıyor. İmmersif deneyimler genellikle artırılmış gerçeklik (AR), sanal gerçeklik (VR), ve karışık gerçeklik (MR) gibi teknolojilerle sağlanıyor. Tabii bu noktada sıklıkla karıştırdığımız bu kavramlara da yakından bakmakta fayda var:

– Sanal Gerçeklik (VR): Kullanıcıyı tamamen sanal bir ortama taşıyan bir teknoloji. VR başlık takan kullanıcı, gerçek dünyayı tamamen dışarıda bırakır ve tamamen sanal bir ortamda etkileşimde bulunuyor.

– Artırılmış Gerçeklik (AR): Gerçek dünyayı sanal elemanlar veya bilgilerle zenginleştiyor. Kullanıcı, gerçek dünyayı görmeye devam ederken, üzerine eklenen sanal bilgilerle etkileşimde bulunabiliyor.

– Karışık Gerçeklik (MR): AR ile benzer özelliklere sahip olup, kullanıcıyı gerçek dünya ile sanal dünya arasında bir deneyime sokuyor. MR, gerçek dünyayı ve sanal dünyayı daha fazla entegre ederek daha karmaşık ve etkileşimli deneyimler sunuyor.

Immersive teknolojiler, eğlence, eğitim, sağlık, sanat ve daha birçok alanda kullanılarak kullanıcıları farklı ve etkileyici deneyimlere yönlendirebiliyor. Bu bakımdan yükselen ve müzeciğin geleceğinden çok daha sık görmeye başlayacağımız bir anlayışı benimseyen Efes Deneyim Müzesi bence kesinlikle gezilmeyi hak edenler listesine yerleşiyor.

Kapak Fotoğrafı: Dem Müzecilik

İlginizi çekebilir: Bengisu Dirik’ten İzmir Müzeleri