Tüm dünyanın yaşam koşulları, hayattan beklentileri ve konfor alanları hızlı bir şekilde değişiyor; yakalayabilmek ne mümkün! Çok değil yirmi sene öncesine bile baktığımızda kullandığımız telefonlar, iş yerlerinin kullandığı teknoloji, sosyal hayatlarımızda sürdürdüğümüz alışkanlıklarımız bile çok farklıydı. Bu yıl, Covid-19 dolayısıyla birçok iş yeri, üniversite toplantılarını ve derslerini zoom ve benzeri platformlarda sürdürdü. Ya bu süreci 2000 senesinde geçiriyor olsaydık? Bizler bu hızlı değişime farkına varmadan, direnç göstermeden adapte olurken bazıları bu değişimden kendilerini kasıtlı olarak uzak tutuyor. Mesela Amish Topluluğu.

Amish topluluğu, günümüz itibariyle ABD’nin 28 eyaletinde ve Kanada’nın bazı bölgelerinde yaşıyor. Bahsedeceğim bu topluluğa izlemiş olabileceğiniz bazı filmlerden aşina olabilirsiniz; aslında fark tam burada başlıyor. Filmler eski Amerikan kasabalarını anlatıyor. Amish topluluğu ise geçmişi bugüne getirip kendilerine ait bir dünya kuruyorlar. Kurdukları dünyada tepeden tırnağa 17. yüzyıl devam ediyor!

Belki kimileriniz modern dünyanın getirdikleriyle kolay yaşamak varken Amish topluluğunun kendi hayatlarını zorlaştırdığını düşünüyor olabilirsiniz. Fakat Amishler seçimlerinin çok daha güvenli ve kolay olduğunu düşünüyor. Düşünce yapılarının altında, yenilikleri kabul ettiklerinde aile ilişkilerinin ve kurdukları toplumsal yapının yozlaşacağı düşüncesi yatıyor.  

Yeniliklere kapılarını kapatarak ne kadar yaşayabilirler ki sorusunu duyar gibiyim! Onlar için otomobil yok; bir yere gidilecekse bisiklet veya at arabası var. Herhalde telefondan veya internet kullanmadıklarından bahsetmeme gerek bile yok. Her toplulukta sadece bir tane telefon var ve ancak çok acil bir durum olduğunda kullanılıyor. Tahmin edebileceğiniz gibi doktora gitmiyorlar, birisi rahatsızlandığında doğal çözümler uyguluyorlar. Geçimlerini ise tarım, hayvancılık veya marangozluk yaparak sağlıyorlar. Tam da 17.yüzyıla uygun!

Etrafınıza bakacak olursanız, muhtemelen dedenizin gençliği, çocukluğu ile sizinki arasında devasa farklar vardır; hatta bu durumdan kaynaklanan iletişim problemlerine jenerasyon çatışması bile diyoruz. Amish topluluğunda ise böyle bir durum asla yok! Dedesi nasıl yaşadıysa, torunu da aynı şekilde yaşıyor. Dedesi nasıl bir eğitim aldıysa, hangi işi yapıyorsa hatta hangi geleneğe göre evlendiyse torunu da aynı şekilde bu süreçlerden geçiyor ve aynılarını yaşıyor.

Amish topluluğu ile ilgili en gözle görülür durum şu ki; çok kapalı bir toplumda yaşıyorlar. Evlilikler kendi içlerinde yapılıyor, topluluk dışından biriyle evlenmek ve evlendikleri kişiden boşanmak kesinlikle yasak. Evlilikten bahsetmişken, bu konuda da kendilerine özgü gelenekleri var; mesela bu toplulukta bir erkeğin bıyığı yok ve sakalı uzunsa bu onun evli olduğunu ifade ediyor. Sakal bir nevi kimlik gibi onlar için medeni hallerini gösteren bir kimlik.

Aslında sadece yenilik karşıtı değiller; tam anlamıyla kendi kurallarını oluşturmuşlar. Genel olarak ABD ve Kanada’da yaşamalarına rağmen kullandıkları dil İngilizce değil; Almancanın bir lehçesini kullanıyorlar. Kendi kurallarıyla oluşturdukları toplumlarında, kendi bakış açılarına göre oldukça özgür yaşadıklarını düşünüyorlar. Onlar ne kadar sıradan ve basit  bir yaşam sürdüğünü düşünse de bizler için oldukça ilginç bir yaşamları var; haliyle yoğun bir turist ilgisiyle karşılaşıyorlar. Anlayacağınız Amish topluluğu 21.yüzyılın gündelik kaygı ve dertlerinden bir hayli uzaklar, doğru ya zaten 17.yüzyılda yaşıyorlar.

Kapak Fotoğrafı: Listelist

İlginizi çekebilir: Merve Oflaz’dan Viyana Kahve Kültürü