17 Aralık 1770’de, Almanya’nın Bonn kentinde dünyaya gelen Ludwig van Beethoven’ı bugün klasik müzik dinleyicisi olmayanlar dahi klasik müziğin en önemli bestecilerinden biri olarak tanıyor. Bestecinin doğumunun 250. yılı nedeniyle Beethoven Yılı ilan edilen ve başta Bonn’da ve Almanya’da olmak üzere tüm dünyaya ve tüm yıla yayılacak etkinliklerin planlandığı 2020, ne yazık ki çok farklı bir gündeme sahne oldu.

Beethoven Yılı: BTHVN2020

Beethoven’ın 250. doğum yılı için planlanan, Kasım 2016’da duyurulan ve Alman hükümetinin 27 milyon euro bütçe ayırdığı Beethoven Yılı 2020 etkinlikleri, BTHVN2020 başlığı altında toplanıyor. Oluşturulan bu markadaki her harf, Ludwig van Beethoven’ın bir yönünü ve planlanan ilgili etkinliklerin bir kısmını temsil ediyor:

Bürger (vatandaş) başlığı altında Beethoven’ın doğduğu şehir olan Bonn’da şehir turları, ışık ve ses gösterileri düzenleniyor. Tonkünstler (besteci) başlığı altında yeni eser siparişleri, caz, rock, pop ve elektronik müzikle buluşan Beethoven temalı projelerle bestecinin mirası günümüze taşınıyor. Humanist (hümanist) başlığı altında Beethoven’ın farklı yönlerini inceleyen sergiler ve Almanya’daki yaklaşık 2500 özel konutta ufak konserler gerçekleşiyor. Visionär (vizyoner) başlığı altındaki FUTURA projesi, Bonn’dan Viyana’ya yüzen bir gemideki gezici müzik kampı ile komposizyon, deneysel müzik hakkında üzerine eğitimler veriyor. Naturliebhaber (doğasever) başlığı altındaki Beethoven Pastoral Project sayesinde Beethoven’ın müziği piknikler, açık hava konserleri ve doğa gezileri aracılığıyla doğayla buluşuyor.

Kutlamalar 2020’den de önce, Beethoven’ın 249. doğum günü olan 17 Aralık 2019’da başladı. Başta bestecinin doğum yeri olan, Almanya’daki Bonn ve hayatının büyük bir kısmını geçirdiği Avusturya’daki Viyana‘da olmak üzere birçok noktada konser, performans, sergi, söyleşi, tur ve etkinlikler planlandı. (Sadece Almanya’da planlanan konser, opera, festival ve sergilerin sayısı 1000’i aşıyordu.) Temasını “Beethoven’ın Aydınlık Dünyası” olarak belirleyen 48. İstanbul Müzik Festivali dahil, dünyadaki birçok prestijli klasik müzik festivali, programlarını Beethoven eserleriyle donattı.

Beethoven Yılı / BTHVN2020 için planlanmış en heyecan verici etkinlikler arasında Çinli besteci Tan Dun‘a verilmiş eser siparişi The Nine‘ın Simon Rattle yönetimindeki Londra Senfoni Orkestrası ve kemanda Lisa Baitashvili‘nin seslendireceği dünya prömiyeri konseri, Berlin Filarmoni Orkestrası‘nın planladığı 24 saatlik Beethoven Maratonu, Arte kanalının dokuz Beethoven senfonisini birbiri ardına farklı kentlerden canlı performanslarla aktaracağı yayın ve İspanya’dan Doğu Batı Divanı Orkestrası‘nın Bonn’da gerçekleştireceği Daniel Barenboim yönetimindeki 9. Senfoni performansı bulunuyordu.

Fakat 2020 yılına damgasını vuran COVID-19 pandemiği nedeniyle planlar askıya alındı, birçok etkinliğin ertelenmek ya da iptal edilmek zorunda kaldı. BTHVN2020, Beethoven Yılı etkinliklerinin Eylül 2021’e kadar uzatıldığını duyurdu. Yine de içinde bulunduğumuz bu zorlu dönemde, bestecinin mirasını dijital etkinliklerle kutlamak da mümkün.

Beethoven Yılı’nda Dijital Etkinlikler

Beethoven Turu

Bonn şehrinin tümünü kapsayan ve Beethoven’ın yaşamının ve müziğinin farklı yönlerini kamusal alana taşıyan istasyonlardan oluşan Beethoven Turu projesi Bonn’a gitmeye, hatta sokağa çıkmaya gerek kalmadan bu app üzerinden keşfedilebiliyor.

Çevrimiçi Sergiler

Almanya’daki farklı müzelerde Beethoven ve müziğiyla ilişkili birçok sergi açılmış, bir o kadarı da açılmayı beklerken müzeler belirsiz bir tarihe kadar kapılarını kapadı. Bu dönem boyunca her geçen gün sayıları artan çevrimiçi müzeler ve sanal sergi turların arasına BTHVN2020 sergilerine ev sahipliği yapan müzelerden bazıları da ayak uydurdu. Bundeskunsthalle Bonn, Beethoven ve müziğine adanmış sergisi Beethoven – World.Citizen.Music‘i bu linkten dijital olarak gezme imkanı sunuyor. LVR – LandesMuseum Bonn, Museum für Zuhause (Ev Müzesi) projesini başlatarak haftada üç gün müze blogunda Almanca interaktif içerikler paylaşıyor ve BTHVN2020 kapsamındaki Music! Hearing – making – feeling. başlıklı interaktif sergisiyle ilgili içerikleri de atlamıyor. BTHVN2020 kapsamında Beethoven ile ilişkilendirilerek düzenlenen, Köln’deki Kölnischer Kunstverein‘in Tony Conrad sergisi, Akustik Aletlerin Keşfi başlıklı atölye çalışmasını bu linkte bir video olarak sunuyor.

Videolar, Konser ve Performans Kayıtları

_Radyo SWR, Beethoven’ın işitme duyusunu kaybetmeye başladıktan sonraki ilk büyük eseri olan Christus am Ölberge / İsa Zeytin Dağı‘nda ortatoryosunun bir kaydını bu linkte erişime açtı.

_ Konzerthaud Dortmund, YouTube kanalında her gün videolar paylaşıyor. Bunlar arasında, profesyonel ve amatör müzisyenlerin kolektif bir konsere dönüştürmek için çalıştığı, BTHVN2020 tarafından desteklenen Neuland: BE: Community projesinin hazırlıklarından videolar da yer alıyor.

_DJ, müzisyen ve aktivist Darius Darek‘in World BEAThoven Album projesinden bir performansı BonnLive – Dein Kulturstream YouTube hesabında yayınlandı:

_Mayıs ayında Bad Honnef‘te gerçekleşmesi planlanan dört günlük dans festivali Bad Honnef tanzt e.V., festivalin yeni tarihlerini belirlemeden önce, prova görüntülerinden bir video hazırladı:

Dijital Projeler

_Bonn’daki Literaturhaus, Beethoven’ın söyleşi kitapları ve mektuplarındaki sözlerinin tamamını veriye çevirerek dijital bir karakter yaratmış. BeethovenBot, Twitter üzerinden popüler başlıklarda Beethoven’ın cümleleriyle yorum yapan ve kullanıcılara Beethoven’ın cümleleriyle cevaplar veren bir algoritmayla çalışıyor.

_Bonnlu piyanist Susanne Kessel, BTHVN2020 kapsamında, Beethoven için 250 Piyano Eseri başlıklı bir beste projesini hayata geçirmiş. 1 Nisan – 16 Aralık tarihleri arasında Facebook sayfasında, projeye katılan 260 besteciden her gün birini paylaşıyor.

_Fransız sanatçı Hans Arp’a adanmış, Remagen’deki Arp Müzesi, normalde bu dönemde açık olacak sergisi Salvador Dalí ve Hans Arp – hafızanın doğuşu‘nun bir bölümünden aldığı ilhamla, bu linkte Dalí için Beethoven’ın önemini konu alan Almanca bir podcast yayınlamış.