Avrupa’nın en önemli ve en köklü film festivallerinden Berlin Film Festivali, ya da kısa adıyla Berlinale, bu yıl 75. kez düzenlendi ve festivalin büyük ödülü Altın Ayı bu yıl Norveç’ten Dag Johan Haugerud’un üçlemesinin son filmi Dreams (Sex Love)’ın oldu. Bu yazıda Berlin Film Festivali ve Altın Ayı ödülü hakkında bilgilerin yanı sıra, 2025 Berlin Film Festivali’nde ödül kazananların listesini ve geçtiğimiz yıllarda Altın Ayı kazanmış filmlerden önerilerimizi bulacaksınız.

Altın Ayı ve Berlin Film Festivali

Berlin Film Festivali, kenti ayıran ikonik duvarın henüz yıkılmadığı yıllarda, 1951’de Batı Berlin’de sinemaseverlerle buluşmuş ve bugün Cannes ve Venedik Film Festivalleri’yle beraber Avrupa’nın en büyük ve köklü festivalinden biri olma özelliği taşıyor. 6-17 Haziran 1951 tarihlerinde düzenlenen 1. Berlin Film Festivali’ni Alfred Hitchcock’un “Rebecca”sı açmış.

Altın Ayı / Goldener Bär

Günümüzde artık şubat ayında gerçekleşen ve birçok uluslararası yapımın prömiyerine ev sahipliği yapan Berlin Film Festivali’nde Altın Ayı ve Gümüş Ayı ödüllerinin dağıtıldığı ana yarışma bölümü dışında Panorama, Forum, Encounters ve Generation gibi prestijli bölümler de yer alıyor. Festivalin ana yarışmasında her yıl ustaların ve yeni keşiflerin filmleri Altın Ayı ve diğer ödüller için yarışırken, aynı zamanda Avrupa’nın genç film yıldızlarına verilen Shooting Stars Ödülü ve LGBT filmlerin değerlendirildiği Teddy Ödülü de festivalin önemli ödülleri arasında. Bugüne kadar Altın Ayı’ya uzanmış iki adet Türkiye yapımı da bulunuyor: 1964’te Metin Erksan imzalı “Susuz Yaz” ve 2010’da Semih Kaplanoğlu imzalı “Bal”.

19 filmin Altın Ayı için yarıştığı 75. Berlin Film Festivali, 23 Şubat’ta sona erdi. Festivalde ödül kazanan ve muhtemelen birçoğunu önümüzdeki günlerde İstanbul Film Festivali’nde izleyeceğimiz filmlerden bazıları şunlar:

Altın Ayı: Dreams (Sex Love) | Yön: Dag Johan Haugerud

Daha önce I Belong (2012) ve Barn (2019) gibi filmleriyle dikkat çekmeyi başarmış Norveçli yönetmen Dag Johan Haugerud, 2024 yılında bir üçlemeye imza atmıştı. 2024 Berlin Film Festivali’nin Panorama bölümünde prömiyer yapan Sex (2024) cinsellikleriyle ilgili aynı sorunlarla farklı şekillerde mücadele eden iki meslektaşın hikayesini, aynı yıl Venedik Film Festivali’nde Altın Aslan için yarışan Love (2024) ise her ikisi de toplumsal normları sorgulayan ve geleneksel sınırların ötesinde yakınlaşmalar arayan bir doktor ve hemşirenin ilişkilerine odaklanıyordu. Haugerud’un yakınlık ve arzu temalarını işleyen üçlemesinin son filmi Dreams (Sex Love) ise, Fransızca öğretmenine derin bir hayranlık besleyen genç bir kadını ve onun karmaşık duygularını merkezine alıyor. Jüri başkanı Todd Haynes, jüri gerekçesinde filmin kusursuz performanslarını, şaşırtıcı aydınlanma anlarını, arzunun ve yazma eyleminin içgörülü tasvirini öne çıkardı.

Jüri Büyük Ödülü: The Blue Trail (Yön: Gabriel Mascaro)
Gümüş Ayı: The Message (Yön: Ivaán Fund)

En İyi Yönetmen: Huo Meng (Living the Land)
En İyi Başrol Oyuncu: Rose Byrne (If I Had Legs I’d Kick You)
En İyi Yardımcı Oyuncu: Andrew Scott (Blue Moon)
En İyi Senaryo: Radu Jude (Kontinental ’25)
En İyi Sanatsal Katkı Ödülü: The Ice Tower filminin kreatif ekibi

Gelin, son yıllarda Berlin Film Festivali’nin büyük ödülü Altın Ayı’yı kazanmış filmlere göz atalım:

Berlin Film Festivali:
Altın Ayı Ödüllü Filmler

Dahomey | Mati Diop, Fransa

Fransa’dan Benin’e kaçırılan eserlerden 26’sının ülkeye iadesini ve bunların geri dönüşünün tarihsel ve duygusal etkisini inceleyen bu belgesel, arşiv görüntüleri, kişisel tanıklıklar ve sömürge tarihi üzerine bir tartışmanın yanı sıra, eserlerden birinin gözünden aktarılan dış ses yardımıyla büyülü gerçeklikle harmanlanıyor. Film, kültürel miras ve onarımların daha geniş kapsamlı etkilerini de inceliyor.

IMDb Puanı: 6.8/10

On the Adamant / Sur l’adamant | Nicolas Philibert, Fransa

Paris’te, Seine Nehri üzerindeki yüzen bir platformda hizmet veren, ruh sağlığı sorunları yaşayan yetişkinler için bir bakım merkezinin hikayesini anlatan bu belgesel, bakıma ve psikolojik sağlığa yönelik hümanist yaklaşımı vurguluyor.

IMDb Puanı: 6.8/10

Alcarrás | Carla Simón, İspanya

En son Estiu 1993 / Summer 1993 ile 90’larda ve yine Katalonya kırsalında geçen bir büyüme hikayesi anlatan Carla Simón, çocuk oyuncuları yönetmedeki başarısını ve yalın sinema dilini bir kez daha öne çıkardığı Alcarrás’ta nesiller boyu evlerinin yanı başındaki bahçelerde şeftali yetiştiren Solé ailesinin karşılaştığı zorlukları ve bu zorlukların aile içi dinamiklerine nasıl yansıdığını konu alıyor. Yıllarca evleri bildikleri ve emek verdikleri toprakların asıl sahibi olmadıkları için kapitalist düzene yenik düşmek zorunda olan ailenin nesiller arasındaki çatışmaları fakat bir yandan da her şeye karşın bir arada kalmak için dayanışmaları izlemeye değer. Film, her ailedeki gibi hüzünlü, komik, gerilimli ve sevgi dolu anları aynı potada eritiyor.

IMDb Puanı: 7.0/10

Sheytan vojud nadarad / There Is No Evil | Mohammad Rasoulof, İran

2011’de Bé omid é didar / Goodbye, 2017’de Lerd / A Man of Integrity filmleriyle büyük yankı uyandıran, İran’ın yargıladığı yasaklı yönetmenlerinden olmasına rağmen üretmeye devam eden Mohammad Rasoulof’un yeni filmi Sheytan vojud nadarad / There Is No Evil, baskıcı bir rejimde bireysel özgürlük, ahlaki yozlaşma ve ölüm cezası gibi konuları işleyen bir drama.

IMDb Puanı: 7.5/10

Synonymes / Synonyms | Nadav Lapid, Fransa & İsrail

Göç ve kimlik meseleleri üzerine bir film olan Synonyms, İsrail asıllı yönetmeni Nadav Lapid‘in yaşamından izler taşıyor. Filmde, hiç hazzetmediği ülkesinden Paris’e taşınan Yoav, köklerini silmek ya da unutmak, Fransız olmak, Fransız olarak hatırlanmak için elinden geleni yapıyor.

IMDb Puanı: 6.6/10

Touch Me Not | Adina Pintilie, Romanya

Pintilie’nin deneysel, belgesel ve kurmaca arasında gidip gelen filmi, izlemesi zor olsa da insanın ufkunu açan bir deneyim fırsatı sunuyor. Mahrem ve özel gibi kavramları sorgulatan, insan cinselliği, insan bedenine dair önyargılar ve insan davranışlarını sorgulayan, oyuncularının sınırlarını kendisi de filme müdahil olarak zorlayan yönetmen, gerçekten yeni ve farklı bir sinema dili deniyor.

IMDb Puanı: 6.2/10

Teströl és lélekröl / On Body and Soul | Ildikó Enyedi, Macaristan

Farklı hayatlar yaşayan iki mezbaha işçisi, her gece aynı rüyayı gördüklerinin farkına vardığında, aralarındaki bu özel bağın anlamını çözmeye ve rüyalarını gerçek hayatta gerçekleştirmeye çalışıyorlar. Fakat geyik suretinde oldukları söz konusu rüyalar, gerçek hayatta aynı şekilde gelişmiyor. Film, Altın Ayı ödülünün ardından, En İyi Film dahil 4 dalda Avrupa Film Ödülleri’ne aday gösterildi ve En İyi Yabancı Dilde Film dalında Macaristan’a bir Oscar adaylığı getirdi.

IMDb Puanı: 7.6/10

Fuocoammare / Fire at Sea | Gianfranco Rosi, İtalya

Akdeniz’deki İtalyan adası Lampedusa, Avrupa’nın içinde bulunmayı sürdürdüğü göçmen krizinin kilit noktalarından biri. Adada yaşayan yerlilerin ve göçmenlerin yaşamlarına kamerasını aynı objektiflikle tutan ve büyük bir festivalde bir belgesel filmle büyük ödlülü kazanmayı başaran Gianfranco Rosi, bir önceki belgeseliyle de aynı başarıyı Venedik Film Festivali’nde yakalamıştı. Fuocoammere, Altın Ayı ödülünün ardından, En İyi Belgesel dalında Avrupa Film Ödülü’nün sahibi olurken, aynı dalda Oscar’a da aday gösterildi.

IMDb Puanı: 6.8/10

İlginizi çekebilir: İzlemeniz Gereken Oscar Ödüllü Belgesel Filmler 

Taxi | Jafar Panahi, İran

İran’ın yasaklı yönetmeni Jafar Panahi, sinemayla arasına yasakların girmesine tahammül edemiyor, üretmeye devam ediyor ve bir şekilde filmlerini korsan yöntemlerle izleyiciye ulaştırmayı başarıyor. Panahi bu filmini, Tahran sokaklarında taksi şoförlüğü yaparken aldığı kayıtlardan meydana getirmiş.

IMDb Puanı: 7.3/10

Bai ri yan huo / Black Coal, Thin Ice | Diao Yinan, Çin

Ye che / Night Train ile tanınan yönetmen Diao Yinan, bu Uzakdoğu polisiyesiyle bizi bir kez daha Çin’in karanlık sokaklarına götürüyor. Eski bir polis memuru ve ortağı, kariyerlerinin sona ermesine neden olan bir dosyayı yeniden açtıklarında, benzer cinayetlerin yeniden işlenmeye başlamasıyla şoka uğruyor, kendilerini suç dünyasının ortasında buluyorlar.

IMDb Puanı: 6.7/10

Pozitia copilului / Child’s Pose | Calin Peter Netzer, Romanya

Romen Yeni Dalgası’nın önemli yönetmenlerinden Calin Peter Netzer’in filmi, bir anne ve yetişkin olmasına rağmen onun kontrolü altında olan oğlu arasındaki güç savaşlarını konu alıyor. Oğul, ölümle sonuçlanan bir kazaya karıştıktan sonra, annesi tüm kontrolü eline almak ve oğlunun hapse girmesine yol açabilecek her ‘pürüzü’ ortadan kaldırmak için elinden geleni yapıyor. Film, Luminita Gheorghiu’nun güçlü performansıyla dikkat çekiyor.

IMDb Puanı: 7.4/10