Dünyanın en büyük, en renkli ve en hareketli şehirlerinden New York’un bir sokağı, dünyadaki hiçbir sokağa benzemiyor:  Evet, Broadway’den bahsediyoruz. Bu sokak üzerinde yer alan, her biri en az 500 seyirci kapasiteli 40’tan fazla tiyatro, müzikal tiyatronun kalbinin attığı bir merkeze dönüşmüş durumda. New York’un ışıl ışıl, kalabalık ve gösterişli Times Meydanı’ndaki dev reklam panolarında boy boy afişlerini gördüğümüz Broadway müzikalleri, bugün sahne sanatlarının, popüler kültürün ve eğlence dünyasının önemli bir parçası. İkonik şarkıları ve görkemli sahne gösterilerine sahip Broadway müzikalleri, albümleri, internette dolaşan videoları ya da sinema uyarlamaları aracılığıyla gidip yerinde izleme fırsatı bulamasak dahi aklımızda yer ediniyor.

Broadway Müzikallerinin Tarihi

New York’taki ilk tiyatrolar 1750’lerde kurulmaya başlamış, Broadway üzerindeki ve Tiyatrolar Bölgesi’ndeki tiyatroların açılması ise 1800’lerin sonunu bulmuş. New York’un uzun süre sahnelenen ilk hit müzikali, bugün bildiğimiz anlamıyla Broadway henüz ortada yokken, 1857’de, 50’nin üzerinde kez sahnelenen “The Elves” olmuş. New York, tiyatroların kalbinin attığı rakip kent Londra’yı, en uzun prodüksiyonu sahneleme konusunda ilk kez, 253 kez sahnelenen 1860 tarihli “The Seven Sisters” müzikaliyle sollamış.

I. Dünya Savaşı ve Büyük Buhran dönemlerinde Broadway için ekonomik anlamda zor, psikolojik anlamda stresli geçerken, bir de sesli sinemanın müzikalleri beyazperdeye taşıyabilmeye başlaması Broadway müzikalleri için bir duraklama döneminin başlamasına neden olmuş. Broadway’in Altın Çağı ise 1943’te, yani II. Dünya Savaşı’nın ortasında, “Oklahoma!” müzikali sayesinde başlamış. 2212 kez sahnelenerek bir rekora imza atan bu müzikalin merkezinde, Oklahoma’daki bir çiftlikte, bir kovboy ve bir çiftçi arasında kalan bir genç kız bulunuyor.

1960’lara dek süren bu Altın Çağ, sinemanın yükselişe geçmesi ve tiyatroya olan ilginin azalmasıyla düşüşe geçmiş, büyük zararlara, tiyatroların kapanmasına, tiyatrocuların işsiz kalmaya başlamasına neden olmuş. 1982’de tiyatro yapımcısı ve yönetmeni Joe Papp, “Save the Theatres” kampanyasını başlatmış ve büyük gündem yaratan bu kampanya, Broadway Tiyatrolar Bölgesi’nin millî bir değer olmasına ve tiyatroların ayakta kalabilmek için gereken devlet desteğini almasını sağlamış.

Broadway, artık her yıl milyonlarca dolar kazanan dev müzikallerin doğduğu ve yıllarca sahnelendiği bir endüstri. Örneğin, sadece 2018-2019 sezonunda Broadway müzikallerini 14,7 milyon izleyici izlemiş ve toplamda 1,8 milyar dolardan fazla gelir elde edilmiş. Broadway müzikallerin birçoğu Londra’nın tiyatro bölgesi West End’e de uğrayarak burada da yıllarca sahneleniyor ve dünya turneleriyle popülaritesini ve gelirini katlıyor. Günümüzde klasiklerin yanı sıra birçok hit Broadway müzikali sinema uyarlamalarıyla çok daha fazla ülkeye ve insana ulaşabiliyor. (Chicago (2002), Les Misérables (2012), Cats (2019)…) Endüstriler arası alışveriş zıt yönde de işliyor; sinema filmleri, tamamen müzikal olmasalar dahi Broadway müzikallerine dönüştürülerek sahneye uyarlanıyor. (Billy Elliot, Once, Frozen, Moulin Rouge!…)

Broadway müzikalleri ve tiyatro prodüksiyonları, tıpkı sinemanın Oscar, televizyonun Emmy ve müziğin Grammy ödülleri gibi her sezon sonunda Tony Ödülleri ile en iyilerini seçiyor.

Broadway Müzikallerine Bilet Nasıl Alınır?

New York’a seyahat etmenin olmazsa olmazlarından birine, kentin en büyük turist atraksiyonlarından birine dönüşmüş olan Broadway müzikalleri, %70 oranından turistler tarafından izleniyor. Tiyatrolar, genellikle haftada 8 performansla çalışıyor. Salı – Cumartesi günleri akşam 19.00 ya da 20.00’de perdesini açan tiyatrolar, Çarşamba ve Cumartesi günleri 14.00 ve Pazar günleri 15.00’te birer matine de sahneliyorlar. Broadway müzikallerinin biletleri pek tabii ki online olarak çok daha önceden satın alınabiliyor. Fakat özellikle görmek istediğiniz, güncel ve çok popüler bir müzikal olmadığı sürece spontane olmanızı ve biletinizi New York’tan, aynı gün içerisinde almanızı öneriyoruz. TKTS adlı, Times Meydanı, Lower Manhattan bölgesi ve Lincoln Center’da bulunan bu gişeler, aynı günün akşamı için biletleri %20 ila %50 indirimli olarak satın alabilmenizi sağlıyor.

En Popüler Broadway Müzikalleri

The Lion King

Minskoff Theatre, 1997 – …

İlk kez sahnelendiği 1997’den beri 8,2 milyar dolar elde ederek tüm zamanların en kârlı Broadway müzikali olan, En İyi Müzikal dahil 6 dalda Tony ödülü sahibi The Lion King, Disney’in çok sevilen animasyonunu, dansçıları Afrika hayvanlarına dönüştüren görkemli sahne tasarımı ve kostümleriyle dikkat çekiyor.

The Phantom of the Opera

Majestic Theatre, 1988 – …

1988’den beri halen sahnelenen ve 13 binin üzerinde performansla, Broadway tarihinin en uzun süredir sahnelenen müzikali ünvanına sahip The Phantom of the Opera, defalarca tiyatro ve sinemaya uyarlanmış olan klasik hikayeyi Andrew Lloyd Webber şarkılarıyla anlatıyor. Paris Operası’nda yaşayan bir hayalet ve bir sopranonun aşkını konu alan müzikal, seyircilerin üzerinde asılı dev avizesiyle hatırlanıyor. The Phantom of the Opera’nın sinemadaki müzikal uyarlamasını 2004’te izledik.

Wicked

Gershwin Theatre, 2003 – …

Halen, 1935 seyirci kapasitesiyle Broadway’in en tiyatrosu olan Gershwin Theatre’da sahnelenen Wicked müzikali, görece çok yeni bir müzikal olmasına rağmen tüm zamanların en kârlı üçüncü müzikali haline geldi bile. Müzikal izleyicisini, onlarca yıldır çok sevilen The Wizard of Oz hikayesinin geçmişine, cadılarla dolu bir dünyaya götürüyor

Chicago

Ambassador Theatre, 1996 – …

Orijinal versiyonu ilk kez 1975’te sahnelenen müzikalin 1996’daki yeni prodüksiyonu, 9500’e yakın performansıyla tüm zamanların en uzun süredir sahnelenen müzikaline dönüşmüş durumda. 2002’deki sinema uyarlaması En İyi Film dalında Oscar da kazanan Chicago, 1920’lerde, Jazz çağının ortasında Chicago’nun yıldızları haline gelmiş iki suçlu kadının rekabetini anlatan bir hapishane müzikali.

Cats

1982 – 2000, 2016 – 2016

The Phantom of the Opera’dan önceki Andrew Lloyd Webber hiti Cats’in, tüm zamanların en poıpüler, en uzun süre sahnelenen ve en çok kâr elde eden müzikalleri arasında yer alması büyük ihtimalle 1980’lerde herkese şaşırtıcı gelmiştir. Herhangi bir olay örgüsü olmayan, sadece farklı karakterdeki kedilerin T.S. Eliot’ın şiirlerinden uyarlanan şarkıları seslendirdiği bu müzikal, başta duygusal “Memory” olmak üzere şarkılarıyla sadece kediseverleri değil, herkesi mest etmeye devam ediyor. Cats’in sinema uyarlamasını 2019 sonunda izleyeceğiz.

Les Misérables

1987 – 2003, 2006 – 2006, 2014 – 2014

Kim derdi ki Victor Hugo’nun ağır dramatik ve klasik romanı Sefiller bir müzikal tiyatro hiti olacak! Fona 19. yüzyıl Fransa’sının devrimci ruhunu yerleştiren ve ekmek çaldığı için 19 yıl hapis yattıktan sonra küllerinden yeniden doğan Jean Valjean’ın hikayesini anlatan müzikal, 2012’de sinemaya uyarlandı.

Mamma Mia!

2001 – 2015

“Jukebox müzikali” denen, orijinal olmayan şarkıların bir araya getirilmesi ve belli bir olay örgüsüne oturtulmasıyla hazırlanmış müzikallerin en bilinen ve en uzun süre sahnelenen örneği Mamma Mia!. ABBA’nın unutulmaz şarkılarından oluşuyor. Yunan Adaları’nda yaşayan bir genç kadın, düğününe annesinin üç eski sevgilisini davet ediyor ve içlerinden hangisinin babası olduğunu anlamaya çalışıyor. Mamma Mia!’nın Meryl Streep’li, 2008 tarihli sinema uyarlaması müzikali bile solladı ve hikayenin öncesini anlatan Mamma Mia! Here We Go Again filmi 2018’de vizyona girdi.

The Book of Mormon

Eugene O’Neill Theatre, 2011 – …

South Park’ın sivri dilli ve ağzı bozuk yaratıcılarının elinden çıkan, şarkılarını aykırı off-Broadway müzikali Avenue Q’nun yaratıcısıyla yazdıkları The Book of Mormon, köktendinci Hıristiyan grup Mormonlar’ın yaşam tarzını tiye alıyor, bir grup misyonerin dini yaymak amacıyla Uganda’ya gitmesini konu alıyor. Son yılların en büyük Broadway başarılarından biri olan The Book of Mormon’ın daha uzun yıllar sahnelenmesi ve sonuç olarak en kârlı müzikaller arasında yer etmesi bekleniyor.

İlginizi çekebilir: 2000’lerde İz Bırakan Müzikal Filmler