Bir yerin bekleme odasında, belki bir doktor kliniğinde, bir otel lobisinde, barda, cafede, bir ofiste; renkli, kalın, bol resimli, kuşe kağıda basılmış kitaplara belki denk gelmişsinizdir. Bekleme odasından ne zaman içeriye alınacağınızı bilemediğiniz bir yerdeyseniz zaman algınızı kıracak bir dikkat dağıtıcıdır bunlar. Veya bir evde misafirseniz ev sahibi işlerini hallederken de vakit geçirmek için birebirdir. Bir kitabı kapağından yargılayacaksak işte bu kitaplardan başlayabiliriz. Çünkü yazının devamında anlatacağım üzere, bu kitaplar tam da bunu hedefliyor! 

Coffee Table Books olarak tanımlanan bu kitaplar; bence en uygun Türkçe karşılığı Orta Sehpa Kitapları -her ne kadar yalnızca orta sehpada kullanılmasa da- sadece bir dekorasyon ürünü değil, aynı zamanda sahiplerinin ilgi alanlarını ve kişiselliğini yansıtan bir sanat eseri niteliğinde eşyalar. Sanat, moda, fotoğraf, mimari veya pop kültür gibi farklı alanlarda hazırlanan bu kitaplar, oturma odalarımıza estetik bir dokunuş katarken bir sohbet başlatma potansiyeline de sahip.

Coffee Table Book’ların Gelişimi

Kaynaklar, bu kitapların başlangıcının teknolojinin evrimi, gelişen sanat akımlarıyla iç içe geçtiğini söylüyor. Yüksek kaliteli fotoğraf reprodüksiyonları, karmaşık illüstrasyonlar ve özenli ciltler içeren kitapların üretilebilmesiyle Coffee Table Book’lar da basılabilir hale geliyor. Coffee Table Books, sanatsal başyapıtlar ve fotografik keşifler için bir vitrin görevi görüyor; sanatı, galeri ve müzelerin sınırlarının ötesinde, daha geniş bir kitleye erişilebilir kılıyor.

Gear Patrol’da yayımlanan Tyler Chin’in yazısına göre, sehpa kitaplarının kökeni yüzyıllar öncesine dayanıyor. Montaigne, “Denemelerimin hanımlar için yalnızca bir süs eşyası, salon penceresine konulacak bir kitap olarak hizmet etmesine üzülüyorum.” diyerek, 1580’de eserlerinin yalnızca bir dekoratif eşya olarak kullanılmasından duyduğu rahatsızlığı ifade ediyor. Bundan sonra ilk kez 1961’de Arts Magazine sayfalarında Coffee Table Book terimi yer alıyor. 

Bu Kitaplar Bir Statü Göstergesi Mi?

Coffee Table Books, Christine Mary Elliott’un tezine bile konu olmuş. Elliot, Decorative and Democratising: How the Coffee Table Book Was Popularised in the Post-War Era (Dekoratif ve Demokratikleştirici: Coffee Table Book’ların İkinci Dünya Savaşından Sonra Yaygınlaşması) başlıklı tezinde, artan yaşam standartları, ev sahipliği ve iç mekân dekorasyonuna yönelik artan ilginin, kitlesel üretimle sunulan nesnelerin tüketimini artırdığını belirtiyor.

Sehpa ve sehpa kitapları da bu toplumsal değişimin bir yansıması olarak ortaya çıkmış, merkezi ısıtma sistemlerinin evlerdeki şömine etrafında toplanmayı gereksiz kılmasıyla, sehpa modern oturma odalarının merkezi öğesi haline gelmiş. Oturma grubu ve televizyon arasında konumlanan sehpa, sehpa kitaplarını, dergileri sergilemek için ideal bir alan sunmuş. Elliot, kitapların yeni bir statü kazandığını, önceden yalnızca entelektüel ve varlıklı kesimlere hitap eden kitapların, yeni bir alıcı kitlesi tarafından benimsendiği ve ev içindeki alanın bir parçası olduğunu belirtiyor.

Sergilediğimiz Kitaplar Bizler Hakkında Neler Anlatır?

Seow‘un Architectural Digest’te yayımlanan “Why Coffee Table Books Are a Thing, According to Psychologists” yazısında psikologlar, kahve masası kitaplarının işlevlerini açıklamışlar. Paul Harris’e göre, kahve masası kitapları, tıpkı dövme ya da poster gibi, kişiliğimizi sergileme amacı taşıyor. Bu kitaplar, bir insanın kimliğini ve değerlerini yansıtan bir araç olarak, yaşam alanlarını kişiselleştirmek için kullanılıyor. Kevin Bennett ise, kahve masası kitaplarının sohbet başlatıcı rolü üstlendiğini ifade ediyor. Bu tür kitaplar genellikle büyük ve ilginç görsellerle doludur, bu da misafirlerin ve yanındakilerin kitabı kolayca gözden geçirirken konuşacak bir konu bulmalarına yardımcı olur ve sosyal etkileşimi teşvik eder. Sally Augustin ise bu kitapların hayranlık ve nostalji gibi duygusal yanıtlar uyandırabildiğini söylüyor. Görsellerindeki etkileyici içerik, insanlarda hayranlık duygusu yaratırken, nostaljik öğeler de geçmişteki güzel anıları canlandırarak kişilere rahatlama ve memnuniyet hissi verebilir.

Gerçekten de, nasıl ki evimize asmayı tercih ettiğimiz tablolar, posterlerin evin enerjisi ve kendimiz hakkında bir anlatıcı görevi süslüyorsa, Coffee Table Book’lar da kişi hakkında çok şey anlatabilir ve iç mekânın görünümüne katkı sağlayabilir.

İlginizi çekebilir: İlke Tulunay’dan Her Yerde Ev Olma Arzusu Sergisi Üzerine

Ünlü Coffee Table Book’lar

Madonna – Sex

Bazı kitaplar sansasyonel dahi oldu, bu kitaplardan biri Madonna’nın Sex (1992) adlı kitabı. Bu kitap erotik temalı fotoğraflardan ve sanatçının provokatif anlatılarından oluşuyor. Ünlü fotoğrafçı Steven Meisel tarafından çekilen cüretkâr ve cesur pozları içeren eser, yayımlandığı dönemde büyük tartışmalara yol açsa da kısa sürede bir kült klasiği haline geldi. İlk gününde 150.000 kopya satan kitap, toplamda 1.5 milyonun üzerinde satış yaparak büyük bir ticari başarı elde etti. İlk baskısı tükenmiş olup günümüzde koleksiyonluk bir parça olarak binlerce dolara satılıyor. Sex, Madonna’nın sanatta sınırları zorlayan kimliğini ve cesur vizyonunu yansıtan en ikonik eserlerinden biri olarak kabul ediliyor.

Helmut Newton – SUMO

Helmut Newton’un SUMO (1999) adlı kitabı, ünlü moda ve portre fotoğrafçısının en ikonik eserlerini içeren devasa boyutlu bir Coffee Table Book. 50×70 cm ebatlarında ve yaklaşık 35 kilo ağırlığında olan bu kitap, sadece içeriğiyle değil, fiziksel yapısıyla da dikkat çekiyor. Sınırlı sayıda üretilen ilk baskısı, yayımlandığında hızla tükendi ve koleksiyon değeri kazandı. İlk kopyası, 1999 yılında eniştesi Günter Sachs tarafından açık artırmada 430.000 dolara satın alındı, bu da onu en pahalı fotoğraf kitabı haline getirdi. SUMO, Newton’un moda, erotizm ve sanat dünyasındaki eşsiz vizyonunu gözler önüne seren, lüks tasarımı ve çarpıcı fotoğraflarıyla efsaneleşmiş bir eser olarak kabul ediliyor.

Rihanna – The Rihanna Book

Rihanna’nın The Rihanna Book (2019) adlı Coffee Table Book‘u, sanatçının hayatını, kariyerini ve sahne arkası anlarını derinlemesine ele alan, büyük boyutlu bir görsel biyografi. The Rihanna Book, sadece bir biyografi değil, aynı zamanda bir sanat eseri olarak kabul ediliyor. Yayımlandığı dönemde hızla tükendi ve koleksiyon değeri kazandı. İlk baskıları 150 dolardan satışa sunulsa da özel baskıları binlerce dolara satıldı. 

İlginizi çekebilir: Lisya Kalma’dan Restoranlar Evde

Kendi Kitabını Yapabilirsin!

Bu konuyu araştırdığımda karşıma çıkan kendi kitabını yap fikirlerine bayıldım! Düşündüğümde, aslında ailelerimizin düğün albümleri, çocukluğumuza dair albümler veya seyahat fotoğraf albümleri de birer Coffee Table Book olarak düşünülebilir. Günümüzde ise bu konsept genişleyerek, kişisel projeler veya sanatsal çalışmalar içeren kitaplara dönüşmüş. Sizler de kişisel anılarınızla, çalışmalarınızla ilgili böyle bir baskı yapmayı düşünebilir bu konsepti kişiselleştirebilirsiniz!

İstanbul’da Coffee Table Book Edinmek İçin Bazı Rotalar

Coffee Table Book’lar artık çoğu kitapçıda bulunabilmekteyse de bazı yayınevleri Coffee Table Book basımına yönelmiştir. Bu yayınevlerinden biri Taschen diğeri ise Assouline.

TASCHEN by EArt Galeri

TASCHEN, 1980 yılında Almanya’da kurulan ve sanat kitaplarıyla tanınan bir yayınevi. Sanat, mimarlık, tasarım, fotoğrafçılık, sinema, popüler kültür ve moda gibi alanlarda yüksek kaliteli ve görsel açıdan zengin eserler yayımlıyorlar. Yayınevi, estetik açıdan özenle tasarlanmış kitaplarıyla dikkat çekiyor ve dünya çapında sanatseverler, koleksiyoncular ve tasarım meraklıları tarafından tercih ediliyor. Taschen, sanat kitapları alanındaki prestijiyle uluslararası bir üne de sahip.

Taschen’in kitapları, 2024’den beri EArt Galeri bünyesinde satışa sunuluyor. İlk defa bir sanat galerisinin içerisinde yer alan Taschen markası için özel olarak tasarlanan mağazanın duvarlarındaki desenler sanatçı Ekrem Yalçındağ’ın imzasını taşıyor. Kağıthane’de yer alan mağazada kitapseverler, Taschen’in imzalı koleksiyoner edisyonlarından, klasik kitaplarına yüzlerce çeşit kitabı tek bir adreste bulabilecekler. 

Adres: Ayazma Caddesi, Çuha Sk. No:4, Kağıthane/İstanbul

ASSOULINE

Assouline, 1994 yılında kurulan ve lüks kitaplar yayımlayan bir yayınevi ve yaşam tarzı markası. Sanat, moda, mimari, gastronomi, fotoğrafçılık ve seyahat gibi konularda geniş bir seçkiye sahip. İstanbul’da Bebek’te bir şubesi bulunan Assouline mağazası, 2010 yılında açıldı ve zengin kitap koleksiyonunun yanı sıra özel seçilmiş aksesuarlarla da tanınıyor. Assouline’in Türkiye’ye özel basımları arasında “Bosphorus Private” ve “Turquoise Coast” kitapları öne çıkıyor. “Bosphorus Private”, Boğaziçi’nin özel evlerini ve bölgenin kültürel zenginliğini keşfederken “Turquoise Coast” kitabı, Ege ve Akdeniz’in muazzam kıyılarını ve mavi yolculuk deneyimini sunuyor. Her iki kitap da Assouline’in lüks koleksiyonunun bir parçası ve yayınevinin web sitesinde detaylı olarak incelenebiliyor.

Assouline Bebek, Adres:  Cevdet Paşa Cd., No:25a, Bebek, İstanbul

Assouline Pop-Up, Adres:  Four Seasons Hotel-Istanbul At The Bosphorus, No:28, Çırağan Cd.,Beşiktaş/İstanbul

Coffee Table Book’lar sadece dekoratif nesneler değil, aynı zamanda kişiliğimizi yansıtan ve sosyalleşmeye katkı sağlayan önemli eşyalardır ve kendinizi ifade etmek için harika bir araç olabilirler. Eğer evinizin atmosferini zenginleştirmek ve sohbetleri renklendirmek istiyorsanız, kendi zevkinize uygun bir coffee table book edinmeyi düşünebilirsiniz!

Kapak Fotoğrafı: Hayrullah Gözcü – unsplash.com

İlginizi çekebilir: Biblio Magger’dan Bookshelf Wealth