Modern insanların tarihteki yeri 60 bin yıl öncesine kadar dayanıyor. On binlerce yıldır yaşadığımız gezegenin ve içindeki okyanusların gizemi hala tam olarak çözülebilmiş değil. Fakat biz onları daha keşfetmeden yok etmek üzereyiz. Modern çağın büyük bir kısmı metropollerde yaşayan insanları olarak hiç tüketmemek elbette ki çok zor ama temiz içerikli, doğa dostu, üstelik kendimize de zarar vermeden tüketmek de artık mümkün. Bu yazıda tam olarak bunun üzerine. Devir “doğa dostu ürünler” devridir artık!

Her Şeyimiz Tam Bir Doğayla Dost Ürünümüz Eksik!

Hayvan nesilleri tükenmeye, göller kurumaya ve doğa tehlike çanlarını son ses çalmaya başlayalı bir hayli zaman geçti. Nesin sen eski bir Kızılderili kabile şefi mi, “Son ırmak kuruduğunda, son ağaç yok olduğunda, son balık öldüğünde beyaz insan paranın yenmeyen bir şey olduğunu anlayacak” da de, e bir de bayıl istersen tam olsun, zaten her şeyimiz mükemmel bir doğayla dostluğumuz eksik diyenler için bazı bilimsel verilerle cevap vereyim hemen:

•   Okyanuslarda 5 trilyondan fazla plastik parçası olduğu tahmin ediliyor.

•  2025 yılına kadar her yıl 10 kat daha fazla plastiğin okyanuslara atılacağı tahmin ediliyor.

•  Plastikler çok küçük parçalara ayrıldıkları için deniz canlıları onları yiyor, dolaylı yoldan bizde her deniz canlısı yediğimizde plastik yemiş oluyoruz.

•  Dünyanın dönmesi ve rüzgarlar ile oluşan beş büyük okyanus girdabı var. Bu girdaplar ile tüm dünyadaki sular birbirine karışıyor dolayısı ile Amerika’da atılan bir plastik Antarktika’ ya kadar gidebiliyor.

•  Deniz kuşlarının %90’ının hayatında en az bir defa plastik yediği düşünülüyor.

• Kaplumbağalar denizanası sanarak plastik yiyebiliyor bu da onlarda gaz yaptığı için yüzemeyip dibe çökmeye başlıyor ve ölüyorlar.

• Ve son olarak çok yakın zamanda açıklanan verilere göre Kuzey Kutbu’nda buz kütlesi 3.74 milyon kilometrekare olarak ölçüldü bu da şimdiye kadar ölçülen en düşük 2. seviye anlamına geliyor.

Yukarı da bahsettiğim verilerin listesi uzayıp gidiyor ben bu yazıda en çarpıcı doğa dostu ürünler üzerine kısa bir özet olarak yazdım aslında. Sanırım bu verilerden sonra hala her şeyimiz tam bir doğa dostu ürünümüz eksik diyen yoktur. Çünkü aslında her şeyimizin tam olması için değişmeye hemen şimdi başlamalıyız. Değişim için gerekenlerin listesini hemen aşağıda bulabilirsiniz.

Doğa Dostu Ürünler: Ne Gibi Değişiklikler Yapabiliriz?

Aydınlatma

Her evde farklı şekillerde kullanılan aydınlatmalar için en çevre dostu olanı LED aydınlatmalar ve tasarruflu ampuller. Daha az elektrik enerjisi harcayarak hem doğaya hem de cüzdana dost olan bu ürünleri isterseniz online alışveriş sitelerinde ya da yapı marketlerde çok kolay  bulabilirsiniz. Ayrıca pille çalışan LED aydınlatmalar için de şarj edilebilen ve dolasıyı ile tekrar tekrar kullanabileceğiniz pilleri tercih etmelisiniz.

Balmumu Mumu

Ev dekorasyonumuzda sıkça kullandığımız parfümlü kimyasal içerikli mumlar hem soluduğumuz havanın kalitesini düşürüyor hem de çevreye zarar veriyor. Balmumu mumu ise bal toplandıktan sonra petekte kalan kısımdan üretiliyor. Üstelik bu mumlar birkaç tıkla ulaşabileceğimiz e-ticaret sitelerinde gayet makul fiyatlara satılıyor.

Su

Dünyada tüm canlılar gibi biz insanların da en temel yaşam kaynaklarımızdan biri olan su için evinizde yapmanız gereken tek şey bir arıtma cihazı satın almak. Bu sayede şebeke suyunu temiz ve içilebilir bir hale getirerek hem doğa hem bütçeniz için büyük bir adım atmış olacaksınız. Üstelik sürekli dışarıdan su siparişi vermekle, gecenin bir yarısı suyunuz bittiğinde susuz kalmakla da uğraşmayacaksınız. E tabi tek kullanımlık pet şişeleri hayatınızdan zaten çoktan çıkardığınızı düşünerek söylüyorum bütün bunları.

Bez Havlular

Evlerimizde özelliklede mutfaklarımızda en çok kullandığımız ürünlerin başında geliyor tek kullanımlık kağıt havlular. Oysaki bunun için çok basit bir alternatif var bez havlular. Hem bütçe dostu hem de doğa dostu üstelik. Kağıt havluları ya da peçeteleri geri dönüşüme atıyorum ben zaten diye düşününler için ise asıl mesele “hiç tüketmemek” çünkü o ürünler hem üretim aşamasında hem de geri dönüşüm aşamasında da aslında su ayak izimize bir hayli katkı sunuyorlar. O yüzden hayatımızın her alanında asıl felsefemiz hiç tüketmemek, eğer tüketmek zorundaysak da temiz içerikli, doğa dostu ürünleri almak olmalı.

Alternatif Temizlik Ürünleri

Hazır evdeki değişimden bahsetmişken temizlik için alternatif olabilecek ürünleri de anlatmak oldukça faydalı olacak. İçinde bulunduğumuz pandemi sebebiyle her zamankinden daha da fazla dikkat ediyoruz temizliğimize. Pratikliği sebebiyle hemen her alanda kullandığımız yağ çözücüler, çamaşır suyu, bulaşık deterjanı veya yüzey temizleyici gibi ürünlerle aslında evimizi zararlı mikroplardan arındırmak isterken kendimizi hasta ediyoruz farkında olmadan. Oysaki narenciye kabuğu ve 2 su bardağı beyaz sirkeyle tamamen doğal bir yağ çözücü yapmak çok pratik ve daha uygun fiyatlı.

Kimyasal bir yüzey temizleyici yerine tamamen doğal bir elma sirkesi kullanmak da bir başka alternatif. Ayrıca küçük bir çocuğunuz ya da patili bir evladınız var ise asla bu kimyasalları kullanmamalısınız küçük ellerini ve patilerini sürekli ağzına götüren minikler için bu ürünler çok daha tehlikeli olabilir. Eğer ben bu ürünleri yapmakla uğraşmam derseniz de en azından doğal içerikli sls, paraben, boya, alkol, triclosan gibi kimyasalları içermeyen, vegan ürünleri tercih edebilirsiniz.

Kabak Lifi

Hem genel ev temizliğinde kullandığımız temizlik bezleri hem de mutfakta kullandığımız bulaşık süngerlerinin kısa ömürlü olduğu ve geri dönüşüme atılmadığını biliyoruz zaten. Ama mutfakta temizlik için kullandığımız bulaşık süngerinin içinde petrol olduğunu kaç kişi biliyoruz? Üstelik bizim hiç düşünmeden yenisi alıp eskisini attığımız o süngerler doğada tam 52.000 bin yıl sonra yok oluyor. Her üründe olduğu gibi doğaya ve insan sağlığına çok ciddi zarar veren bu ürün için müthiş bir alternatif var: kabak lifi! Kabak lifi kendisi doğada yetişen bir bitki aslında; yani tamamen doğal. Çok hızlı büyüyen bu bitki çeşitli yöntemlerle kullandığımız lif haline getiriliyor. Mutfak, banyo, ev temizliğinde, cilt temizliğinde ya da sürekli kullandığımız plastik doğa düşmanı banyo liflerine çok güzel bir alternatif kabak lifi.

Doğal Şampuan, Diş Macunu, Deodorant, Roll On

E temizlik malzemelerini yaptık şampuanı, deodorantı da mı kendimiz yapacağız? Buna cevabınız çok üzülerek de olsa hayır ise sırada ki ürünler tam size göre. Her gün kullandığımız bu ürünlerin muadillerini evde yapmak temizlik ürünleri kadar kolay değil o sebeple bu ürünler için en iyi çözüm temiz içerikli olanları tercih etmek. Sls, paraben, alkol, boya, parfüm, dioksin, sülfat, ftalat ve bu liste uzayıp gidiyor. Bu liste uzadıkça bizlerin sağlıklı ve uzun bir ömür yaşama ihtimali de azalıp gidiyor. Madem bu ürünler olmazsa olmaz en azından zararlı kimyasal içermeyen, doğa dostu, yeraltı su kaynaklarına zarar vermeyen, geri dönüştürülmüş ambalajı olan, vegan ve deodorantlar için ozon dostu ürünler olsun en azından. Bu kadar madde sayınca hangi birine bakıp alacağız diye gözünüz korkmasın. Bu saydığım maddelerin hepsi ürünlerin ambalajlarında çok görünür bir şekilde belirtiliyor zaten. Üstelik eskisi gibi pahalı ve kolay bulunmaz da değiller birçok kişisel bakım ürünleri satan yerde ve tabi ki online alışveriş sitelerinde çok rahat bulunabiliyorlar.

Tıraş Makinası

Sıradaki ürün aslında daha çok erkekler için tek ya da sadece birkaç kullanımlık olan tıraş bıçakları yerine cüzdanlarınızın dostu, ömür boyu sakallarınızın yoldaşı olacak bir tıraş makinesi almak için tam zamanı.

Menstural Cup, Yıkanabilir Ped, Doğal Ped

Her cinsiyetin kendine göre ihtiyaçları hepsinin de doğa dostu bir alternatifi var. Menstural cup birçoğumuz için çok yeni ve kullanması biraz farklı olan bir ürün. Ürünün asıl mantığı ise regl kanınızın bu cup içerisinde birikmesi. Nasıl kullanılacağı, temizliği gibi konular üzerine internette çok detaylı anlatımlar bulabilirsiniz. Yıkanabilir ped ise aslında eskiden tek kullanımlık pedler üretilmeden önce kadınların yıkayıp kullandığı bez pedlerle aynı mantıkta. Ürünü kullandıktan sonra yüksek derecelerde yıkamanız ve doğal ürünlerle temizliğini sağlamanız gerekiyor. Bu iki üründe bana göre değil alışılmışın dışına çıkamam diyenlerdenseniz sıradaki  ürün sizin için. Doğal ped! Üretim sürecinde kloroform, dioksin, aseton, azot, boya kullanılmayan doğal pedler kanser riski ve üreme bozukluklarına da sebep olmuyorlar. Organik bambu liflerinden elde edilen bu pedleri birkaç tıkla kapınıza kadar getiriyorlar.

Gıda Saklama Kumaşı, Bakliyat Kesesi

Mutfaklarımızda sürekli streç film, çeşitli poşetler ya da alüminyum folyoyu sıklıkla kullanıyorduk. Kullanıyorduk diyorum çünkü gıda saklama kumaşlarıyla tanıştıktan sonra bu ürünlere asla ihtiyaç duymayacaksınız.  Bir pazarlamacı edasıyla anlattığım bu kumaş ve keseler mutfaklardaki bütün o plastikler için alternatif ürünler üstelik çok uzun süre kullanıldığı için bütün ürünlerde olduğu gibi maddi olarak da büyük tasarruf sağlıyor.

File Çanta

Dünyada her yıl 1 ile 2 trilyon arasında plastik poşet kullanılıyor. Bu sayıları sıfırlamak belki hemen mümkün değil ama azaltmak elimizde. Bir poşet bile az kullansak kardır. Bunun için en kalıcı çözüm ise pazara, markete, manava giderken file çantalarımızı yanımızdan ayırmamak.

Bez Kahve Filtresi, Termos, Bambu ya da Metal Pipetler

Günlük hayatta çok fazla kahve tüketenlerden biriyim. Bazı günler üç bardak kahve tükettiğim bile oluyor. Madem kahve tüketmeden duramıyorum o zaman bunu en doğru şekilde nasıl yapabilirim diye düşünüp araştırınca çok pratik doğa dostu ürünlerle karşılaştım. Bunlardan ilki evde kendi kahvesini demleyenler için bez kahve filtresi, tek kullanımlık filtreler yerine kullandıktan sonra yıkayabileceğiniz filtreleri tercih edebilirsiniz. İşin daha da iyi olan kısmı ise bu kahveleri demledikten sonra termosunuza koyarak istediğiniz yere soğuk ya da sıcak bir şekilde taşıyabilirsiniz bu sayede evdeki çocuklarımızın rızkını da üçüncü nesil kahvecilere kaptırmamış oluruz. Tabi mahallemizde ki çok sevdiğimiz kahvecileri de kahve çekirdeklerimizi onlardan alarak desteklemeye devam edebiliriz. Ve son olarak dünyanın diğer bir baş belası pipetler. Bunlar için çözüm çok kolay her yerde satılan bambu ya da metal pipetleri taşıma kutularıyla birlikte çantamıza atıyoruz o kadar.

Tek kullanımlık poşet çaylar, yağlı fırın kağıtları, plastik şişeler, plastik diş fırçaları, tek kullanımlık maskeler derken düşman ürünlerin listesi uzayıp gidiyor bu yazı yeterince uzun olduğu için diğer ürünlerin alternatiflerini bulmak sizin doğaya ve dünyamıza duyduğunuz sorumluluk hissine kalıyor. Dünyada ki bütün güzelliklerle dost kalmanız dileği ile…

Kapak Fotoğrafı: Unsplash/@fresh_studio

İlginizi çekebilir: Kübra Ketenci’den Atıksız Mutfak