Kararsız okur yoktur, ne sevdiğini henüz keşfedememiş okur vardır diye başlamak istiyorum en başta. Neyse ki bu sorun herkes için farklı sayıda kitap okuyarak kendine dürüst olmayı, bunun ötesinde kendine, zevklerine saygı duymayı ve entellektüel seçimler yapabilmeyi öğrenme yoluyla çözülebilir. Tam da bu nedenle bu kez, kararlı bir okur olma hikayemden bahsetmek istiyorum sizlere.

Okuma Alışkanlığı ve Kitapları Sevmek

Cümlelerde anlamlar arayan insanlardan biri olduğumdan, çantamdan kitabım, elimin altından notlarım eksik olmaz. Durum böyle olunca çevremdeki aldığı kitaplardan yana yüzü gülmeyen, belki de bu nedenle özendiği gibi kitap okuma alışkanlığı kazanamayan kişiler tarafından hep soru yağmuruna tutulurum. Okumak için kitap soranlar bir yandan, nasıl sürekli kitap okuduğumu ya da hiç mi kötüsüne denk gelip yarım bırakmadığımı soranlar diğer yandan… Oysa çok da ayaküstü çözülecek bir mesele değil kitap meselesi.

Kitap okumak samimi bir şekilde birine içinizi açmak, karşılığında içinizdeki cümlelere karşılık bulmak gibidir. Basit görünen bu eylemin derinliğini sadece kitap okumayı gerçekten sevenler anlar. Kitap okumayı sevmek, elinize aldığınız her kitabı sevmek demek değildir aslında. Alamayı, yeniliği, bazen farklılığı bazen de birebir aynılığı sevmek, bununla heyecanlanmak, bununla mutlu olmak, bununla var olmayı tercih etmektir. Bu denli kişisel ve farklı yönleri bulunan bu alışkanlıkta, her şey fazla öznel olduğundan bazen herkesin sevdiği kitaplar bile bize yeterli gelmeyebilir.

Bu durum aslında o kitapla ruhumuzun frekansının tutmasıyla ilgili. Elimizdeki kitap, bizim o dönem içinde bulunduğumuz duruma ya da bilinçaltımızda hep hazırda bekleyen farkında olmadığımız duygulara/düşüncelere uygunsa bir rezonans yaratarak bize duygusal haz verir, öyle ki bazılarını elimizden bırakamaz, bir çırpıda okuyuveririz. Aksi durumda ise farklı frekanslardaki cümlelere, duygulara ya da durumlara ait frekanslar birbirini sönümler ve bu durumda belki kitabın son sayfasına kadar bile devam edemeyiz.

Dolayısıyla bir kitabın sevilmesi, çok ender durumda matematiksel verilerle doğrulanabilir olduğundan, çok kişisel olan bu seçimde her zaman yapılanın aksine; herkesin okuduklarına, kitabın oldukça fotojenik kapağına ya da “Hala okumadın mı?“cılara değil, ihtiyacımıza odaklanmanın önemini göz ardı etmemekte fayda var. Bu anlamda bahsettiğim bu popülist ve imgesel yaklaşımdan öte, kitabın hangi baskısı olduğuyla, yayıneviyle, orjinali yabancı dilde bir kitapsa çevirmeniyle ilgilenmek ve buna göre değerlendirme yapmak çok daha önemli sonuçlar verebiliyor bize. 

Doğru Kitap Seçimi Nasıl Yapılır?

“Hangi kitabı okumalıyım?” ya da “En çok satan kitaplar” çok nadir durumlar dışında kitap seçmek için Google’da yanıt aranacak doğru sorular değil kısacası. İşin sırrı her zamanki gibi, yani hayattaki tüm mutluluklara ve kişisel tatminlere ulaşmak için yapılması gerektiği gibi, kendinizi keşfetmek. 

Her yayınevinin bir duruşu, onayladığı belli bazı kitap türleri ya da benzer kitapları destekleme arzuları olduğu bir gerçek. Buradan yola çıkarak;

• yayınevlerinin tarzlarına,
• kitabın dahil ya da yakın olduğu akıma,
• yabancı dildeki kitaplarda, kitabın hangi çevirmenden okunması gerektiğine,
• yazarın önceki kitaplarına ve zaman zaman baskısına,
• goodreads önerilerine bakmak

pek onaylamadığımız sorulardan çok daha güvenilir ve tatmin edici sonuçlar/seçenekler çıkarıyor insanın karşısına. Örneğin ben, bilinç akışı ya da büyülü gerçeklik barındıran kitaplara her yıl hazırladığım listelerimde mutlaka yer vermeye çalışırım. Bunun yanında Güney Amerika kültüründen gelen yazarlarının anlatım biçimlerinin ya da toplumsal çözümlemelerinin bana çok ilgi çekici geldiğini yıllar içerisinde keşfettim. Dolayısıyla sevdiğim kitapların türüne, yazarının bulunduğu kültüre göre seçimler yapmanın, herhangi bir listede anonim kişilerin verdiği “10 tane kitap önerisi”nden çok daha doğru olabildiğini yaşayarak gördüm.

Burada benzer yazarlar, benzer kitaplar araştırması yapmak da çok mantıksız değil aslında. Bu anlamda en güvenilir kaynaksa hala goodreads benim için. Goodreads, yeni bir tür ile ilgili araştırma yapmak, merak edilen kitapla ilgili doğru çözümlemelere erişmek ya da “kararsız” durumlarda yeni bir kitaba şans verilmek isteniyorsa başvurulacak en güvenilir site. Daha önce verimli olmakla ilgili yazımda da bahsettiğim Goodreads’de  kitaba çok sayıda kitapsever tarafından yapılan objektif yorumlar görülebildiğinden yeni okurlar da daha doğru ve kendilerine uygun kitaplara ulaşılabiliyor.

Önce karar vermeyi öğrenmek, sonra da kararlı bir okur olmak için benim uyguladığım, işe de yaradığını düşündüğüm yöntemler bu şekilde. En başta belirttiğim gibi herkes için okunan miktarda farklı da olsa kendi deneme-yanılma sınırınıza ulaştığınızda, kitap seçimleri konusunda da artık kendinize ve içinize daha dürüst olduğunuzda; kendinizi daha iyi tanıdığınıza ve daha çok değer verdiğinize emin olabilirsiniz. Umarım tüm kararsız okurlara bu hedefte bir nebze de olsa fikir vermiştir bu yazı. Okumaktan hiç vazgeçmeden bol keşifli günler 🙂

Kapak Fotoğrafı: Facebook/@LucyTheWriter101

İlginizi çekebilir: Biblio Magger’dan Kitap Önerileri