Son zamanların en popüler seyahat rotası, Doğu Ekspresi ile Kars… Yakın zamanda bu deneyimi yaşamış 10 gezgine akıllarında kalanları ve yola çıkacaklara önerilerini sorduk.

İşte yakın zamanda Doğu Ekspresi’yle seyahat etmiş, Kars’ın ve Doğu Anadolu’nun güzelliklerini keşfetmiş gezginlerden öneriler…

Doğu Ekspresi Deneyimleri

Deniz Yılmaz Akman

Doğu Ekspresi’yle nereden, ne zaman yola çıktın? Seyahatin detaylarından biraz bahsedebilir misin?

Doğu Ekspresi ile iki kez yolculuk yaptım. Birincisi Ocak 2017’de Ankara-Kars, ikincisi ise Aralık 2017’de Ankara-Bağıştaş arasındaydı. İlkinde karlar altındaki Kars’ı gezdik, Türkiye içinde yapmış olduğum en güzel seyahatler arasındaydı. Şehir, atmosferi, mimarisi, tarihi ve insanlarıyla beni gerçekten büyüledi. Bağıştaş’a ise Kemaliye ve Divriği’yi gezmek için gittim. Sisler altında karşıladı buralar beni, Karanlık Kanyon ve Taşyol’dan çok etkilendim. Doğu Ekspresi ise başlı başına bir maceraydı. Dolunayda yola çıktığımızdan gece bile çok net gördük etrafı. Köy manzaraları, dağlar, şelaleler, tüneller pencereden izlediğimiz film kareleri gibiydi. Dört kuşetli bölümde gittiğimiz için gayet rahat ve komforluydu. Yaşadığım anları ve hissetiklerimi fotoğraflarla ya da sözcüklerle anlatmak çok güç. Herkes en az bir kere bu yolculuğu deneyimlemeli.

Önce yolda, sonra Kars’ta en çok hoşuna giden deneyimleri ve lezzet noktalarını bize anlatabilir misin?

Doğu Ekspresi’yle giderken beni en çok etkileyen şey karlar altındaki manzaraları izlemekti. Bir de hazırladığımız playlist eşliğinde hiç durmadan yol almak, tren raylarının sesi eşliğinde uykuya dalmak… Kars’ta ise ara sokaklarda gezerek Rus mimarilerini incelemek, yerlilerle sohbet etmek ve en unutulmaz an olarak Ani Harabeleri’nde gün doğumunu görmek inanılmaz etkileyiciydi. Gökyüzünde aynı anda dolunayı ve güneşi gördük; “mihrimah” anlarına tanıklık ettik. Erzurum durağına gelince söylediğimiz Cağ Kebabı çok lezzetliydi. Kars’ta ise Kristal Lokantası’nda yediğimiz meşhur Kars yemeği; Piti, Kaz Evi’nde yediğimiz kaz eti, Kamer Restoran’da yediğimiz Priyoşhi (Rus Böreği), Hangel (bir çeşit mantı) ve Karsak’tan aldığımız Gravyer, Kars kaşarı peynirleri çok lezzetliydi.

Bu yolculuğa çıkmayı planlayanlara tavsiyeler verebilir misin?

Tavsiyelerim şöyle: Doğu Ekspresi yolculuğuna çıkacaklar, bu yolculuğu dolunay zamanına denk getirmeliler. Böylelikle gece de manzaraları rahatlıkla izleyebilirler. Ayrıca tren için yanlarına atıştırmalık, içecek ve en önemlisi bir playlist-hoparlör almalılar. Çıldır Gölü’nde ata binerlerse, Tekin amcadan türkü söylemesini rica etmeliler. 🙂 Bir de günübirlik geziler için Kars Taksi’den Kadir ile iletişime geçebilirler. Hatta gölün durumu uygunsa, buz üstünde drift yapmak da hiç fena macera değil!

Websitesi | Instagram

Ezgi Çoban

Doğu Ekspresi’yle nereden, ne zaman yola çıktın? Seyahatin detaylarından biraz bahsedebilir misin?

Doğu Ekspresi’yle yola 21 Aralık tarihinde çıktım. TCDD’nin açıklamasına göre 17 Aralık’ta Ankara Merkez Gar’daki çalışmaların sona ermesi planlanıyordu fakat çalışmalar tamamlanmadığı için yolculuğa Kırıkkale’nin Irmak ilçesinden başladık. Irmak’a ulaşım her 10 dakikada bir kalkan servislerle yapılıyor. Bu hizmet aldığınız biletin içerisinde yer alıyor. Normalde 18.00’da hareket etmesi beklenen tren bu çalışmalar sebebiyle 19.20’de hareket ediyor. Biletinizde kalkış noktası Ankara yazsa da kontrol etmekte fayda var diye düşünüyorum. Bu yolculuktan önce birçok Avrupa şehrinde tren yolculuğu yapmıştım. İlk uzun tren yolculuğu deneyimim Balkanlar’da Sırbistan ve Karadağ arasındaydı. Tren oldukça konforsuz olmasına rağmen, manzaraları çok sevmiştim. Doğu Ekspresi gerek konfor gerek manzaralarıyla benim için özel yolcuklar arasında yerini aldı. Trende giderken, şehirlerin değişmesiyle beraber iklim de değişiyor. Güneşli bir günden, karla kaplı topraklara yolculuk ediyorsunuz. Yol bana kalırsa terapi niteliğinde. Zaman zaman kettle kaynar bakışlarımız kitlenir ya, ben Doğu Ekspresi yolculuğunu biraz buna benzettim 🙂

Trende benim yolculuk yaptığım günde 10 vagon vardı; 5’i yataksız, 2+1 koltuk düzenindeki pulman vagon, 3’ü örtülü kuşetli, 2’si de yataklı vagondu. Biz 2 kişilik yataklı vagonda yer bulamadığımız için 4 kişilik örtülü kuşetli odada yolculuk yapmayı tercih ettik. Bence trendeki en güzel odalar da bu vagonda, karşılıklı oturmanıza olanak sağlayan bir düzeni var. Bazı kişiler trenin temizliğinden, rahatlığından endişe duyuyorlar ama trenin oldukça temiz ve rahat olduğunu söyleyebilirim gönül rahatlığıyla.

Önce yolda, sonra Kars’ta en çok hoşuna giden deneyimleri ve lezzet noktalarını bize anlatabilir misin?

Yolda en çok hoşuma giden deneyimim tren şefi abiyle sohbetimiz neticesinde, bize jeneratör ve kargo bölümlerini gezdirmesi oldu. Bu yolculuğu yapan birçok kişi gördüm ama trendeki görevlilerle bu kadar yakın olanlara denk gelmedim. Beraber oturup bize trende çalışmanın nasıl bir deneyim olduğundan bahsettiler. Bunun yanında yolculuk yaparken farklı şehirlerden gelen insanlarla tanışma olanağı buldum.

Kars’ta en sevdiğim lezzet noktası kesinlikle Hanımeli Restoran oldu. Yemeklerin lezzeti, çalışanların samimiyeti ve ortamın sıcaklığı düşüncelerimi etkiledi. Beni en çok şaşırtan durak Craft Coffee No:74 oldu. Burası üçüncü dalga bir kahveci. Kars’ta muadili yok. İstanbul’daki birçok kafeden de güzel diyebilirim. Hatta bu kafenin olduğu sokak gizli bir hipster cenneti. Yolda giderken ”Dur bunu da fotoğraflamalıyım” şeklinde tepkilerimiz bitmek bilmemişti. Kars’a giden herkesin Ani Harabeleri‘ni mutlaka ziyaret etmesini tavsiye edeceğim. Hiçliğin ortasında insan kendini çok ufak hissediyor. 4. yy’da yerleşimin başladığı bir yer olduğunu düşününce, çok çok özel bir yer bence.

Bu yolculuğa çıkmayı planlayanlara tavsiyeler verebilir misin?

Ben bu yolculuğa Perşembe gününden Pazar gününe kadar vakit ayırmıştım. Şu an bu seyahati tekrar gerçekleştirecek olsam kesinlikle 1-2 gün daha eklerdim. Ani, Çıldır ve Kars merkezin yanında Sarıkamış’a ve Boğatepe Köyü’ne de gidebilmek isterdim.

Kars’ta bir gelenek olan aşık atışmasına gitmenizi öneririm. Bu deneyimi yerinde yaşayabilmek gerekli diye düşünüyorum. Aşık atışması geceleri Kaz Evi ve Hanımeli’nde yapılıyor, yer bulabilmek için rezervasyon yaptırmak şart. Kars’a kışın gidecekseniz yanınıza kat kat giyebileceğiniz kadar polar, içlik gibi kalın kıyafetler almanızı öneririm, Kars gerçekten soğuk bir şehir. Soğuk sebebiyle elektronik aletlerinizin bataryalarının bir anda boşalması gibi sorunlarla karşılaşabilirsiniz. Telefon, kamera gibi aletleri kılıfta ya da vücut ısınıza yakın bir yerde taşımanızda fayda olabilir.

Websitesi | Instagram

Pınar Durak Aksoy

Doğu Ekspresi’yle nereden, ne zaman yola çıktın? Seyahatin detaylarından biraz bahsedebilir misin?

Geçen sene Ocak ayında başladı yolculuğumuz. Öncesinde başka planlar yaparken Doğu Ekpsresi’ni gördüğüm an bilet bakmaya başladık. Geçen sene bu kadar bilinmese de bilet bulmak yine de oldukça zordu. Sürekli takipteydik, gece yarıları uyanıp bakıyorduk. Neyse ki biz şanslıydık, istediğimiz tarihe bulabilmiştik. Tüm yolculuğu trenle yapmak istediğimiz için İstanbul’dan Ankara’ya gitmek için de hızlı treni kullandık. Ankara’da sevdiklerimizle görüşme fırsatı yaratıp iki gece burada kaldık.

24 Ocak ise heyecanla beklediğimiz yolculuğa çıkma vaktiydi. Ankara eski tren garının önünden Irmak istasyonuna gitmek için otobüse bindik ve normalde belki uflaya puflaya gideceğimiz yolu çok istediğin bir şeye kavuşmanın mutluluğuyla güle oynaya tamamladık. Kompartımana eşyaları attığımız gibi tren hareket edene kadar dışarı çıktık çünkü bu eski görünümlü güzel treni bir daha dışından görme fırsatımız olmayacaktı. Lokomotife doğru koştururken makinistlerin el etmesi ile yanlarına gittik. Ufak sohbetimiz pek bitmesin istesek de saat yaklaşınca kompartımanımıza döndük. 23 buçuk saat boyunca bize ev olacak odamıza yerleştik. Söyleyince insanı ilk başta şaşırtan bu 23 buçuk saat nasıl geçiyor hiç anlamıyorsunuz bile. Akşam 19.30 gibi kalkan Doğu Ekspresi’nin yemekli vagonu hayallerimdeki gibi olsaydı mutlaka yemek yemeden binin derdim trene. Ama bu durumda seçim sizin.

Önce yolda, sonra Kars’ta en çok hoşuna giden deneyimleri ve lezzet noktalarını bize anlatabilir misin?

Gece trenin hafif sarsıntısıyla ara ara uyanıp hafif aralık gözler ile camdan bazen simsiyah bir örtüyü, bazen gece lambaları ile loş bir aydınlığı görmek, sabah gün doğmadan uyanıp şahane manzaralarla günü karşılamak, yol boyu değişen iklime şahit olmak, yolun kıvrıldığı noktalarda trenin önden yavaş yavaş gidişini seyretmek… Bence trenin en güzel anları. Tren Erzurum’a yaklaşırken neredeyse tüm vagonun cağ kebabı siparişi vermesi de gelenek olmuş durumda. Çoğunluk Gel Gör Kebap’tan sipariş verirken biz tesadüfen Koç Cağ Kebap’ı aramıştık. Yolun sonunda Kars ise bize verilmiş bir hediye gibiydi çünkü onu bu kadar seveceğimi hiç düşünmemiştim.

Kars’ta hiç asfalt görmedik, her yer bembeyazdı. Tanıştığımız insanların sıcaklığıyla ısındık. Kars deyince Ani Harabeleri ve Çıldır Gölü de gelecektir muhakkak akla. İkisi de tek kişilik dev kadro gibiler aslında. O kadar güzeller. Ani’de kurulmuş medeniyete, kanyonun öbür tarafındaki Ermenistan’a bakarken hayran olmamak, Çıldır’da donmuş gölü çevreleyen dağlar arasında küçücük hissedip, Tekin Abi’nin şarkılarıyla gülümsememek elde değil. Atalay’ın Yeri’nde kızarmış sarı balık ısınırken iyi gidiyor. Bunların yanında Kars merkez de dönüp dolaşıp seni kucaklayan bir mahalle gibi oluyor. Biz merkezde hiç sıkılmadan 3.5 gün geçirdik.

Yemek için tavsiye edebileceğim yerler: Kars Kaz Evi, Ocakbaşı Restoran, Hanımeli Restoran, tatlı molası içinse eski bir Rus binasında yer alan Kılıçoğlu Pastanesi’ni önerebilirim. Tatmadan dönülmemesi gerekenler ise kaz eti, evelik çorbası, piti, hangel ve umaç helvası. Her gün yemekten bıkmadığımız menü. Kars gravyeri ve kaşarından ayrıca bahsetme ihtiyacı duydum zira hak ediyorlar. Merkezde dolaşırken sıkça peynir tekerlerini göreceksiniz. İçeride iki saat geçirdiğim Büyük Zavotlar’ı peynir alışverişi için rahatlıkla öneririm.

Bu yolculuğa çıkmayı planlayanlara tavsiyeler verebilir misin?

Doğu Ekspresi için yanınıza yemek ve atıştırmak için bir şeyler almanızı öneririm. En sevdiğiniz kitap ve güzel müzik de ara ara size eşlik etse fena olmaz. Tuvalet kağıdı, kağıt havlu, ıslak mendil ve çöp poşeti de kurtarıcı olabilir. Benim gibi içiniz rahat etsin derseniz yastık kılıfı da iyi bir seçenek. Akşam odadaki rahatsız edici florasanı kapamayı, bol bol dışarıyı izlemeyi unutmayın. Kars Kalesi’nden şehre bakın ve yollarda yürürken yukarıyı kontrol etmeyi unutmayın, her an bir sarkıt düşebilir!

Websitesi | Instagram

Ege Tütüncü

Doğu Ekspresi’yle nereden, ne zaman yola çıktın? Seyahatin detaylarından biraz bahsedebilir misin?

Doğu Ekspresi ile Ankara Garı’ndan yola çıktım fakat tren Ankara’dan kalkmıyor. Ankara – Kırıkkale arasında süren ray çalışmaları sebebiyle 45 dk uzaklıktaki Irmak Gar’ından kalkıyor. Tren saatinde Ankara Gar’ına gidiyorsunuz, kapıda bekleyen otobüsler sizi Irmak Garı’na ulaştırıyor. Geçen seneden beri deneyimlemek istediğim bir seyahatti bu aslında! Zor da olsa her gün kontrol ederek tesadüfen bilet buldum ve kendimi trende buldum. Seyahat keyifli başlıyor. Gece olduğu için dışarıyı izleyemiyorsunuz. O yüzden odama yerleştikten sonra trenin yemekli vagon bölümünde akşam yemeğimi yedim, sonrasında bilgisayardan işlerimi halledip uyudum. Gündoğumunda uyanmanızı öneririm ki güzel manzaraları yakalayabilesiniz. Sabah 09.00 gibi tren Erzincan tarafında oluyor ve asıl manzara buradan sonra başlıyor. Özellikle fotoğraf ve video çekmeye meraklıysanız sizi harika manzaralar bekliyor olacak. Tren klişesi olarak Erzurum’a yaklaşırken, Erzurum Garı’na cağ kebabı isteniyor. Vagon görevlisi herkesin kapısını tek tek çalıp paraları toplayıp garda siparişleri teslim alıyor fakat siz uğraşmak istemezseniz telefonla arayıp kendiniz de isteyebilirsiniz, ben öyle yaptım. Erzurum’da başlayan kar manzalarıyla birlikte yaklaşık 3.5-4 saat sonra Kars’a varıyorsunuz.

Önce yolda, sonra Kars’ta en çok hoşuna giden deneyimleri ve lezzet noktalarını bize anlatabilir misin?

Yolda en çok hoşuma giden şey, ülkemizin aslında ne kadar güzel olduğunu fark etmem oldu. Genellikle Doğu tarafı diye bu şehirlere biraz önyargılı yaklaşabiliyoruz. Bu alandaki turizmi geliştirebilirsek yerli turisti daha fazla bu bölgeye çekebiliriz diye düşünüyorum çünkü hem tren yolculuğu, hem de Kars inanılmaz büyüleyici. Kars’ın meşhur yemeklerinden biri piti ve kaz, tabii kars gravyeri almadan da dönmeyin. Şehre 40 yıl hakim olan Ruslar arkalarında inanılmaz bir mimari bırakmış. Gerek belediye binası, gerek valilik, gerekse ismini bilmediğim sıradan binalar olsun, gerçekten büyüleyici yapılar var bu şehirde. Akşamları özel sarı ve turuncu renkteki aydınlatmalarıyla şehir çok farklı bir havaya bürünüyor. Şehrin insanı da gerçekten çok sıcak ve samimi! Tabii büyüleyici başka bir yer olan Ani Harabeleri’ni de görmeden dönmeyin.

Bu yolculuğa çıkmayı planlayanlara tavsiyeler verebilir misin?

Bu yolculuğa çıkmayı planlıyorsanız tavsiyem mutlaka ama mutlaka çok kalın giysiler giymeniz. Hem Kars hem de 40 km uzaklıkta, Ermenistan Sınırı’nda bulunan Ani Harabeleri bölgesi özellikle bu zamanlarda fazlaca soğuk oluyor. Trendeki yemek hoşunuza gitmeyebilir (benim gitti, bir sıkıntı yaşamadım), o sebeple yanınıza sandviç ve içecek depolamanızda fayda var. İki veya daha fazla kişi olucaksanız da odada bir adet priz olduğu için mutlaka 3’lü priz almanız şarjların bitmemesi açısından yararınıza olur.

Websitesi | Instagram

Halil Kara

Doğu Ekspresi’yle nereden, ne zaman yola çıktın? Seyahatin detaylarından biraz bahsedebilir misin?

01 Ocak 2018 Pazartesi günü saat 08.00’de Kars-Kırıkkale (Irmak) rotasında eşimle Doğu Ekspresi deneyimi yaşadık. Daha sonra otobüsle Ankara, uçakla da Ankara-İstanbul şeklinde devam ettik. Bizim beraber ilk tren yolculuğumuz ve yeni yılın ilk seyahati olduğundan özel bir yeri oldu bu rotanın.

Önce yolda, sonra Kars’ta en çok hoşuna giden deneyimleri ve lezzet noktalarını bize anlatabilir misin?

Kars deneyimleri saymakla bitmez fakat bizim en çok beğendiklerimizi şöyle sıralayabilirim:

_Ani Harabeleri: Böyle muhteşem bir Antik Kent’e hala harabe dediğimize inanabiliyor musunuz?

_Çıldır Gölü: Sarı (sazan) balığı lezzeti mutlaka denenmeli, Çıldır Gölü’nde buz üzerinde dans edilmeli 🙂

_Sarıkamış: Dünyada benzeri yalnızca Alp Dağları’nda görülen ‘kristal kar’, Sarıkamış Kayak Merkezi’nde tecrübe edilmeli.

_Kars Kalesi: Bir şehiri keşfetmek için bizce en yüksek tepesinden seyredilmelidir. Burası da bize bu imkanı doyasıya sundu.

Bu yolculuğa çıkmayı planlayanlara tavsiyeler verebilir misin?

_Tren yolculuğu kış ve ilkbahar sezonu olmak üzere iki mevsimde de tecrübe edilmeli ki biz Mayıs’ta diğer yöne aynı yolculuğu planlıyoruz.

_Kars mutfağından Kaz eti, piti, umaç helvası, revan köfte, reyhan şerbeti, evelik çorbası tadılmalı.

_Tüm bölgeleri gezmek için mutlaka araba kiralanmalı, kar lastiği olduğundan problem olmayacaktır. Korkmaya gerek yok 🙂

_Gün ışığından doyasıya yararlanmak için gün doğumu ile beraber kalkılmalı, hava erken karardığından akşam erken yatılabilir.

Instagram

OitheBlog

Doğu Ekspresi’yle nereden, ne zaman yola çıktınız? Seyahatin detaylarından biraz bahsedebilir misiniz?

Biz madem bir işi yapıyoruz, tam yapalım diyerek Ankara’dan yola çıktık ve 24 saatten biraz daha uzun bir süre trende geçti. Doğu Ekpsresi’nin olabilecek en rahat yolculuk olduğunu söylemek pek doğru olmaz, biz yataklı olanlarda kalmış olmamıza rağmen bol bol söylendik doğrusu. Yataklar kesinlikle rahatsız değil ama odanın küçük olması ve yolculuğun sonlarına doğru ortaya çıkmaya başlayan hijyen problemini görmezden gelmek mümkün değil. Neticede Divriği’den itibaren gördüğünüz manzaralar ve tren yolculuğunun verdiği hisle bir noktada “iyi ki yapmışım” diyorsunuz tabii. Özetle pişman değiliz, yine olsa yine yaparız!

Önce yolda, sonra Kars’ta en çok hoşunuza giden deneyimleri ve lezzet noktalarını bize anlatabilir misiniz?

Yolda en çok hoşumuza giden şey tahmin edeceğiniz üzere manzaralar oldu. Bir de arkadaşlarla grup halinde gidince ayrı bir eğlencesi oluyor tabii. Kars gezisi boyunca herkes “kaz eti yiyin” dedi durdu ama, o pek de bizim olayımız değildi. Kars’ta yediğimiz favori yemeğimiz kesinlikle Hangel! Favori restoranımız ise Hanımeli Restoran oldu. Salaş görüntüsüne bakıp da rezervasyona gerek yok diye düşünmeyin, zira özellikle hafta sonu gidecek olursanız rezervasyonsuz yer bulma ihtimaliniz bayağı düşük. Bunun dışında bizi şaşırtan ve adeta Berlin terk olan iki yeri de eklemeden geçmeyelim, Brothers Milk Bar ve Craft Coffee!

Bu yolculuğa çıkmayı planlayanlara tavsiyeler verebilir misiniz?

En önemlisi Doğu Ekspresi konusunda beklentileri çok yüksek tutmamak. Öyle abartıldığı gibi müthiş konforlu, acayip sorunsuz bir yolculuk olmadığı kesin. Bunları bilerek gittiğiniz zaman kesinlikle daha mutlu oluyorsunuz. İkincisi bizce Kars’a ulaştığınızda mutlaka araba kiralamalısınız, zira Çıldır Gölü’ne gitmeden ve Ani Harabeleri’ni dolaşmadan bu gezi tamamlanmış sayılmaz. Üçüncü önerimiz sizin elinizde değil ancak yine de denk getirmeye çalışın diye söylüyoruz, mümkünse Kars’a karlı bir dönemde gidin. Yukarıda söz ettiğimiz gezilecek yerlerin yanı sıra Kars şehir merkezindeki Rus döneminden kalma binaları ve sokakları karlar altında görmek emin olun çok daha etkileyici. Karın bu kadar yakıştığı bir şehir daha görmemiştik desek yeridir.

Websitesi | Instagram

Güray Karaayak 

Doğu Ekspresi’yle nereden, ne zaman yola çıktın? Seyahatin detaylarından biraz bahsedebilir misin?

Hayallerini hafta sonlarına sıkıştırmış milyonlarca beyaz yakalıdan biri olarak üç günlük hızlandırılmış bir gezi planlamıştım. 23 Aralık Cumartesi uçakla Kars’a geldim ilk olarak. Şehir merkezi için yarım gün gayet yeterli bir süre. Kars merkezde gezilebilecek yerler yürüme mesafesinde. Gezimin esas amacı fotoğraf çekmek olduğu için hava kararmadan hızlıca turumu tamamlamaya çalıştım. Kars’tan tren sabah 08.00’da kalktığından ve yolculuğun başında uykulu olmamak adına Kars’taki akşamımda çok bir plan yapmadım. Zaten hava karardıktan sonra sıcaklık baya düşüyor ve sokaklarda kimse olmuyor genellikle. Ama yine de sosyal hayat devam ediyor. 

Ertesi gün ise dediğim gibi erkenden trene yol aldım. Sabahın körü olduğundan tüm ihtiyaçlarım için alışverişimi bir gün öncesinden yapmıştım. Trene geçtiğinizde ise sizi oldukça güleryüzlü çalışanlar karşılıyor. Gerçekten çok cana yakınlar ve ilgililer. Tren harekete geçtiğinde de zaten hipnotize olmuş gibi pencereye kitleniyorsunuz. Sarıkamış civarında inanılmaz bir kar yağışı vardı. Bu yüzden nispeten biraz daha yavaş yol aldık. Gezinin en güzel görüntüleri buradandı. El değmemişliğiyle inanılmaz bir doğa vardı. Zaten yolculuğun tamamı bir belgesel programı gibi, Anadolu coğrafyasının farklı hallerini görme şansınız oluyor. Yol boyunca Fırat ve Kızılırmak nehirleri sizin en güzel yol arkadaşlarınız oluyor. Öğlene doğru Erzurum’a varış ve artık bir ritüel haline gelmiş cağ kebabı yeme zamanı. Sonrasında sırasıyla Erzincan ve Sivas’a doğru yol alınılıyor ve zaten bu süre içerisinde hava kararıyor. Daha sonra da kompartıman ve tren içi serbest zaman 🙂

Ertesi gün sabah 08.00 gibi Kırıkkale’ye vardık. Öncesinde hava aydınlanırken erken kalkmanızı öneririm, bir beyaz yakalı için pazartesi sabahına Anadolu’nun ortasında uyanıp, Kızılırmak’ı izlemek paha biçilemez. Göz alabildiğine sarı bozkır ve tepesi karlı dağların ardında yükselen güneşi izleyince iyi ki bu seyahate çıkmışım dedim. Ekspresin son durağı geçici olarak Kırıkkale Irmak. Sonrasında ise Ankara Garı’na otobüsle götürüyorlar. Bu durum belki tüm gezinin en can sıkıcı durumu olabilir. İstanbul’dan katılanlar için henüz gezi bitmiş değil, Ankara Garı’ndan hızlı trenle 4 saatte İstanbul’a vardım. Tam iş çıkış saatleriydi ve Pendik’ten sonra 3 saatte evime varabildim. Yani Ankara’dan İstanbul’a 4, İstanbul’dan İstanbul’a 3 saat. 25 saat değil de o son üç saat çok koyuyor adama. Gerçek hayata hoş geldin diyordu İstanbul.

Önce yolda, sonra Kars’ta en çok hoşuna giden deneyimleri ve lezzet noktalarını bize anlatabilir misin?

Kars Kaz Evi hemen Kars Kalesi’nden aşağıya doğru indiğinizde karşınıza çıkıyor. Kesinlikle tavsiye ederim. Uzun süren gezinin ardından yorgunluğunuzu güzel bir yemekle atabilirsiniz. Onun haricinde şehrin meşhur gravyeri ve kaşarından almadan sakın dönmeyin. Trendeyse artık neredeyse trenle özdeşleşmiş çağ kebabı söyleme modasını es geçmeyin. Hatta trendeki görevliler de bunun bilincinde olup, tek tek odaları dolaşıp istasyona varmadan birkaç dakika önce hatırlatma geçiyor. Bu sipariş verme modasından dolayı mıdır tam bilmiyorum ama eskisi gibi yemekli vagonda yemek çeşitleri olmuyor sanırsam. Doyurucu olmayan tostlar var sadece. O yüzden tüm ihtiyaçlarınızı önceden almanız gerekiyor.

Bu yolculuğa çıkmayı planlayanlara tavsiyeler verebilir misin?

_Kars gezisi için Piri uygulamasını tavsiye ederim. Bilmeyenler için, Maximum Kart’ın geliştirdiği, uzman rehberlerin seslendirdiği interaktif bir seyahat uygulaması. Ali Canip Olgunlu’nun verdiği ilginç bilgilerle gezi daha güzel hale geliyor. İçindeki tur rotası sayesinde de gitmeden önce nereleri gezeceğim diye dert etmenize gerek kalmıyor. Normalde ücretli bir uygulama ama Maximum Kart’ı olanlara ücretsiz. 

Uygulamayı indirmek için tıklayın.

_Çıldır Gölü ve Ani Harabeleri‘ni mutlaka gezin. Ben gezmediğim için çok pişmanım. Her birine bir gün ayrılabilir.

_Kars’ın havasından bahsetmeye gerek yok galiba, gerçi ben çok şanslı bir zamanda gitmişim, hava eksilerde değildi ama yine de önleminizi almanız önemli. Kendinizi unutun ama termal içlik almayı unutmayın.

_Kars kaşarı ve gravyeri almadan dönmeyin. Eğer benim gibi yolculuğa Kars’tan başlayacaksanız, trende Kars’tan alacağınız peynirlerle şarap güzel gidecektir.

_İçki dışında çay-kahve de içmek isterseniz küçük su ısıtıcılarından almanızı tavsiye ederim. Gerçi arada çay-kahve için servis geziyor ya da yemekli vagondan alabiliyorsunuz ama çok pahalı bir şey değil, kompartımandan ayrılmadan istediğiniz zaman yapmak açısından oldukça kullanışlı.

_Yol boyunca geçen sürenin hemen hemen tamamında internet ya hiç çekmiyor ya da çok az çekiyor. Yerleşim yerlerine yaklaştığınızda birkaç dakikalık çekmeye başlıyor sadece. Doğu Ekspresi’nin bence en güzel deneyimi bu. Gün içinde sanki bir uzvumuzmuş gibi elimizden düşürmediğimiz telefonları bırakıp anı yaşamak açısından sanki TCDD’nin yolculuğun keyfini arttırmak için bilerek yaptığı bir güzellik gibi. Yol boyunca internetin çekmemesinin tek kötü tarafı ise eğer müziğinizi Spotify’dan dinliyorsanız çekmediğinden dinleyemeyeceksiniz. Bunun için de mutlaka gitmeden güzel bir liste yapın ve çevrimdışı kaydedin. Sadece bu gezide değil, yaptığım tüm gezilerde genelde yeni çıkmış, ilk defa dinleyeceğim bir albümü gezinin soundtrack albümü yaparım. Yıllar sonra albümdeki bir şarkıyı dinlediğinizde direkt gezdiğiniz o yerler ve hissettikleriniz aklına geliyor. Benim bu gezimin soundtracki de Vega’nın Delinin Yıldızı albümü oldu.

_Çok uzun yolculuk olduğundan canınızın bir noktadan sonra sıkılma ihtimali çok fazla. Müzik, kitap, fotoğraf çekmek, trende tur atmak dışında benim tavsiyem telefonunuza ya da varsa tabletinize dizi indirin. Ben yolculuğumun gecesinde Netflix’den Dark’ı izledim. Yine tabi internet çekmediği için önceden indirmiştim. Dizi gerçekten çok iyi, trende de güzel gidiyor. Hatta dizideki gerilim tren raylarından gelen sesle beraber daha da artıyor, izlerken tırsmadım değil.

_Yola Ankara’dan başlıyorsanız Kars’a varmadan, eğer önceden de izlemediyseniz Reha Erdem’in Kosmos’unu tavsiye ederim. Kars’ta çekilen filmde gezip göreceğiniz yerler için ön gösterim gibi düşünebilirsiniz. Kentin ruhunu çok güzel yansıtan bir film, görüntü yönetmeni Florent Herry’nin muhteşem çekimlerinin sizi havaya sokacağı kesin. Hatta filmi izledikten sonra Kosmos gibi bir kahveye girip “aşk istiyorum, bir bardak da çay lütfen” de deme ihtiyacı duyabilirsiniz.

Genel olarak herkesin mutlaka hayatında bir defa deneyimlemesi gereken bir yolculuk. Şu aralar çok popüler herkes gitmek istediğinden bilet bulmak zor ama yakında bu ilgi söner, istediğiniz zamana bilet bulabilirsiniz diye düşünüyorum.

Instagram

Yavuztan İnam 

Doğu Ekspresi’yle nereden, ne zaman yola çıktın? Seyahatin detaylarından biraz bahsedebilir misin?

Biz Doğu Ekspresi’ne Kars’tan Ankara’ya dönerken bindik. Gidiş için baktığımızda bilet bulamamıştık. İstanbul’dan Kars’a uçakla gittik -ki o da kesinlikle oldukça büyüleyici bir yolculuk. Doğru Ekspresi’nde zamanın nasıl geçtiğini asla anlamıyorsunuz, yanımda üç kitap getirmiştim ve en fazla 20 sayfa okuyabildim. Manzara zaten inanılmaz. Bir de 8 kişi seyahat ettiğimiz için biz çok eğlendik. Zaten daha yolculuğun yarısına gelmeden bir sonraki tren yolculuğunu planlamaya başlamıştık.

Önce yolda, sonra Kars’ta en çok hoşuna giden deneyimleri ve lezzet noktalarını bize anlatabilir misin?

Doğu Ekspresi yolunda en çok Erzincan ve çevresi ilgimi çekti. Bana İzlanda’ya yaptığım yolculuğu hatırlattı adeta. Zaten ülkemiz cennet gibi, her türlü güzelliği barındırıyor.

Kars şehir merkezi oldukça küçük. Her yere yürüyerek rahatça gidiliyor. Şehre baktığınızda en güzel yapıların Ruslara ait olduğunu görüyorsunuz. Geniş caddeler de onların eseri. Biz de hepsini yıkıp şehrin dokusuna uymayan, çirkin çirkin binalar dikmeye çalışıyoruz. Kars’ta en meşhur yemeklerden biri kaz eti. Kars Kaz Evi’ne ve ya Hanımeli Kars Mutfağı’na bakabilirsiniz. Bunların dışında Güneş Lokantası ve Tadım Döner uğrayabileceğiniz diğer noktalar. Kars’a kadar gelip Duduş tatlısı yemeden dönmeyin. Bunun için Pasha Cafe’ye uğramanız gerekiyor. Biz o kadar beğendik ki, tren yolculuğumuz için yanımızda da götürdük.

Ayrıca Kars’a kadar gelip peynir almadan dönmek olmaz. Karşınıza bin bir çeşit peynir çıkarıyorlar, karar vermesi zor oluyor. Biz alışverişimizi şehir merkezinde bulunan Aydar Ticaret’ten yaptık. Size de şiddetle tavsiye ediyorum.

Ani ve Çıldır Gölü benim için mükemmel geçti. Aynı tren yolculuğu gibi yolda inanılmaz manzaralar görüyorsunuz. Biz fazla kişi olduğumuz için buraları minibüs kiralayarak gezdik. Bunun dışında taksi ve araba kiralama yöntemine de başvurulabiliyor. Ani’ye giriş 8 TL. Müze kartınız varsa onunla giriş yapabilirsiniz. Ani, zamanında bölgenin en büyük yerleşim yerlerinden biriymiş. Benim en çok ilgimi çeken kısmı, Ermenistan sınırında bulunan manzara oldu. Gönül isterdi ki sınırlar, önyargılar olmadan yürüyerek yolumuza Ermenistan’dan devam edebilelim. Çıldır Gölü ise biz gelmeden 2-3 gün önce donmuş. Bize de keyfini çıkartmak kaldı. Atalay’ın Yeri’nde sarı sazan yemeyi unutmayın. Biraz fazla kılçıklı olduğu için yemesi zor ama bir o kadar da lezzetli bir balık.

Bu yolculuğa çıkmayı planlayanlara tavsiyeler verebilir misin?

Yolculuk gerçekten çok keyifli. 24 saat sürüyor olması gözünüzü asla korkutmamalı. Hele ki yanınızda sevdiğiniz, beraber eğlendiğiniz insanlar varsa 24 saat, 24 dakika gibi geçiyor. Yanınıza abur cubur ve eğer isterseniz alkol alabilirsiniz. Birden fazla elektronik aletiniz varsa 3’lü priz getirebilirsiniz. Hoparlör getirip bizim yaptığımız gibi koridorda müzik çalabilirsiniz. Kondüktörler her konuda size yardımcı oluyorlar. Bizim Cemal abimiz vardı, onunla yolculuk çok keyifliydi. Eğer güzel bir dille isterseniz trende her şey mümkün!

Instagram

Rana Kelleci

Doğu Ekspresi’yle nereden, ne zaman yola çıktın? Seyahatin detaylarından biraz bahsedebilir misin?

Doğu Ekspresi için bir cuma sabahı önce hızlı trenle (YHT) İstanbul’dan Ankara’ya gittim. Doğu Ekspresi 18.00’da hareket ettiği için aradaki 3-4 saatte Ankara tren garından yürüme mesafesinde olan CerModern Sanat Müzesi’ni gezerek vakit geçirdim. Trende iki kişilik yataklı vagonda kaldık, normalde 4 kişilik olan örtülü kuşetli vagonu alsaydık (herkes iki kişilik bilet alıyor böylece vagonda tanımadığınız birinin yanınıza gelme olanağı kalmıyor) daha ferah giderdik. Biletleri ise tüm biletler tükenmiş olduğu halde arada yer açıldı mı diye kontrol ederken denk gelip alabildik.

Önce yolda, sonra Kars’ta en çok hoşuna giden deneyimleri ve lezzet noktalarını bize anlatabilir misin?

Artık herkesin öğrendiği üzere, Erzurum istasyonuna gelmeden arayıp cağ kebabı sipariş etmek gibi bir gelenek oldu. Gelene kadar doğal olarak soğuduğu için lezzet şöleniydi diyemem ama denenecek bir şey elbette. Kars’ta Hanımeli Restoran‘da kaz eti ve Pasha Cafe‘de duduş tatlısını önerebilirim. Kaz eti buraya has bir lezzet olduğu için, duduşu ise çok hafif bir tatlı olduğu için.

Bu yolculuğa çıkmayı planlayanlara tavsiyeler verebilir misin?

_Sanırım ilk tavsiyem yolculukla ilgili bloglardan ve sosyal medyadan gereğinden fazla bilgi sahibi olmaya çalışmamak, özellikle de fotoğraflara fazla bakmamak olur. Kanaatimce başka insanların deneyimini izledikten sonra kendi deneyiminiz pek de size has olmuyor.

_Gitmeden önce ya da sonra Kars’ın mimarisi ile ilgili araştırma yapmak. Bu konuda virtualani.org sitesini öneririm.

_Her yolculuk için geçerli bir tavsiyeyi bunun için de verebilirim: insanlara ve her türlü farklılığa açık bir ruh halinde olmak. Seyahati her zaman bambaşka seviyeye taşır!

Websitesi | Instagram

Eray Çilingir 

Doğu Ekspresi’yle nereden, ne zaman yola çıktın? Seyahatin detaylarından biraz bahsedebilir misin?

Kars – Doğu Ekspresi seyahatine 22 Aralık 2017’de çıktım. İlk önce Ankara’da bir gece konakladım, bu arada Ankara’yı dolaştım. Anıtkabir, ilk meclis, Ankara Kalesi, Kızılay ve Tunalı Hilmi’yi daha önce defalarca görmeme rağmen tekrar gördüm. 22 Aralık akşamı 17.00’de TCDD, otobüslerle bizi Irmak İstasyonu’na taşıdı (Ankara Garı’na ulaşan Başkentray dolayısı ile yolda bakım vardı ve kapalıydı) ve tek başıma çıktığım seyahat böylece başladı.

Önce yolda, sonra Kars’ta en çok hoşuna giden deneyimleri ve lezzet noktalarını bize anlatabilir misin?

Tren, Irmak İstasyonu’ndan 19.20’de kalktığı için hava karanlık oluyor, bu yüzden de manzarayı unutun. Ama tren içinde genç üniversiteli gruplar vardı ve çok eğlenceliydiler. Her kompartıman ışıl ışıl süslenmişti. Trende yemekli vagon mevcut. Ben yataklı vagonda kaldım ve odamda buzdolabı, priz, terlik, havlu, lavabo vb. her şey hazırdı. Uyumak sorun olmuyor. Tren’in en güzel detayı ise gün doğumu. Sabah 06.30’da kalktım ve kahvaltılık birşeyler hazırlayıp (Ankara’dan almıştım ama trende de mevcut) otantik bir müzik açıp gün doğumunu izledim. Zaten sizin de bundan sonra gün batımına kadar pencerenizde sadece manzara, elinizde de fotoğraf makinası olacaktır.

Kars, beklenilenin aksine beni ters köşe yaptı. Öyle ki gece 23.00 – 00.00’da bile sokaklar canlı ve hareketliydi. Eğlence mekanı oldukça fazla. Yeme içme mekanı daha da fazla. Bir de gece yarısı muhafazakar hanımların bile dışarıda dolaşması, restoranda ben şarabımı yudumlarken yan masada muhafazakar bir ailenin yemek yemesi, çok yabancı turist olması beni çok şaşırttı. Kimse kimseye karışmıyor. Çok etnik kökenin bir arada yaşadığı Kars’ta büfeye girdiğimde 50 yaşlarda abinin kafa sallayarak Cem Karaca dinlemesinden tutun, restoranlarda Chopin çaldığını duydu bu kulaklar. Malakanlar muhteşem bir iz bırakmışlar.

Kars’ta tabii ki kaz eti çok revaçta. Kendim de aşçı olduğumdan her lezzete açığımdır. Kaz Evi ve Han-ı Hanedan‘da kaz etini ve kaz suyunda pişmiş bulguru tadabilirsiniz. Her yerde bulabileceğiniz evelik çorbası, uğmaç helvası ve hangel de tadılabilir. Ama benim merak ettiğim sadece Hanımeli lokantasının yaptığı ve Ermeni yemeği olan, 16 çeşit ot ve baharat ile yapılan Revan köftesiydi. Süryani şarabı ile muhteşem bir lezzet oluşturdular. Ayrıca genelde tatsız bir balık olan sazanın Çıldır Gölü’nde çıkanı çok farklıydı. Sarı balık da denilen sazan türünü Atalay’ın Yeri‘nde tadabilirsiniz. Kars’ta yeme içme gayet uygun fiyatlı. Tren’de Erzurum istasyonunda insanlar önceden cag kebabı sipariş etmişler. Ben sipariş etmedim, yerinde yemeyi tercih ederim, buz gibi paket benim ilgimi çekmedi.

Kars’ta gezilecekler yerler arasında Doğu Bloğu ülkelerindeki şehirler gibi kocaman caddeler, Rus yapıları, birçok tarihi kilise, cami, hamam ve Kars Kalesi var bence. Çıldır Gölü donunca çok turist çeken bir göl ama etrafında hiçbir şey yok!

Ve Ani… Sırf Ani için tekrar ve bahar ayında gideceğim. Muhteşem bir yer, olağanüstü! Gezmek için en az 4 saat gerekiyor. Anadolu’da Türk’lerin, bizzat Alparslan’ın izleriyle donatılmış bu toprakların ilk camisi, inanılmaz resimlerle süslü kiliseleri… Ani anlatılmaz, hayal gücünüz kuvvetliyse çıkmak istemeyeceksiniz!

Bu yolculuğa çıkmayı planlayanlara tavsiyeler verebilir misin?

Hem kışın hem yazın yapılmalı bu seyahat. 4-5 kişi gezilecekse mutlaka araba kiralanmalı. Otel ile irtibat kurulup turları var mı öğrenmeli. Revan köftesi ve kaz tadılmalı. Ani mutlaka görülmeli ve hayal kurulmalı. Ve dönerken uçakla dönülecekse ekstra bagaj hakkı alınmalı çünkü Kars gravyeri, eski kaşar ve özellikle bal yanınızda taşınmalı 🙂

Instagram

İlginizi çekebilir: Doğu Ekspresi Deneyimleri: Kars Seyahatine Çıkacaklara Öneriler Vol.2

İlginizi çekebilir: “Kış Tatili: Türkiye’den, Karın Tadını Çıkaracağınız 10 Öneri”