Acı anılar silinebilir mi? Ya da görmezden geldiğimiz, bastırdığımız, geçmişin derinliklerine itip bir kutu içerisinde kilitleyip sakladığımız travmalarımızın bilinçaltımızda açtığı yaralardan kurtulmak gerçekten mümkün mü? Acı anılar silinirse ne olur? Bu soruları Klinik Psikolog Mehtap Güngör’ün “Ukde-EMDR Terapi Odasından Dökülenler” kitabı doğrultusunda incelemeye ne dersiniz?

Ukde-EMDR Terapi Odasından Dökülenler

Klinik Psikolog Mehtap Güngör Ukde-EMDR Terapi Odasından Dökülenler kitabında “Travmalar konusunda beynimiz derin dondurucu görevi yapıyor. Ne duygularımız, ne de olaya bakış açımız değişiyor. Üzerinden yıllar geçse bile aynı tazelikte kalıyor.” diye aktarıyor.

Kitabında üç danışanının iyileşme süreçlerine yer veren Güngör, danışanlarının geçmişte yaşadıkları travmalardan EMDR terapisiyle nasıl kurtulduklarına dair süreci seans seans anlatıyor. Kitabı okurken kendi yaralarımızla, travmalarımızla yüzleşirken, içimizde kalan ukdeleri fark ediyoruz. Görmezden geldiğimiz, bastırdığımız, geçmişin derinliklerine itip bir kutu içerisinde kilitleyip sakladığımız travmalarımızın bilinçaltımızda açtığı bu yaralardan kurtulmak gerçekten mümkün mü peki? Acı anılar silinebilir mi? Silinirse ne olur?

EMDR Nedir?

1987 yılında Amerikalı psikolog Dr. Francine Shapiro’nun tesadüfen göz hareketlerinin rahatsız edici düşünce ve duyguların şiddetini azalttığını keşfetmesiyle EMDR psikoterapi yöntemi ortaya çıkıyor. Shapiro’nun EMDR yöntemi ve vakalarını anlattığı kitabı EMDR Terapisi Teknikleri ile Acı Anıları Silmek adıyla Türkçe’ye çevriliyor ve bu da akıllara “Bilgisayarda silme tuşuna basarak silmek gibi acı anıları silebilir miyiz? Sil Baştan filminde hatıralarını sildiren adamın hikayesi gerçek mi oluyor?” sorularını getiriyor.

Acı Anıları Silmek Mümkün mü?

Parmağınızda kesilen bir yerin zamanla kendini iyileştirmesi gibi beyin de yaşanan kötü anıları işleyerek, iyileştirme görevini yapıyor. Ancak bu görevi yerine getiremediği durumlarda işlenmeden kalan anılar beyinde doğru şekilde depolanmayınca hayatımızın sonraki dönemlerinde farklı semptomlar olarak kendini gösteriyor.

EMDR terapisi yöntemiyle başta çocukluk çağı olmak üzere her yaşta yaşanan travmatik anılar yeniden ele alınıp işleniyor ve beynin zamanında yapamadığı iyileştirme işlemini yapması sağlanıyor. Yaşamımız boyunca deneyimlediğimiz her şey beynimizin sağ ve sol yarım küreleriyle algılanıyor. 

Genel hatlarıyla beynin sol yarımküresi mantık, sağ yarımküresi ise duygulardan sorumlu olmasıyla bilinir. EMDR sırasında göz hareketleri ile beynin iki tarafında bir bağlantı kuruluyor ve kurulan bu bağlantı iyileşmeyi sağlıyor. Bu fizyolojik duruma “işleme” deniyor. Bu işlemeyle anıların silinmesi elbette mümkün olmuyor. Bir anının işlenmesiyle o anının kişide daha az rahatsız edici hisler uyandırması ve anıda öğrenilen yanlış yargıların doğru ve olumlu düşüncelerle yer değiştirilmesi sağlanıyor. Shapiro’nun kitabında dediği gibi “Genel olarak çekilen acının temeli geçmiş deneyimlerin (anıların) beynimizde muhafaza edilme biçimidir ki, bu değiştirilebilir.”

EMDR Terapi Süreci

Klinik Psikog Mehtap Güngör “Ukde” kitabında EMDR terapisi ile tedavi ettiği 3 vakaya yer veriyor. Kitapta bizi rahatsız eden bu anıların bütünden ayrılmış bir parça gibi diğer anılardan bağlantısız bir şekilde kaldığını söylüyor. Yeniden işleme yapılarak o ayrık anının diğer anılarla birleşerek bütün haline gelmesi sağlanıyor ve bizde kötü hisler uyandıran anıya artık daha duyarsız hale geliyoruz.

Kitapta yazarın danışanlarıyla izledikleri yollar adım adım anlatılıyor, EMDR terapi sürecine tanık oluyoruz.

– “Çocukluk yaşlarında oluşan inançlarımız bizi o kadar sıkı sarmalar ki; olan biten her şeyi o inançların gözümüzde oluşturduğu perdeden izler, öyle anlamaya, anlamlandırmaya çalışırız.”

– “Bir insanın çocukluğu, anavatanıdır.”

Kitapta geçen bu cümleler bugün aşamadığımız, hala izlerini taşıdığımız yaraların aslında çocukluğumuzla ne kadar ilişkili olduğuna vurgu yapıyor.

Geçmişte yaşadıklarımız bugünümüzü ve geleceğimizi etkisi altına alıyor ve bazen bunun farkına bile varamayabiliyoruz. Bunu neden yapıyorum, neden böyle tepki veriyorum dediğimiz durumların altından çocukluk anılarımız çıkabiliyor. EMDR terapisi bu anıların bizdeki etkilerini azaltmayı sağlıyor.

Acı Anıları Silmek Mümkün Olsaydı?

Acı anıları bir şekilde silmek mümkün olsaydı; iyi anılarımız da beraberinde kaybolurdu. The Pixar’ın Inside Out animasyon filminde de böyle bir sahneye şahit oluyoruz, filmdeki karakterin kötü anısı silindiğinde iyi anının da beraberinde kaybolduğunu görüyoruz.

Elimizde kalan boş bir fotoğraf çerçevesi olur nihayetinde. Silmek o yüzden de iyi bir fikir gibi gelmiyor bana.

Silmeden, kaçmadan, var olan durumla yüzleşerek, yargılamadan doğru şekilde anlamaya anlamlandırmaya çalışarak onunla birlikte yaşamayı öğrenmek iyileşmenin bir parçası oluyor.

“Yaşam sadece acılardan kurtulmaya dair değildir. Yaşam, neşe ve esenlik duygularını kucaklarken potansiyelimizi genişletmeyi kapsar.” Dr. Francine Shapiro – EMDR Terapisi Teknikleri ile Acı Anıları Silmek 

Kapak Fotoğrafı: Lisa Fotios (pexels.com)

İlginizi Çekebilir: Neli Askaner Kaptan’dan Kaygıyla Baş Etme Yolları