Fener, Balat: İstanbul’da Rum Kültürü’nün Büyüleyici Dokusu • theMagger

Fener, Balat: İstanbul'da Rum Kültürü'nün Büyüleyici Dokusu

İstanbul’da yaşayanlar bilir, çoğu zaman bu şehrin gezilmesi gereken yerlerini hep erteleriz. Bir türlü fırsat olmaz burnumuzun dibindeki yerleri gidip görmeye… Benim için de Fener ve Balat semtleri, İstanbul’da yaşıyor olmama rağmen hep ucundan kıyısından geçip gittiğim bir yer olmuştu ne yazık ki. Tarihi dokusuyla hayran bırakan bu semtin içinde barındırdığı Rum kültürü ve mirasına gelin hep beraber göz atalım.

Fener Rum Lisesi| Fotoğraf: Mihriban Çerçi

Fener ve Balat

Rum Ortodoks Kiliseleri

Fener ve Balat bünyesinde gezebileceğimiz Rum Ortodoks kiliseleri genelde küçük ama bir o kadar da etkileyici. Her birinin de çok tatlı bahçesi var. Özellikle Meryem Ana Rum Ortodoks kilisesi (Kanlı Meryem olarak da biliniyor) içerisinde bulunan dini freskler oldukça ihtişamlı görünüyor. Burada ne yazık ki fotoğraf çekmek yasak olduğu için bir başka Rum Ortodoks kilisesinden görüntüler paylaşacağım.

Andifotini Aya Yorgi Rum Ortodoks Kilisesi

İlk durağımız, Murat Molla Sokağı’nda yer alan Andifotini Aya Yorgi Rum Ortodoks Kilisesi. Burası dışarıdan mütevazi, küçük bir kapıyla, nar ağaçlarıyla dolu tatlı mı tatlı bir bahçeye açılıyor. Girişte sağda duvarda yazı ve kabartmalar mevcut. İçeri girdiğimizde mavi renkte duvarların üzerinde, Hristiyan inancına dair birçok resim mevcut. Tam ortada büyük şamdanlar ve ayin alanı var. Bu alanda bulunan paravan tarzı duvarın arkasına kadınların geçmesi, dini kurallar gereği yasak olduğundan o kısımda fotoğraf çekme şansı bulamadım. Fakat kilise küçük olmasına rağmen incelemeye değer çokça ayrıntıyı bünyesinde barındırıyor.

Meryem Ana Rum Kilisesi

Fener-Balat sokakları | Fotoğraf: Mihriban Çerçi

Tam adı; Kanlı Kilise ya da Moğolların Azize Meryem Kilisesi olarak da geçiyor. Bizans döneminden kalma olan bu kilise, Tevkii Cafer sokağında bulunuyor ve genelde halka açık değil, girişler izne tabi. Yapının 7. yüzyılın başlarında inşa edildiği düşünülüyor. 1453’de İstanbul’un fethinden sonra Sultan II. Mehmet tarafından kilise, Fatih Camii’nin mimarı Hristodoulos’un annesine bağışlanmış. İçeriyi gezmesi oldukça zevkli, bazen kendinizi müzede dolaşıyormuş gibi hissedebiliyorsunuz. Yasak olması gerekçesiyle buradan fotoğraf paylaşamadığım için tekrar siz değerli okuyuculardan özür diliyorum.

İstanbul Fener Rum Lisesi ve İlkokulu

Fener’e gidenlerin mutlaka gezmesi gereken ilk üç yerden biridir diyebiliriz Rum Lisesi için. Hani o meşhur kırmızı okul… Oldukça ihtişamlı bir yapıya sahip olan binaya hayran olmamak elde değil. Okulun fotoğraflarda göründüğünden daha büyük olduğunu da söylemeliyim. Zoğrafyon Lisesi’nden sonra en fazla öğrencisi olan ikinci Rum okulu burası. Sancaklar Yokuşu üzerinde bulunan bu okul, 500 seneyi aşkın süredir eğitim veriyor ve tarihin en eski okullarından biri olarak İstanbul’u süslemeye devam ediyor.

İstanbul Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi

Aya Yorgi Kilisesi/Patrikhane | Fotoğraf: Mihriban Çerçi

Patrikhane, Ortodoks Hristiyanlığı temsil eden Doğu Ortodoks Kilisesi’ni oluşturan 14 Otosefal kilisesinden biri. Günümüzde ise İstanbul Başepiskoposu ve Patriği I. Bartholomeos tarafından yönetiliyor. Birçok Ortodoks kilisesinin ana kilisesi olması nedeniyle Patrikhane’nin Hristiyan Ortodoks dünyasında özel bir yeri bulunuyor. Bünyesinde 1.800 Aynaroz keşişi ve 125 Episkopos yer alıyor.

Patrikane ile aynı yerde bulunan Aya Yorgi kilisesi ise ziyarete açık. Şansımıza, ziyaret ettiğimiz gün Patrik’in görevine gelişinin 30. yıldönümü olduğunu öğreniyoruz. Bunula beraber kilise içerisinde 15-20 dakikalık bir dua ayinine katılma fırsatı da buluyoruz. Hangi dinden, hangi mezhepten olursanız olun, farklı bir dinin ve kültürün bu eylemini izlemek kesinlikle harika bir tecrübe.

Kilise, pazar günleri 9:15 ile 12:20 saatleri arasında yapılan Pazar ayini haricinde her gün 8:30 ile 16.00 arası halkın ziyaretine açık.

Yuvakimyon Rum Kız Lisesi | Fotoğraf: Mihriban Çerçi

Zamanımız yetmediği için bazı yerleri gezmeyi daha sonraya erteledik. Kısaca Fener ve Balat civarında mutlaka gezmeniz gereken yerleri, özellikle değindiğim Rum Kültürü’nün eserlerini sıralamak isterim: