Alman-Fransız belgesel fotoğrafçısı Giséle Freund ile ilgili Museo Sivori’de gerçekleşen sergiden izlenimlerim…

Konum

Buenos Aires’in yeşil alan oranı İstanbul’dan iyi durumda olsa da Avrupa ve Amerika’daki, hatta Afrika’daki bazı şehirlere göre çok fazla değil. Şehrin sadece yüzde 8.9’u kamuya açık park ve bahçelerden oluşuyor. Bu rakam İstanbul’da yüzde 2.2. Los Angeles’ta yüzde 34.7. Lizbon’da yüzde 22. Londra’da yüzde 33. Roma’da yüzde 38.9. Paris yüzde 9.5. Johannesburg ve Cape Town yüzde 24. Helsinki ve Hong Kong’da yüzde 40. Oslo’da yüzde 68.

Şehrin güzel parklarından birisi olan 3 Şubat Parkı’nın içinde Arjantinli ressam Eduardo Sivori’nin adını taşıyan müze yer alıyor. Müzede Fransız elçiliğinin sponsor olduğu Giséle Freund sergisine denk geldim. Sergi İstanbul Fransız kültür merkezinde olduğu gibi ücretsiz.

Giséle Freund Sergisi

Giséle Freund; Berlin, Schöneberg’de 1908 yılında doğan ve 2000’de Paris’te ölen belgesel fotoğraf sanatçısı. Ben de kendisinin ismini ilk defa burada duydum. 1931’de Freiburg Üniversitesi’nde sosyoloji ve sanat tarihi okumuş. 1932-33’de Frankfurt Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde (Frankfurt Okulu) Theodor Adorno’nun öğrencisi olmuş. Bu dönemde sanat üzerine yazan Walter Benjamin ile de tanışmış ve hem onu hem diğer bir yazar Bertold Brecht’i fotoğraflamış. Ayrıca Frankfurt Okulu bünyesinde faaliyet gösteren Herbert Marcuse’nun da fotoğrafını çekmiş. 1933’de Benjamin gibi Nazilerden kaçmak amacıyla Paris’e gitmiş ve çalışmalarına orada devam etmiş. Andre Malraux, Andre Gide, Simone de Beauvoir, Jean Paul Sartre, Andre Breton, Colette gibi Fransız yazarları fotoğraflamasının yanı sıra Paris’teki ünlü ‘Shakespeare and Company’ kitabevi kurucusu Amerikalı Slyvia Beach’in de portresini çekmiş. Yazarların yanı sıra Duchamp, Man Ray, Jean Cocteau, Henri Matisse, Le Corbusier, Giacometti fotoğrafladığı kişiler arasındalar.

Freund, ayrıca İngilizce yazan James Joyce, Beckett, Iris Murdoch, Shaw ve Virginia Woolf’u da fotoğraflamış.

1942’de Arjantin’in etkili edebi dergisi Sur’un yöneticisi Victoria Ocampo’nun çağrısı üzerine buraya gelmiş. Freund’un Güney Amerika’da fotoğrafladığı yazarlar Asturias, Jorge Amado, Borges gibi yazarlar. Ayrıca Frida Kahlo, Diego Rivera’yı da fotoğraflamış. Arjantin’de yayıncılık da yapmış. 1950’de Eva Peron ile ilgili yaptığı foto-röportaj ABD ve Arjantin arasında gerginliğe neden olmuş. Peron’un gösterişli fotoğrafları resmi Peron siyasasına uygun düşmüyormuş.

Freund’un katkıda bulunduğu yayınlar arasında Paris Match, Time, Life, Sunday Times bulunuyor. Freund; fotoğrafını çektiği yazarların eserlerini önceden okuyarak ve onlarla saatlerce tartıştıktan sonra fotoğraflarını çektiğini belirtiyor. İyi bir fotoğrafçı olmak için fotoğraf okuluna gitmekten çok sosyoloji ve psikolojide temel bir eğitim, yabancı dillere hakim olma ve ortaya çıkabilecek her durumla uzlaşmanın daha önemli olduğunu da söylemiş.

Sergide fotoğrafçıya ait eski bir bavul sergileniyor. Ayrıca Guatemala’lı yazar Asturias ile yapılan röportaj-film gösteriliyor. Sergideki metinlerin sadece İspanyolca olması nedeniyle pek bir şey anlamadım diyebilirim ama sergilenen büyük boy portre fotoğrafları gerçekten çarpıcı buldum. Antika görünümlü bir projeksiyon cihazı da sergileniyor, onu da ekleyeyim. Sergi 9 Aralık’ta sona erecek!

Kapak fotoğrafı: kuenste-im-exil.de

İlginizi çekebilir: Umut Hanioğlu’ndan Buenos Aires Müzeleri