Green House Art Days oluşumunun ilk sergisi olan “Yaşama Yön Veren Elementler”, 9 Mart’ta Antalya Geyikbayırı’nda bulunan Greenhouse’da gerçekleşiyor. Oksitosin Tıp ve Sanat Platformu iş birliğiyle hayata geçen proje, ilk edisyonunda Silvia Bener ve Canan Çetin’i ağırlıyor. Greenhouse konseptinin sahibi Züleyha Geels ve Oksitosin Tıp ve Sanat Platformu kurucusu Prof. Dr. Elif Vatanoğlu-Lutz ile sergi ve etkinlik üzerine konuştuk.

Öncelikle kendinizden bahsedebilir misiniz?

Züleyha Geels: İsmim Züleyha Geels, Hollandalı bir baba ve Belçikalı bir annenin çocuğuyum. Çocukluğum kısmen İstanbul’da geçti ve 2001 yılından beri Greenhouse Art Days’ın yer alacağı Antalya, Geyikbayırı’nda yaşıyorum.

Elif Vatanoğlu Lutz: İsmim Elif Vatanoğlu Lutz; 1999 yılında İstabul Üniverstiesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nden mezun oldum. 2007 yılında İstabul Üniverstiesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nde Tıp Tarihi ve Etik alanındaki doktoramı tamamladım. 2019 yılında Oksitosin Tıp ve Sanat Platformu’nu kurdum. Platform, kurulduğu günden bu yana merceğini bilim, doğa ve tıbbın sanat ile kesişimine odaklarken bir yandan isminden aldığım güçle Oksitosin hormonunun sosyal etkileri ile ilgili farkındalık çalışmalarına  başladım. Halen Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde öğretim üyesiyim. 

Bu güzel projenin çıkmasını sağlayan Greenhouse ve Oksitosin Tıp ve Sanat Platformu’nun yolu nasıl kesişti?

Züleyha Geels: Çocuklarımızın bir sosyal etkinliğinde tanıştık.

Elif Vatanoğlu Lutz:  Bu sosoyal etkinlik Greenhouse’da gerçekleşti ve benim Greenhouse’a ilk gidişimdi. Çocuklar o muhteşem doğada koştururken ben de hayranlıkla çevreyi izliyordum. Züleyha ile kurucusu olduğu Greenhouse’un hikâyesini konuşurken kendisi bana Greenhouse’ta bir sanat aktivitesi gerçekleştirmek istediğini, mümkünse sürekli olmasını, her sene devam etmeyi hedeflediğini söylemişti. Oksitosin Platformu ile yapmak istediğini ekleyince ben hemen manifestoyu yazıp gönderdim. İnanın  gerisini hatırlamıyorum; müthiş bir motivasyonla bütün adımları heyecanla gerçekleştirdik. Ve son derece  sürpriz bir konuşmadan sürpriz bir iş birliği ve üretim ortaya çıktı. İçten ve samimi paylaşımlar böyle güzelliklere sebep olabiliyor bazen, bir kez daha deneyimlemiş oldum.  

Greenhouse Art Days ve “Yaşama Yön Veren Elementler” sergisi nasıl ortaya çıktı. Biraz hikâyeden bahsedebilir misiniz?

Züleyha Geels: Sanatın ve sanatçının çok kıymetli olduğuna inanıyorum. Günlük hengamemizde gözümüzden kaçabilen önemli olay, durum, hal, renk ve hikâyelerle bize kendimizi ve dünyayla olan bağlantımızı hatırlatıyor, ilham veriyor, düşündürüyor, iyileştiriyor. Burada, The Greenhouse’da 91 yılında Devlet Desteği ile yapılmış cam bir serayı çalışma alanına dönüştürdük. Bir sergi için muazzam bir ortam! Annem ressam, çocukluğumda gittiğim sergilerini hatırlıyorum ve bir yetişkin olarak bir sergiye gittiğimde gördüklerimin beni aynı şekilde etkileyebildiğini biliyorum. Elif Hoca ile tanıştığımızda bu alanda bir sergi düzenlemek konusunda ilk yarım saatte hemfikir olduk. Tema olarak doğadaki yerimizi hatırlamanın hem bize hem doğaya iyi geleceği düşüncesini temel almaya karar verdik. Elif Hoca Oksitosin Tıp ve Sanat Platformu kurucusu ve sanatın öneminin bilimsel altyapısına hâkim. “Yaşama Yön Veren Elementler”in manifestosunu yazdı ve sergi tecrübesi ile etkinliğimizin yön belirleyicisi oldu.  

Sergi ilk edisyonunda Silvia Bener ve Canan Çetin’i ağırlıyor. Sanatçı seçimleri nasıl gerçekleşti, tema nasıl belirlendi?

Züleyha Geels: Sanatçı seçimimizde doğayı temel alan sanatçılara odaklandık. Ve yalnızca eserleriyle değil, kişilikleri, doğaya bakış açıları ve bize hem eserleri hem de doğrudan anlatacakları ile bir mesajı olan sanatçılar oldukları için bu ilk edisyonda Silvia Bener ve Canan Çetin yer alıyor. Silvia Bener suyu, Canan Çetin ağacı anlatacak bize hem tecrübelerini paylaşarak hem de eserleri vasıtasıyla.

Anı yakalamanın önemini vurguluyorsunuz. Sergi de bu yaklaşımla, 24 saat sürecek. Bu yaklaşımınızdan bahsedebilir misiniz?

Züleyha Geels: Bir varız, bir yokuz. Dünya hep var olacak. Bir şeylere vaktimizin çok olduğuna inandığımızda odağımızı kaybediyoruz, önceliklerimiz şaşabiliyor. Bu etkinlikleri düşünürken Tibetli rahiplerin kum mandalaları canlanmıştı zihnimde. Semboller aracılığıyla engin bilgi birikimlerini, renkli kum kullanarak görselleştirdikleri mandalaların yapımı günlerce sürebiliyor. Ancak mandala tamamlandıktan kısa bir süre sonra bir fırçayla kumlar süpürülüyor ve görsel yok oluyor. Burada yer alacak olan sergi de buna benzer aslında; sanatçının bilgi birikimi eserlerine yansıyor. Eserler, sanatçılar ve izleyiciler kısa bir süreliğine bir araya geliyor, yirmi dört saat geçtiğindeyse yollar yeniden ayrılıyor. 

Sergi elementleri sanat yoluyla yeniden ele almayı amaçlıyor. Bu elementler ve sanat arasında nasıl bir ilişki kuruyorsunuz?

Elif Vatanoğlu Lutz: “Elements of Life” sergi serimiz, doğadaki her şeyin elementlerden oluştuğu bilgisine odaklanıyor. Aslında sanatta da doğada var olan ya da hayalde canlandırılan varlıkları, taş, çamur, tahta, maden gibi maddeleri yani tüm bu elementeri kullanmak suretiyle hayata geçirmeyi görüyoruz. Sanat yaratırken tüm bu elementler önemli bir rol oynar. Elementler her zaman anlamları ve duyuları taşır ve iletir. Sanatçılar tarafından seçilen elementler her zaman parçalarına belirli bir anlam kazandırmak için bilinçli olarak düşünülmüştür. Elementler, sonunda sanat eserlerini mümkün kılar  ve pek çok durumda yaratıcı süreçlerin arkasındaki gizli kahramanlardır. Her bir elementin benzersiz özellikleri ve ilginç geçmişleri var; zaten bu sergi serimizde bu ilginç ve benzersiz özelliklere değineceğiz. Sanatta  elementler  sadece birer araç değil, tarih ve teknolojinin birleştiği yaratıcı bir dünya oluşturuyor. 

Uzun soluklu bir etkinlik serisinin ilki diyebilir miyiz Greenhouse Art Days için. Gelecekte bizi neler bekliyor?

Züleyha Geels: Yılda iki etkinlik düzenlemeyi istiyoruz. Bir sonraki etkinlik Ekim ayına planlandı.

Kapak Fotoğrafı: Green House

İlginizi çekebilir: Halil Şimşek’ten Melis Golar ile Yer Duygusu Sergisi Üzerine