Haberler

Songül Canerik’in 16 Kasım’da Galeri Beylikdüzü’nde açılan ilk kişisel sergisi “Hafıza”, Mario Levi’nin “İstanbul Bir Masaldı” adlı romanındaki karakterlerden ilham alıyor. 

Geçmiş ve bugünü buluşturan sergi, günümüz edebiyatının en üretken isimlerinden Mario Levi’nin bir Yahudi ailesinin 1920-1980 yılları arasında İstanbul’da yaşadıklarını kaleme aldığı “İstanbul Bir Masaldı” adlı romanından ilham alıyor. Canerik resimlerinde bugünün perspektifinden canlanan anıları  bireysel hikayelerle buluşturarak, kolektif hafıza oluşturuyor. Sergiye ilham olan “İstanbul Bir Masaldı”ya dönersek; kitabın asıl kahramanını barındırdığı ve yok ettiği “umutlar”la İstanbul olarak ele alabiliyoruz. Göçlerle birlikte başka bir ülkeyi, daha da önemlisi kendi ülkesini arama çabasındaki insanların öyküsü. Tam da bu sebeple, “Hafıza” sergisindeki resimlerde bu karakterler, kimi zaman bir kapı komşusu, kimi zaman kalabalık bir yerde göz göz geldiğimiz bir yabancı, kimi zaman da bakışlarıyla unutulmuş hatıraların kapılarını aralayan sessiz bir tanıdık olarak beliriyor.

2024 Booker Prize’ın kazananı Orbital adlı romanıyla Samantha Harvey oldu. Harvey’nin uzaydaki astronotların bir gününü anlattığı Orbital aynı zamanda ödülü kazanan en kısa ikinci kitap olarak listeleniyor.

Roman, altı astronot ve kozmonotun 24 saat içinde, sessiz mavi gezegenleri üzerinden kıtaları ve mevsimleri geçerek, dağ zirvelerini ve okyanus dalgalarını gözlemleyerek 16 gün doğumu ve 16 gün batımı izlemeleri konu ediniyor. Ödülü beşinci eseriyle alan Samantha Harvey’nin yazımı, insan varoluşunu derinlemesine keşfetmesi, etkileyici bir dil kullanımı ve hikâyelerin yoğun olduğu bir dünyada eserlerini öne çıkaran yapısal bir yaratıcılık ile dikkat çekiyor. Orbitalin karakterleri, yalnızca dış dünyadaki zorluklarla değil, şüpheler, hayaller ve varoluşsal sorgulamalarla dolu içsel evrenleriyle de mücadele ederken, Harvey’nin felsefeyi anlatılarının dokusuna ustalıkla işleme konusundaki becerisini vurguluyor. Hem şiirsel hem de kesin bir anlatıma sahip oluşuyla eleştirmenler ve okuyucuların takdirini kazanan Harvey, Orbital ile okuyucuları varoluş, bellek ve insan zihnine dair derin soruları irdeleyen bir yolculuğa çıkarıyor.

Her daim farklı zamanların gerçekliklerine yolculuk etmeyi sağlayan müzeler sanal gerçeklik ile birlikte bu misyonunu bambaşka deneyimlere taşıyor. Bu deneyimlerin yaratıcılarından biri olan MüzeVerse, son teknoloji VR teknolojisini entegre ederek geleneksel müze modellerini kökten değiştirmeyi amaçlıyor. 

19 Kasım’da UNIQ İstanbul’da başlayacak olan deneyimin açılış gösterimi olan “Piramitlere Yolculuk, Antik Mısır’ın Keşfi”, ziyaretçileri 4.500 yıl öncesine götürerek Kral Khufu’nun cenaze törenine tanıklık etme ve Giza Platosu, Sfenks ve Büyük Piramit’in gizli alanlarını keşfetme fırsatı sunuyor. Deneyimin yaratıcılarından VR Future’dan Fahad Rehman misyonlarını şöyle özetliyor: “MüzeVerse, yalnızca VR teknolojisini müzelere getirmekle kalmıyor, aynı zamanda tarihle nasıl etkileşim kurduğumuzu ve onu nasıl deneyimlediğimizi yeniden şekillendiriyor. Bu projeyle ziyaretçilere tarihsel olayların bir parçası olma fırsatı sunuyoruz ve bu sürükleyici deneyim, insanların kültürel mirasa bakış açısını nesiller boyu dönüştürecek.”

Son bir yıldır duymaktan bıktığımız ‘ozempic’ kelimesi Hollywood’un yeni zayıflama büyüsü, beden algısı eleştirilerinin odağı ve hatta Lizzo’nun Halloween kostümü olarak karşımıza çıktı. İşte Gazeteci-yazar Johann Hari’nin “Sihirli Hap – Yeni Zayıflama İlaçlarının Olağanüstü Faydaları ve Tedirgin Edici Riskleri” isimli yeni kitabı bu fenomeni mercek altına alıyor.

Bu ilaçlardan biri olan Ozempic’i kullanan ve zahmetsizce kilo verme sürecini bizzat tecrübe eden Hari, kitabında bu ilaçların bizler için ne anlama geldiğini irdeliyor. Yeni zayıflama ilaçlarının geliştirilmesinde rol alan bilim insanlarının yanı sıra onlara eleştirel bakanlarla, beslenme uzmanlarıyla, beden olumlama hareketini destekleyen kişilerle, İzlanda’dan Japonya’ya dünyanın farklı yerlerinde sağlıklı yaşamı teşvik etmek için ilginç yöntemler uygulayan eğitimciler ve hatta iş insanlarıyla konuşan Hari, bu uzun yolculuk sırasında öğrendiklerini tarafsız bir gözle aktarıyor.

Contemporary Istanbul’un vazgeçilmez buluşma noktalarından House of Brothers Lounge, bu yıl ironik ve yaratıcı bir dil yaratan eserleriyle bilinen sanatçı Esra Gülmen ile bir araya geldi.

Contemporary Istanbul boyunca House of Brothers Lounge’da yerini alacak olan eserlerden Controversy Teeter / Totter, Istanbul, şehrin zıtlıkları bir arada yaşatan özgünlüğünü ortaya koydu. Esra Gülmen’in Berlin ve Avusturya’da yayınladığı enstalasyonunun House of Brothers Lounge’a özel tasarımında, zıtlıkların dengeye ulaşması ve birlikte var olmaları vurgulandı. küratör Osman Can Yerebakan, eserin İstanbul için bir aşk şarkısı niteliğinde olduğunu şu sözlerle belirtti: “Her bir tahterevalli, hiçbir anı birbirine benzeyemeyen, bulmacalarla dolu İstanbul’un mikrokozmosudur.”

House of Brothers Lounge’ın dış kısmında ise yine Esra Gülmen’in İstanbul’un gökyüzüne ve Haliç’e karşı konumlanan Ne Seninle, Ne Sensiz (Neither With Nor Without You) eseri yer aldı. Karşısındaki manzarayı da yansıtacak olan aynalı eser, bir yere/bir kişiye ait olma ve kopma gibi çelişkili görünen duyguları da somutlaştırırken; izleyenleri hem bir beyan hem de iç gözlem barındırıken sahip olma ve bırakmanın harmanlandığı üçüncü bir yolun olasılığını tartışmaya davet etti.

İtalyan sanatçı Maurizio Cattelan, 2019 yılında Art Basel’de bir muzu duvara bantladığında ve ona Comedian adını verdiğinde, yarattığı sansasyonu muhtemelen hatırlarsınız. İşte gelecek ay o muz Sotheby’s müzayede evinde satışa çıkacak ve müzayede evi, eserin 1 milyon ila 1,5 milyon dolar arasında bir fiyatla alıcı bulacağını tahmin ediyor!

Eser 2019’da ilk karşımıza çıktığında, önce bir ‘performans sanatçısı’ tarafından yenmiş, ardından bir Epstein teorisyeni tarafından tahrif edilmiş ve en sonunda “kontrol edilemeyen” kalabalıklar nedeniyle sergiden kaldırılmıştı. Buna rağmen ‘Comedian’ içlerinde sanatçı Damien Hirst’ün de yer aldığı üç kişi tarafından satın alınmıştı! Şimdi de yeniden bu kez daha yüksek bir fiyattan alıcı bulmayı bekleyerek çıkan ‘Comedian’ neden bu denli büyük bir sanat olayı haline gelmiş durumda? Bunun yanıtını Sotheby’s şöyle veriyor: “Cattelan’ın eserini, Marcel Duchamp’ın 1917’de ünlü pisuar çalışması Fountain’ı tanıttığı döneme uzanan bir geleneğin parçası olarak değerlendiriyor.”

6-7 Şubat 2023’de yaşanan depremlerin ardından hem bölgedeki çocuklara hem de ailelerine moral aşılaması için hayata geçirilen ve  ilk kez Adıyaman’da sahnelen “Miyav” oyunu,  27 Ekim Pazar günü Zorlu PSM’de İstanbul prömiyerini yapacak.

Tito Lorefice’in yönettiği, Burcu Görek’in yazdığı oyun kaybolan kedi Minnoş’un yeni yuvasına ve dostlarına kavuşmasını anlatıyor. İki kedi ve iki insanın kesişen yollarını ve küçük tesadüflerin büyük dostluklara nasıl kapı açabileceğini konu alan oyunda, işten eve dönen Salih adında bir doktor, yolda tramvayın geldiğini görmez ve son anda frene basan vatman Sinem ile tanışıyor. Sinem ve Salih bu karşılaşmada birbirlerinden etkileniyor. Ancak bu olayda Sinem yanındaki kedisi Minnoş’u kaybediyor. Sokakta yalnız kalan Minnoş Salih’i takip ederek onun evine gidiyor. Yorgun ve mutsuz olan Salih’le arkadaşlık kuran Minnoş, zamanla Salih’e iyi gelmeye başlıyor! Minnoş ise burada sokak kedisi İbrişim ve arkadaşları ile tanışır. İbrişim ve Minnoş arasında sevgi bağı gelişiyor!

“Sober October” ya da “No Shave November” gibi ilgi çekici internet challange’larına muhtemelen keşfetinizde gezinirken denk gelmişsinizdir. İşte sanatçı Jake Parker tarafından yaratılan ve yetenek geliştirmeye ve olumlu çizim alışkanlıkları kazanmaya odaklanan bir aylık bir sanat meydan okuması “Inktober” da bunlardan bir tanesi.

Çizerlerin yaratıcılığını kutlayan ve bağımsız sanatçıları görünür kılmayı hedefleyen bu sosyal medya trendi her yıl Ekim ayı boyunca gerçekleşiyor ve meydan okumaya katılan herkes, her gün bir mürekkep çizimi yapıp ve bunu sosyal medya hesaplarında paylaşıyor. Sanatçıların çizimlerini her gün konsept çatısı altında gerçekleştirmeleri gerekiyor. Örneğin bu yıl 7 Ekim Pazartesi’nin çizimleri için anahtar kelime: “Pasaport”. Katılımcılar bu kelimenin kendilerinde çağrıştırdığı görsel dünyayı kendi tarzlarında çizimleriyle hayata geçiriyor. Takip edenlerse bambaşka pratikleri ve bakış açıları olan sanatçıların eserleri sayesinde aynı kavramın ne çok farklı şekilde yorumlanabileceğini görme şansı yakalıyor. 2024 Inktober’ı buradan takip edebilirsiniz.

Çalınan dikkatimiz, konsantrasyon sürelerinin kısalışı ve daha fazlası… Tüm bunlara rağmen edebiyata ve okumaya olan ilgi artıyor olabilir mi? İşaretler stereotiplerin aksine, Z kuşağı okuma canlanmasının ardındaki itici güç olduğunu gösteriyor.

#BookTok bir TikTok janrası olmayı bırakıp kitapçılara sızarken, Nielsen BookData’nın yaptığı bir başka araştırmaya göre Z kuşağının yılda tahmini olarak 61 milyon kitap satın aldığını gösteriyor. Kütüphane kullanımının yeniden artması, Reese Witherspoon gibi ünlülerin de dahil olduğu kitap toplulukları ve hikaye anlatıcılığını tüm biçimleriyle yücelten bakış açısı kitap kültürünün ölmediğini aksine yeni bir anlayışla canlandığını gösteriyor. Durum böyleyken lüks markalar da bu yeniden yükselen kültürün bir parçası olmak üzere kolları sıvıyor. Dior’un book tote yani kitap çantası, Chanel’in  ünlülerle kütüphane anketleri düzenlemesi, Prada’nın yeni koleksiyonunu tanıtırken yazar Mirandy July’ı dahil ettiği  “Now That We Are Here” projesi, Miu Miu’nun Edebiyat Kulübü ve Valentino’nun International Booker Prize’a sponsor olması gibi girişimler kitap kültürünün moda dünyasıyla yoğun bir flört halinde olduğunu kanıtlıyor!

Türkiye’nin yüzde 215,1’lik büyüme oranı ile küresel dijital ses pazarında en fazla büyüyen ülke konumunda yer alıyor. Karnaval Medya Grubu da “Canlı Kal” mottosuyla dijital ses dünyasında radyo dinleme deneyimini daha canlı, interaktif ve sosyal hale getiren yeni bir dönemi başlatmayı hedefliyor.

Sesin dijitalleşme sürecinin yeni pazarlama modellerini de beraberinde getiriyor. Karnaval Medya Grubu da müzikten iletişime kadar sesin yaşamın farklı noktalarına dokunan halini geliştirdiği “Voice2Be” kavramı üzerinden yeniden tanımlıyor. “Voice2Be”, B2C ve B2B kavramlarının iç içe geçtiği ses dünyasında yeni pazarlama modelini ifade ediyor. Dünyada ve Türkiye’de ses ve müzik dinleme alışkanlıklarında yaşanan dönüşüme dikkat çeken Karnaval Medya Grubu CEO’su Burak Can, bu niş alandaki güncel durumu şöyle özetliyor: “Küresel dijital ses pazarında yapılan medya yatırımlarının 5,6 kat büyümesi Türkiye’yi dünya liginde ilk sıraya taşıyor. Günde ortalama 2, 6 saat müzik dinlenen ülkemizde, dinleyicilerin yüzde 75’i müziğe akıllı telefon üzerinden ulaşıyor. Yine dinleyicilerin yüzde 79’u müzik tercihini kendisi belirlemek isterken, yüzde 74’ü müzik zevkine uygun bir akış beklentisi içinde.”

Sadece bir müzik platformu değil, müziğin nabzını tutan bir topluluk yaratmayı hedefleyen grup, DJ’lerin gerçek zamanlı içerik kürasyonu ile dinleyicilerin müzik keyfine canlı bir dokunuş ekliyor. Bu süreçte yapılan yatırımlar sayesinde dinleyiciler, müziğin bir parçası olarak akışa dahil olabiliyor.