Evde oturduğumuz bugünlerde hepimiz yeni arayışlar içindeyiz. “Kendin yap” projelerine merakınız varsa hama boncukları yani hama beads ile tasarım yapmak eminim hoşunuza gidecektir. İsterseniz duvarınıza asmak için bir portre, isterseniz bardak altlığı, isterseniz buzdolabınıza magnet yapabilirsiniz. Her şeyden önce ihtiyacınız olan iki şey var: gözünüz ve sabrınız. Yaptığınız tasarımın büyüklüğüne göre oldukça zaman alan ve göz yoran bir hobi. Keyfine vardıktan sonra da bırakmak istemeyeceğiniz kadar eğlenceli.

Hama Boncukları (Hama Beads) Nedir?

Hama, pyssla veya perler boncukları olarak karşınıza çıkabilecek bu boncuklarla pixel art temelli ilüstrasyonları gerçeğe dönüştürebilirsiniz. Boncuk tablasına yerleştirilen hızlı erime özelliğine sahip boncukların üzerine yağlı kağıt serilerek ütülenmesi sonucunda, eriyerek birbirine yapışan boncuklardan meydana gelen bir kolay tasarım hobisi aslında. Hayal gücünüzle ilerleyebileceğiniz gibi özellikle Pinterest üzerinden envai çeşit hazır motifleri de kullanarak hareket edebilir, pek çok farklı tasarım yapabilirsiniz.  

Hama Mı? Pyssla Mı? Perler Mi?

İkea’da karışık renklerden oluşan, canlı ve soluk renk seçenekleri ile satılan pyssla boncuklarından yıllardır bulunuyor. Ancak gerçekten bunu hobi edinmek istiyor ve tablalar üzerinde çalışma yapmak istiyorsanız hama/perler boncukları ile çalışmanız işinizi oldukça kolaylaştıracaktır. Boncuk kalitesi diğer seçeneklerine nazaran daha düşük olan bu boncukların iç çapı daha geniş olduğu için kalıpta oturması gereken haznede stabil duramıyor. Bu nedenle de ütüleme işlemi sırasında komşu boncukla temas edemediği için yapışmama riski ortaya çıkıyor. Yapı olarak hama ve perlera kıyasla daha sert olduğu için de daha yüksek bir erime sıcaklığı istiyor. Esnekliği olmadığı içinse tasarımı kalıptan çıkardıktan sonra kırılmalar meydana gelebiliyor. Ancak pyss’la boncuklarını tablada çalışma yapmadan da kullanabilir, alternatif dekorasyonlar yapabilirsiniz.

Perler ve hama boncukları ise yapı olarak daha kalın olduğu için kalıpta tam oturabiliyor, bu da çalışırken size büyük kolaylık sağlıyor. Boncukları kalıba tek tek yerleştiriyoruz ve yanlış bir hareketle tüm boncuklar dağılabiliyor. Ancak kalıba tam oturma özelliği sayesinde dağılma riskini de en aza indirmiş oluyoruz. Öte yandan çok daha esnek yapıya sahip olmaları nedeniyle kolayca eriyebiliyorlar ve tasarımınızı tamamladığınızda kırılma riski yok nedecek kadar aza iniyor. Benzer yapıları nedeni ile her iki boncuğu da karıştırarak kullanabilme imkanı doğuyor. 

Hama Boncuklarıyla Nasıl Çalışılır?

Hama boncuklarının 2.5 mm, 5 mm ve 10 mm boncuk çap olmak üzere üç ölçüsü mevcut. Yazı içinde paylaştığım görsellerin tamamı 5 mm’lik boncuklarla tamamlanmış tasarımlar. 2.5 mm oldukça küçük ve çalışması zor. 10 mm ise fazlasıyla büyük. Genelde kullanılan ölçü 5 mm; ancak tabii ki karar sizin. Her şeyden önce çalışmak istediğiniz ölçüyü belirlemeniz gerekiyor, çünkü tüm ekipmanlarınızı ona göre temin etmeniz gerekecek. Her şeyden önce ihtiyacınız olan bir kaç temel malzeme var. Bunlar ince eğik uçlu cımbız, boncuk büyüklüğünüze uygun büyük boy kare, büyük boy yuvarlak ve büyük altıgen boncuk dizme tablaları. Yapacağınız tasarımların dizilimleri birbirlerinden farklı olacaktır, bu nedenle her dizilime uygun tablanızın olması çalışma alanınızı genişletmenizi sağlayacak. 

Boncuk almaya başlamadan önce Pinterest’te model bakmanızı öneririm. Çalışmayı planladığınız tasarımlardaki hakim renklere göre boncuk siparişinizi verebilirsiniz. Sıkça kullanılan renkler olan siyah, beyaz gibi renklerde yapma sıklığınıza bağlı olarak 3.000 veya 6.000 parçalık paketler almanız daha avantajlı olacaktır. Ancak gold, gümüş veya kullanım sıklığı az olan diğer renklerden 1.000 parçalık paketler de uzun süre işinizi görecektir. 

Hama Boncuklarıyla İlgili Püf Noktaları

• İşin en zor kısmı serbest tasarım çalışmıyorsanız, bağlı kalacağınız modeli kalıba yerleştirirken seçtiğiniz görsele tek tek bakarak yerleştirecek zorunda olmanız. Şimdiden gözünüze ve sabrınıza sağlık. Benden bir not, masa lambası ile çalışmak gözü daha az yoruyor.
• Beğendiğiniz model ile çalışmaya başlamadan önce mutlaka boncuk dizilimini kontrol edin, böylece hangi tablada çalışmanız gerektiğini tespit edeceksiniz. 
• Başlacağınız modelin satır sayısını mutlaka sayarak tablanıza sığıp sığmayacağını kontrol edin. Tablanızdan büyük bir modelse ikiye bölüp çalışabilirsiniz. Bitirdiğiniz her parçayı ütüleyerek kalıptan ayırdıktan sonra ayrı bir alanda bitmiş parçaları tekrar ütüleyerek birleştirebilirsiniz. Ancak ikinci ütüleme işlemi sırasında birleşme noktasındaki boncuklar diğer boncuklara kıyasla daha fazla ısıya temas edecekleri için boylarında kısalma olacaktır. Görsel bütünlüğü sağlamak adına tüm tasarımın üzerinden ütüyle geçin. 
• En çok dikkat etmeniz gereken detaylardan biri, çalışacağınız tasarım simetrik değilse eğer, mutlaka seçtiğiniz görseli “Yatay Çevir” özelliği ile çevirip dizilime başlamak. Ütüledikten sonra kalıptan çıkardığımız tasarım ayna efekti ile çıkacağı için eğer beğendiğiniz tasarımı çevirmeden işlerseniz kalıptan çıkan tasarım ters çıkacaktır. 

• Dizilimini bitirdiğiniz boncukların üzerine yağlı kağıt sererek sıcak ütüyle üzerinden geçmeniz neticesinde tasarımınızı tamamlamış oluyorsunuz. Diğer dikkat etmeniz gereken püf noktası şu, tüm boncukların tamamen yapıştığından emin olmadan yağlı kağıdı kaldırmayın. Yapışmayan boncuklar kalmışsa kağıdı çekmenizle birlikte hali hazırda tabladaki yerleşmiş boncuklar yerinden çıkacak ve tekrar dizmenizi gerektirecektir. 

Hama Boncukları Nereden Almalısınız?

Her konuda olduğu gibi bu konuda da Aliexpress derya deniz. Kargo ve teslimat sürelerinin çok uzun sürmesi nedeni ile anlık ihtiyacınızı karşılamaya hizmet etmeyecek bir seçenek olacaktır; ancak uzun vadede elime ulaşsın geldikçe yaparım diyorsanız Aliexpress’te hama boncuk satışı yapan yüzlerce satıcı var, olumlu geri bildirim yüzdesi ve “zirvedeki marka” etiketine sahip satıcıları tercih edebilirsiniz. Türkiye içinde ise hama boncukları Türkiye distribütörü Kubika Toys‘dan faydalanabilirsiniz. Ankara’da yaşayanlar için Bahçelievler’de mağazaları da mevcut. 

Kapak Fotoğrafı: Unsplash / Lucas van Oort

İlginizi çekebilir: Hatun Buğra Altunöz’den Makrome