Lütfen oturun, birazdan perde açılıyor. Ayıya ve boğaya dikkat etmeniz gereken, dünyanın en çok bilinen isimlerinin piyasanın yeni oyuncuları ile bir araya geldiği borsanın en popüler performansını izlemek üzeresiniz. Tam da bu noktada sahnede olanları daha iyi anlayabilmeniz adına bir rehber oluşturduk, perde açılmadan önce okumanızı öneriyoruz. Evet, etrafınızdaki izleyicilerin de gözlerinin üzerinde olduğu hisse senetlerinden bahsedeceğiz.

İsmini başarılı yatırımları ile duyduğumuz Peter Lynch, hisse senetleri için “Sahip olduğun şeyi ve ona neden sahip olduğunu bil.” tavsiyesini veriyor. Söz konusu yatırımlar olduğunda piyasayı doğru analiz edebilmek, küresel trendleri gözlemleyebilmek ve sağlıklı öngörülerde bulunarak geleceğe hazırlanmak adına uzmanlar ile çalışmak önem taşıyor. Hisse senedi hakkında bütün detayları tek bir platformda bir araya getiren Odea uygulaması, özel hisse analiz ekranlarıyla piyasayı yakından takip etmemize yardımcı oluyor; Odea’nın uzmanları ise her zaman bize destek olmaya devam ediyor. O zaman haydi gelin, ilk olarak hisse senetleri hakkında bilmeniz gereken başlıklara bakalım.

Hisse Senedi 101

Ekonomist Özlem Bayraktar Gökşen, Odea için kaydettiği videoda hisse senetlerini bir şirkete ortak olmak şeklinde özetliyor. Daha önceki yazımızda şirketlerin büyümek ve sermaye toplamak için halka arz edilmesinden bahsetmiştik. Hisse senetleri ise halka arzın ardından şirketlerin ortaklık hakkını gösteren menkul kıymetini temsil ediyor. Yatırımcılar, hisse senedinin değeri yükseldikçe kâr elde edebiliyor; şirketler ise sermaye artışı sayesinde büyüyebiliyor. Tabii, her yatırım türünde olduğu gibi hisse senetlerinin de yatırımcılara sunduğu birçok avantaj ve risk bulunuyor. Bu avantajları ve riskleri doğru bir şekilde değerlendirebilmek adına uzmanlar ile çalışmak önem taşıyor.

Doğru Hisse Nasıl Seçilir?

Hisse almaya karar verdiğinizde dikkat etmeniz gereken birçok detayın ve tercih edebileceğiniz birçok seçeneğin olduğunu fark edeceksiniz. İşte, tam da bu noktada Ekonomist Özlem Bayraktar Gökşen, “Araştır, planla ve yatırımını doğru yap.” diyor. Gelin, Gökşen’in doğru hisseyi nasıl seçeceğimiz ile ilgili adım adım verdiği tavsiyelere göz atalım.

1. Araştırma Yap: Bir şirketin ortağı olacağımızı hatırlatan Özlem Bayraktar Gökşen, hisse senedi alacağımız şirketi iyi bir şekilde araştırmamız gerektiğinin önemini belirtiyor. Araştırma yaparken şirketin finansal durumu, sektörün geleceği ve büyüme potansiyeli hakkında bilgi sahibi olmamız gerektiğini vurguluyor.
2. Bütçeni Belirle: Yatırım yaparken kaybetmeyi göze alacağımız bir miktar ile başlamamız gerektiğini söyleyen Özlem Bayraktar Gökşen, tüm paramızı bir hisseye yatırmayarak riski dağıtabileceğimizi söylüyor.
3. Aracı Kurum Seç: Hisse senetlerini almak için borsa işlemlerine aracılık eden bir platforma ihtiyacımız olduğunu belirten Özlem Bayraktar Gökşen, bu kurumların komisyon oranlarını ve hizmetlerini karşılaştırmamızı tavsiye ediyor.
4. Hisseni Seç ve Al: Özlem Bayraktar Gökşen, alım yaparken hisse fiyatını, piyasayı ve yatırım stratejinizi göz önünde bulundurmanız gerektiğini belirtiyor.

Son olarak Özlem Bayraktar Gökşen de Warren Buffett ve daha birçok başarılı yatırımcı gibi hisse senedi aldıktan sonra sabırlı olmamız gerektiğini hatırlatıyor ve uzun vadeli düşünmemizin önemini belirtiyor.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Temel ve Teknik Analizleri Doğru Yorumlamak

Hisse senedi almadan önce yatırım yapacağınız şirketi doğru bir şekilde değerlendirmek adına temel ve teknik analizde bulunmanız önem taşıyor. Temel analiz, bir şirketin finansal sağlığını ve gelecekteki büyüme potansiyelini gösterirken, teknik analiz geçmiş fiyat hareketleri ve hacim verileri üzerinden gelecekteki fiyat hareketleri hakkında öngörülerde bulunmanızı sağlıyor.

Piyasa Döngülerini Takip Etmek

Finansal okuryazarlığımızı geliştirebilmek ve hisse alım satım dünyasına girmeden önce piyasa döngüleri hakkında bilgi sahibi olmak, stratejik kararlar verebilmemiz adına önem taşıyor. Piyasa döngüleri; uygun zamanda al-sat yapmak, fırsatları görüp riski yönetebilmek, duygusal kararlardan uzak durmak, şirket performansını anlayabilmek, kısacası bilinçli yatırımlar yapabilmek adına bize bir yol haritası sunuyor.

Piyasa döngüsü; ekonominin ve borsanın farklı aşamalarını tamamlayan dört temel iniş çıkış hareketini anlatıyor. Boğa piyasası; ekonominin büyüdüğü ve hisse senetlerinin değer kazandığı dönemi ifade ediyor. Örneğin, 1990’ların teknoloji patlamasının ardından internet ve teknoloji şirketlerinin hızla büyümeye başlaması boğa piyasasının örneklerinden biri olarak karşımıza çıkıyor. Bu ekonomik büyümenin zirveye ulaştığı ve artık daha fazla büyümenin zorlu olacağını belirten noktaya ise zirve deniyor. Bu dönemde piyasanın dengesizleşmeye başlama riski bulunuyor. Mesela 2007 ve 2008 Küresel Finansal Kriz öncesi dönemde piyasa zirveye ulaşmıştı.

Büyümenin yavaşladığı noktada ise piyasa döngüsünde ayı piyasası başlıyor. Bu dönemde hisse senetleri değer kaybetmeye ve ekonomide daralma görülmeye başlanıyor. Uzmanlar, 2007’nin sonlarına doğru görülmeye başlayan 2008 Küresel Finansal Kriz dönemini klasik bir ayı piyasası örneği olarak değerlendiriyor. Resesyon ise ekonomik küçülmenin sebep olduğu kriz dönemini işaret ediyor. 1929 yılında yaşanan Büyük Buhran, 20. yüzyılın en büyük resesyon dönemlerinden biri olarak karşımıza çıkıyor.

Makroekonomik Faktörler

Piyasaların genel durumu, ekonomik göstergeler ve politik gelişmeler ile doğrudan ilişkili bir şekilde karşımıza çıkıyor. Bu noktada faiz oranları, enflasyon oranları, işsizlik verileri ve GSYİH (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla) büyüme oranları piyasanın yönünü belirleyebiliyor.

Hisse senetlerine doğru şekilde yatırım yapmak için analizler, yatırımcı psikolojisi, portföy çeşitliliği ve piyasadaki makroekonomik gelişmelerin takibi önem taşıyor. Yatırım yaparken finansal okuryazarlığa sahip olmanız, uzmanlarla doğru iletişim kurarak bütçenize ve hedeflerinize en uygun seçenekleri belirlemenize ve attığınız adımları güçlendirmenize yardımcı oluyor.

Hisse Senedinin Avantajları

Hızlı İşlem Yapabilme ve Esneklik – Aracı kurumlar sayesinde borsada hisse senetleri üzerinden alım ve satım yapmak kolaylaşıyor. İstediğiniz zaman hisse senetlerini alıp satabileceğiniz için sahip olduğunuz esneklik, hisse senetlerini likit bir yatırım aracına dönüştürüyor.

Temettü – Birçok hisse senedi, temettü ödeyerek yatırımcılarına düzenli bir gelir sağlıyor. Özellikle pasif gelir arıyorsanız temettü ödeyen hisse senetleri sizin için avantajlı bir seçenek olabilir.

Yüksek Getiri Potansiyeli –  Hisse senetleri uzun vadede yüksek getiri sağlama potansiyeline sahip olması ile dikkat çekiyor. Şirketin ve ekonominin büyümesine paralel olarak yüksek getiri elde edebilirsiniz.

Yatırımcı Hakları – Hisse senedi yatırımcılarının da hakları bulunuyor. Hisse senedi alarak pay sahibi olduğunuz şirketin geleceği hakkında daha fazla bilgiye ulaşabilir, yönetimsel kararlar üzerinde etki sahibi olabilirsiniz.

Portföy Çeşitlendirmesi – Bir çok yatırımcı riski dağıtmak için portföy çeşitlendirmesi yaparak piyasa dalgalanmalarından korunuyor ve bunun için hisse senetlerini tercih ediyor. Çeşitlendirilmiş bir portföy uzun vadede istikrarlı bir getiri sağlamaya yardımcı oluyor.

Hisse Senedinin Dezavantajları

Yüksek Risk – Hisse senetlerinin yüksek getirileri olduğu gibi yüksek riskleri de bulunuyor. Kısa vadeli yatırımlar özellikle belirsiz piyasa koşullarında büyük kayıplara yol açabilirken piyasa dalgalanmaları, ekonomik kriz ve şirketlerin kötü performansı hisse senetlerinin değerini kaybetmesine sebep olabiliyor.

Dalgalanma – Hisse senetleri, ekonomik ve siyasi gelişmelerden hızlıca etkilenerek ani ve büyük dalgalanmalar gösterebiliyor.

Düşük Temettü Geliri – Her şirket temettü ödemiyor ve büyüme odaklı şirketlerde kazançların büyük bir kısmı yeniden yatırıma yönlendiriliyor. Bu noktada hisse senetlerinden elde edilen pasif gelir düşük olabiliyor.

Şirket Performansı – Hisse senetlerinin değeri, şirketin performansına göre değişebiliyor. Bu noktada yatırımcıların şirketin finansal durumlarını düzenli bir şekilde kontrol etmesi gerekiyor.

Hisse senedi üzerine finansal okuryazarlığınızı derinleştirmek istiyorsanız Ekonomi gazetecisi Güzem Yılmaz Ertem’in Yatırım Odaklı Podcast bölümlerinde alanında uzman kişiler ile gerçekleştirdiği sohbetlerini dinleyebilirsiniz. Özellikle piyasayı doğru okuyabilmek adına Güzem Yılmaz Ertem’in Ekonomist Serdar Pazı ile borsa yatırımcılarının dikkat etmesi gerekenleri konuştuğu sohbeti ve Ekonomist Özlem Bayraktar Gökşen’in “Yatırımın da Trendleri mi Var?” sorusunu cevapladığı bölümü dinlemenizi öneriyoruz.

Hisse Senedi 101 yazımızda hisse senetleri hakkında bilgi vermeyi amaçlıyoruz. Sitemizdeki bütün içerikler bilgilendirme amacıyla yazılmıştır. İçeriklerdeki bilgiler konusunda konunun uzmanlarına danışmanızı ve önerileri uygulamadan önce bir uzman görüşü almanızı tavsiye ederiz. Yatırım hakkında detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

***

UYARI NOTU:

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Yatırım yapmadan önce kendi risk ve getiri tercihlerinizi öğrenmeli ve her halükarda söz konusu faaliyetler için yetkili bir kuruluşu ile çalışmanızı ve diğer kaynaklardan faydalanmanızı öneririz. Zira sadece buradaki bilgilerle yatırım yolculuğunuza başlamanız beklediğiniz sonuçları doğurmayabilir. Beklentileriniz kapsamında bir getiri elde edemeyebileceğiniz gibi, risk algınızın üzerinde bir kayıp yaşayabilirsiniz. Buradaki yazılarda yer alan bilgiler, ulaşılabilen ilk kaynaklardan iyi niyetle ve doğruluğu, geçerliliği, etkinliği velhasıl her ne şekil, suret ve nam altında olursa olsun herhangi bir karara dayanak oluşturması hususunda herhangi bir teminat, garanti oluşturmadan, yalnızca bilgi edinilmesi amacıyla derlenmiştir. İşbu yazılardaki yorumlardan; eksik bilgi ve/veya güncellenme gibi konularda ortaya çıkabilecek zararlardan ve burada yer alan bilgiler dayanarak alınacak yatırım ya da benzeri kararların sonuçlarından Odea Bank A.Ş. ve çalışanları sorumlu değildir.

Kapak Fotoğrafı: Getty Images – unsplash.com

İlginizi çekebilir: Odea’dan Halka Arz