Işıklar kapanıp perde açıldığı zaman hepimiz Cinema Paradiso’daki Totò gibi hayatımızın “o film” ile değişeceğini düşünen bir çocuğa dönüşmüyor muyuz? Yaşamın tüm renklerine rağmen belki de en çok, o eski siyah beyaz İtalyan filmleri ile tutkularımızın hiç önceden bilmediğimiz tonlarına şahit oluyor; o Hollywood’tan aşina olduğumuz mutlu sonlar gerçekleşmediğinde hayatın gerçekliği içerisinde güzelliği keşfetmeyi öğreniyoruz. Peki, hayata dair bu detayları biraz renklendirmeye ne dersiniz? Bizim bir sırrımız var! İtalyan sinemasının büyüleyici yeteneği Sophia Loren, sahip olduğu her şeyi makarnaya borçlu olduğunu söylüyor. O zaman hadi gelin; hayatın sade detaylarında bütün tutkuları gün yüzüne çıkaran İtalyan sinemasını makarna tarifleri ile renklendirelim!

Oscar, Altın Ayı, Palme d’Or… Sinemaya dair verilen bütün ödüller bir sokağa dizilecek olsaydı sanıyoruz ki İtalya’nın sokakları bir kez daha açık hava müzesine dönüşürdü. Peki, bunu nasıl başarıyorlar dersiniz? İtalyan yönetmenlerinin ulusal bir kimlik gibi yaklaştıkları sinema anlayışlarının yolu tutkulardan, ihtirastan, dostluktan ve aşktan geçiyor! Çünkü İtalyan oyuncu Giancarlo Giannini’nin de dediği gibi “İtalyan sineması; farklı renkleri, şekilleri ve hikâyeleri bir araya getiren bir mozaik.” Bu mozaik size başka bir şeyi daha hatırlatıyor mu? Tabii ki farklı kokuları, tatları ve dokuları bir araya getiren İtalyan makarnalarından bahsediyoruz! İtalyan sinemasının en sevdiğimiz filmlerini, izlerken canımızın çektiği makarna tarifleri ile araştırıyoruz!

İtalyan Sineması

Sinemanın yedinci bir sanat dalı olarak kabul edilmesini Cahiers du Cinéma’nın çoğunlukla Fransız olan eleştirmenlerine borçlu olabiliriz fakat yeni gerçekçilik akımı, auteur yönetmenleri ile bu sanatın yeni bir boyuta ulaşmasını sağlayanlardan biri de İtalyanlar! Örneğin; “Western” türünün İtalyan yönetmenler tarafından çekilen versiyonlarına “Spaghetti Western” deniyorken sanıyoruz ki İtalyan sineması ile makarnanın ne kadar iç içe geçtiğini söylememize gerek yoktur!  Ayrıca İtalyan sinemasının bel kemiğini oluşturan yeni gerçekçilik akımı, ulaşabilir olduğu için “makarnaları” kullanarak sinema dilinde bir ortak değer bile yaratmayı amaçlamıştı. Tabii ki sinema tarihi için makarnalar yalnızca İtalya’nın değerli bir simgesi değil. 1993 yılında Barilla’ya çekeceği reklam için yolu İtalya’ya düşen sürrealist yönetmen David Lynch de bu İtalyan makarnalarını filmografisine katıyor ve usta yönetmen Federico Fellini ile aynı dönem dostluğunu ilerletiyor! O zaman İtalya’dan bütün dünyaya farklı sevgi türlerini ifade etmenin bir yolu olarak yayılan makarnaları, klasik İtalyan filmleri ile bir kez daha hatırlayalım! Hem de bu sefer o çok canımızın çektiği makarnaları evde hazırlayabilmemiz için tariflerimiz var!

İtalyan Filmleri ve Makarna Tarifleri

Un Americano a Roma (1954)

Steno ismi ile tanıdığımız İtalyan sinemasının en önemli yönetmenlerinden biri olan Stefano Vanzia, 1954 yılında yayımladığı filmi Un Americano a Roma ile İtalyanlara dair edinilmiş basmakalıp fikirler ile bir oyun oynuyor. Vanzia’nın Amerikan kültürüne özenen Nando Moriconi karakterini takip ettiği bu filmde karakterimizi çoğunlukla İtalyanca konuşmayı reddederken İngilizce konuşmaya çalıştığı ve başarısız olduğu anlarda seyrediyoruz. Yalnız Moriconi, film boyunca ne kadar İtalyan kültüründen kendini uzak tutmaya çalışsa da yalnızca bir sahnede gerçek kimliğine dönmekten kendini alıkoyamıyor! Tabii ki “Annesinin Makarnası’nı” yediği sahneden bahsediyoruz!

Mama’s Pasta

Her ne kadar Un Americano a Roma filminde Moriconi’nin annesinin makarna tarifini tam olarak öğrenemiyor olsak da tahmin etmesi zor değil! Roma’da yaşayan Moriconi’nin annesinin bu sade makarnası yalnızca tek bir tarifi işaret ediyor: Cacio e pepe!

4 porsiyon için malzemeler: 1 kutu Barilla Spagetti, 1 yemek kaşığı karabiber, 2 su bardağı Pecorino peyniri

Hazırlanışı: 1. Barilla Spagetti makarnalarınızı kutusunda belirtilen süre kadar tuzlu suda haşlayın. Makarnanızı süzerken pişirme suyunda 2 bardak ayırmayı unutmayın. 2. Tavanızı orta ateşte ısıtın. Ardından karabiberlerinizi herhangi bir yağ eklemeden tavanızın içerisinde kokusu çıkana kadar kızartın. Ardından makarnanızı süzerken ayırdığınız pişirme suyundan bir bardak ekleyin. 3. Bir kâsenin içerisinde 2 su bardağı Pecorino peynirinizi bir bardak makarna pişirme suyu ile karıştırın. 4. Tavanızın altını kısın ve süzdüğünüz makarnaları ekleyin. Daha sonra kâsenizdeki peynirli sosu da ilave edin ve iyice karıştırın. Makarnanız hazır. Afiyet olsun!

Miseria e Nobilità (1954)

Mario Mattoli’nin Eduardo Scarpetta’nın oyunundan beyaz perdeye uyarladığı komedi filmi Miseria é Nobilità, maddi durumu iyi olmayan sokak performansçısı Totò’nun Sophia Loren’in hayat verdiği zengin Gemma ile evlenmek istemesine dayanıyor. Sınıf kavramını komik bir üslup üzerinden eleştirmeyi amaçlayan filmde Totò’nun Gemma’nın kalbini kazanmak için bir aristokrat gibi davranmasını seyrediyoruz. Her ne kadar farklı aksiliklere rağmen Totò bu rolünde ısrarlı olsa da bu başarısı yalnızca aile ile spagetti yiyeceği sofra sahnesine kadar sürüyor. Bir spagetti sahnesi bir insanın “sosyal sınıfını” nasıl ele verebilir diye düşünüyorsanız sizi İtalyan Sofralarının Kırmızı Çizgileri yazımıza alalım.

Spaghetti Pomodoro

Sınıfsal farklılıkları eleştiren Miseria é Nobilità, İtalyan sofrasında önemli bir yere sahip olan yemek yeme kurallarını Spaghetti Pomodoro tarifi ile işliyor. İşte bu sade ve lezzetli tarifin detayları aşağıda!

2 porsiyon için malzemeler: 160 gram Barilla Spagetti, 400 gram doğranmış domates, 20 gram natürel zeytinyağı, 1 diş sarımsak, taze fesleğen, bir tutam şeker, tercihiniz kadar tuz ve karabiber

Hazırlanışı: 1. Domatesleri hafifçe kesin, birkaç saniye kaynar suda bekletin, ardından buzla soğumaya bırakın ve parçalara ayırın. 2. Bir tavayı ısıtın. Ardından zeytinyağınızı ve bir diş sarımsağı ekleyin 3. Tavaya domatesleri, karabiberi, biraz tuz ve şekeri ekleyin. Sosu birkaç dakika pişirin 4. Bu sırada Barilla Spagetti makarnanızı kutusunda belirtilen süre kadar tuzlu suda haşlayın. 5. Süzdüğünüz makarnanızı sosunuzun bulunduğu tavaya ekleyerek karıştırın. 6. Makarnanızı servis ederken fesleğen yapraklarınızı eklemeyi unutmayın. Afiyet olsun!

I Soliti Ignoti (1958)

Mario Monicelli’nin imzasını taşıyan I Soliti Ignoti, ayrıca bizi İtalyan sinemasının jönlerinden Marcello Mastroianni’nin kariyerinin ilk dönemlerine götürüyor. Savaşın ardından İtalya’da yaşanan yoksulluğu göstermeyi amaçlayan bu komedi filmi, bizi bir grup hırsızın hayatına konuk ediyor. Bir tefeci dükkanını soymayı düşünen bu grubun hayatının derinliklerine inerken geleneksel bir İtalyan makarnası ile bu grubun “hırsız” olmanın ötesindeki kişilikleri ile tanışma fırsatı buluyoruz.

Pasta e Ceci

Besleyici değeri, ulaşılabilir malzemeleri ve değişen tarifleri ile Pasta e Ceci’nin I Soliti Ignoti filminde kullanılması aslında bir tesadüf değil! İtalyan ailelerinin kendilerine özgü tarifler ile gelenekselleştirdiği bu çorbanın detaylarını aşağıda paylaşıyoruz!

4 porsiyon için malzemeler: 160 gram Barilla Casarecce, 200 gram haşlanmış nohut, 2 diş sarımsak, 3 kaşık natürel zeytinyağı, 1 demet maydanoz veya biberiye, tercihiniz kadar tuz ve karabiber

Hazırlanışı: 1. Daha önceden soyulmuş ve ezilmiş iki diş sarımsağınızı geniş bir tavada zeytinyağı ile bir dakika kadar kızartın. 2. Ardından tavanıza haşlanmış nohutlarınızı, maydanozunuzu ve 1 bardak suyu ekleyin. Tavanızın kapağını kapatarak yaklaşık 5 dakika malzemelerinizi pişirin. 3. Beş dakikanın ardından tavanızın içerisindeki nohuttan bir kepçe kenara ayırın. Tavanıza iki bardak daha su ve Barilla Casarecce makarnanızı ekleyin. 4. Çok kısık ateşte Barilla Casarecce makarnanızı kutusunda belirtilen süre kadar pişirin. Makarnanızın dibe yapışmaması için sıklıkla karıştırın. 5. Pişirme süresinin ardından kenara ayırdığınız bir kepçe nohutu da çorbanıza ekleyin. Makarna çorbanız hazır. Afiyet olsun!

Roma (1972)

İtalya’nın usta yönetmeni Federico Fellini’nin “Hayat, sihrin ve makarnanın bir araya geldiği bir kombinasyon.” sözünü düşünürsek sürrealist bir ton yakaladığı yarı otobiyografik Roma filminde bir Trattoria’ya konuk olmamıza şaşırmamamız gerek! Federico Fellini’nin Mussolini döneminde Roma’ya gelmesini konu edinen film, hikâye anlatma tekniklerinin sınırlarını aşıyor. Roma’da bir gezintiye çıktığımız bu filmde makarna dostluğun ve hayatın dinamiklerini göstermek için kullanılıyor.

Penne all’Arrabbiata

Geçmişi 1950’li yıllara dönen bu tarif, Roma’nın geleneksel reçetelerinden birini oluşturuyor. Detaylar aşağıda! Hem de çok pratik!

4 porsiyon için malzemeler: 1 kutu Barilla Penne, 1 kavanoz Barilla Arrabbiata Sos.

Hazırlanışı: 1. Barilla Penne makarnanızı kutusunda belirtilen süre kadar haşlayın. 2. Bu sırada Barilla Arrabbiata sosunuzu bir tavada ısıtın. 3. Makarnanız hazır olduğunda tavanıza ekleyin ve karıştırın. İşte bu kadar. Afiyet olsun!

La Grande Abbuffata (1973)

Marco Ferreri tarafından yönetilen ve İtalyan jön Marcello Mastroianni ile bir kez daha karşılaştığımız La Grande Abbuffata, İtalyan halkını ikiye bölen dönemin en tartışmalı filmlerinden biri oluyor. Lüks bir villada buluşan kişilerin hikâyesini izlediğimiz bu filmin kimisi tarafından bir şaheser kimisi tarafından ise felaket olarak yorumlanmasının sebebi ise yönetmenin tabuları merkeze alması. Dört kişinin hedonist yaşamlarını izlediğimiz film, söz konusu tutkular olduğunda hiçbir sınır tanımamayı beyaz perdeye aktarıyor. Diğer filmlerin aksine La Grande Abbuffata, makarna sahnesini bir “kendini yok etme” yöntemi olarak gösteriyor.

Mantar ve Bezelye ile Barilla Üç Peynirli Tortellini

Lüks bir villada yalnızca yemek yiyen, içen ve hedonist zevklerini tatmin etmeye çalışan bu dörtlünün doymak bilmediği reçetenin detayları aşağıda.

4 porsiyon için malzemeler: 1 paket Barilla Üç Peynirli Tortellini, 50 gram ince dilimlenmiş mantar, 50 gram bezelye, 1 yemek kaşığı zeytinyağı

Hazırlanışı: 1. Bir tavada su kaynatın. Su kaynadıktan sonra bir tutam tuz ekleyip makarnayı ilave edin ve pakette belirtilen süre kadar haşlayın. 2. Bu sırada başka bir tavada ince dilimlenmiş mantarları, biraz zeytinyağı ve bir tutam tuzla soteleyin.  3. Daha sonra bezelyeleri ilave ederek kısık ateşte birkaç dakika daha pişirin.  4. Tortellini’yi süzün ve sebzelerle karıştırarak servis edin. Afiyet olsun!

Özel dokunuş: İsterseniz Tortellini’yi yalnızca birazcık tereyağıyla sade bir şekilde servis edebilirsiniz. Zamanınız varsa makarnanızı ince ince doğranmış ve tereyağında yavaşça pişirilmiş sebzelerden (dolmalık biber, kabak, havuç) oluşan bir karışımla renklendirebilirsiniz.

Dove Vai in Vacanza? (1978)

Üç ayrı yönetmen tarafından üç hikâyenin anlatıldığı Dove Vai in Vacanza?; bir ailenin, evli bir çiftin ve birbirinden hoşlanan iki gencin İtalya’da bir tatil boyunca yaşadıkları zorlukları komik bir dil ile aktarıyor. Film içerisinde Alberto Sordi’nin yönettiği Le Vacanze Intelligenti bölümünde düşük bütçe ile tatil yapmak isteyen bir ailenin, bir gece evde yemek yemeyi tercih ettiği makarna sahnesi ile karşılaşıyoruz. Bu sahnede beraber yemek hazırlayıp yiyen ailenin bir tabak makarna ile bütün zorlukların üzerinden gelebileceklerine şahit oluyoruz.

Barilla Pappardelle Kuzu Eti, Biberiye ve Barilla Napoletana Sos ile

Her ne kadar filmde ailemiz bulundukları bölgenin geleneksel bir tarifi olan Pappardelle alla Lepre’yi tercih etmiş olsalar da biz Türkiye’nin yerel ve nitelikli malzemelerine göre bu makarnaya yeni bir dokunuş getirmeyi tercih ettik! Detaylar aşağıda.

4 porsiyon için malzemeler: 250 gram Barilla Pappardelle, çeyrek kavanoz, Barilla Napoletana sos, yarım adet soğan, havuz ve kereviz sapı, 1 diş ezilmiş sarımsak, 100 gram doğranmış pastırma, bir santimlik küpler halinde doğranmış 350 gram kuzu eti, 300 mililitre tavuk veya dana eti, 1 adet defne yaprağı, 2 adet biberiye dalı, 100 gram rendelenmiş Parmesan peyniri, natürel sızma zeytinyağı, makarna suyu için kaya tuzu, tuz ve karabiber

Hazırlanışı: 1. Yağı geniş bir tavada ısıtın ve yumuşayana kadar soğanları, sarımsağı, havuçları ve kerevizi pişirin. Daha sonra pastırmayı ekleyin ve 2-3 dakika daha pişirin. Pastırma, kahverengileştiğinde kuzu etini ilave edin ve kızartın. 2. 1⁄4 kavanoz Napoletana sosu, tavuk/et suyunu, otları ve baharatları ilave ettikten sonra kaynamaya bırakın. Tavanın kapağı açık şekilde etin ve baharatların 30-45 dakika kadar pişmesini bekleyin. Et yumuşadıktan sonra kalan Napoletana sosu üzerine dökün. Tuzlu kaynar suya Barilla Pappardelle’yi ilave edin ve pakette belirtilen süre kadar haşlayın. 3. Makarna haşlandıktan sonra, süzün ve bir dakika kadar hazırladığınız sosla karıştırın. Tavayı ocaktan alın ve makarnanın üzerini Parmesan peyniri ve birkaç damla Natürel Sızma Zeytinyağı ile süsleyin. Hemen servis edin.

Bonus: Godfather (1972)

İtalyan asıllı Amerikalı yönetmen Francis Ford Coppola’nın imzasını taşıyan bu kült film, Mario Puzo’nun aynı isimli romanına dayanıyor. Bir üçleme olarak karşımıza çıkan Godfather’ın ilk filminde New York’ta yaşayan güçlü bir mafya ailesinin hayatını gözlemleme fırsatı buluyoruz. Suç türünün ön plana çıktığı bu filmde, gelenekler ve bağlılığın önemi sürekli vurgulanıyor. Makarna ise Godfather’da sıcak ilişkilerin kurulduğu bir an olarak simgeleniyor. Hatta birazdan tarifini paylaşacağımız makarnanın şefi Clemenza’nın meşhur sözü “Silahını bırak ve makarnanı ye.” bu sahne sayesinde popüler kültürde yer ediniyor!

Clemanza’nın Makarnası

Söz konusu İtalyan mutfağı veya sineması olduğunda; İtalya’da yaşayan İtalyanlar ve Amerika’ya taşınan İtalyanlar arasında bir fark olduğunu belirtmemiz önem taşıyor! İtalya’da geleneksel tariflere saygılı bir mutfak anlayışı benimsenirken Amerika’ya taşınan İtalyanlar, bu mutfağın sınırlarını başka kültürler ile birleştirmeye önem veriyor. Aslında tam olarak filmlerde gördüğümüz köfteli makarnalar da böyle bir anlayışın ardından doğuyor. O zaman Godfather filminden çıkan ve literatüre “Clemanza’nın Makarnası” olarak geçen bu tarifi bir mercek altına alalım!

4 porsiyon için malzemeler: 1 kutu Barilla Spagetti, 11 adet köfte, 6 adet dilimlenmiş sosis, 250 mililitre kırmızı şarap, 750 gram domates, 1 çay kaşığı sarımsak tozu ve kekik, taze fesleğen, tercihiniz kadar karabiber ve tuz

Hazırlanışı: 1. Önceden ısıttığınız tavaya zeytinyağınızı ilave ettikten sonra köftelerinizi ve sosisinizi pişirin. 2. Ardından kırmızı şarabınızı tavaya ekleyin ve kısmen buharlaşana kadar pişirmeye devam edin. 3. Önceden dilimlediğiniz domateslerinizi, baharatlarınızı tavaya ekleyin ve yaklaşık 15 dakika boyunca pişirin. 4. Bu sırada Barilla Spagetti makarnanızı kutusunda belirtilen süre kadar haşlayın. 5. Makarnanız hazır olduğunda tavaya koymak yerine tabağınıza servis edin. Üzerine sosunuzu ekleyip taze fesleğenlerinizi yerleştiren. Clemenza’nın Makarnası hazır, afiyet olsun!

Hayatın farklı detaylarında keşfettiklerimiz ile bir sofrada buluşacağımız tariflerde görüşmek üzere!

Kapak Fotoğrafı: Perfetti Sconosciuti -IMDb

İlginizi çekebilir: Sevginin İfadesi’nden İtalyan Lokanta Kültürü