COVID-19 salgını nedeniyle birçok müzenin hala kapalı tutulduğu bir dönemde, public art (kamu sanatı) bizi kültüre bağlı tutma konusunda daha da önemli hale geldi. Fransız sanatçı JR’ın Floransa’daki en güncel enstalasyonu, bir yılın büyük bir bölümünde görülmemiş ve takdir edilmemiş büyük klasik sanat eserlerine saygı duruşunda bulunuyor.

Caddeleri, sokakları tuvali olarak kullanan ve kendi sanat galerisi gibi gören Jean René, takma adıyla JR, 1983 doğumlu Fransız sokak sanatçısı. Onu gözlüğü ve şapkası olmadan görmek neredeyse imkansız. Kimliğini her zaman bir yönüyle gizlemeyi tercih ediyor. Çoğunlukla anonim kişilerin siyah beyaz basılmış devasa boyuttaki portrelerini binaların dış cephesinde sergiliyor. 2016 Olimpiyatları sırasında Rio de Janerio’yu kaplayan büyük ölçekli fotoğraf enstalasyonları ile tanınırlığı arttı. Kendisi şimdilerde de İtalya’nın Floransa kentinde yükselen bir optik illüzyonu ortaya çıkarıyor.

La Ferita

İtalyanca’da “Yara” anlamına gelen; La Ferita adındaki bu devasa fotoğraf kolajı, Palazzo Strozzi’nin cephesine yerleştirilmiş. müzeler, kütüphaneler ve sinemalar başta olmak üzere kültür kurumlarının geçtiğimiz yıl içinde karşılaştığı zorluklara atıfta bulunuyor.

28 metre yüksekliğinde ve 33 metre genişliğindeki bu optik illüzyon, izleyicilerin Botticelli’nin Venüs’ün Doğuşu ve Primavera başyapıtlarını görebilmesi için binanın dış kısmında “hayali bir çatlak” yaratıyor. İtalya yeni bir tecrit altına girerken -tüm kültür kurumlarının kapılarını bir kez daha kapatırken- La Ferita’nın enstalasyonu, Fondazione Palazzo Strozzi ve hayırsever Andy Bianchedi tarafından şehir için yeni bir kamusal sanat girişimini başlatıyor.

JR Instagram sayfasında çalışmasını duyurduğu gönderisinde şu cümleleri kullanıyor: “Müzelerin kapalı olduğunu söylüyorlar ama onları açmak aslında bizlere bağlı. İşte Boticelli, Donatello, Machiavelli ve Dante’nin şehri Floransa ve biz Palazzo Strozzi’yi açtık.” JR bu sözleriyle müzeyi bir anlamda sembolik olarak açmış olduğunu ifade ediyor.

“Son birkaç aydır beraber olma duygusundan mahrum kaldık ama yine de hayal etme, yaratma, geleceği zihnimizde canlandırma özgürlüğüne sahibiz.” JR’nin çalışmaları, kültür kurumlarının kapatılmasından (veya kapasitesinin sınırlı olmasından) bu yana birçok kişinin hissettiği bir kaybı ifade ediyor.

Palazzo Strozzi’nin müze müdürü Arturo Galansino: “Tüm bu kapatılmanın bize çok bariz bir şekilde gösterdiği şey, insanların kültüre aç olduğu. Halk sergilere, müzelere, kütüphanelere, tiyatrolara, sinemalara erişmek ve kültürü hayatlarının temel bir parçası haline getirmek istiyor ”diye açıklıyor.

Müze müdürü Galansino, müzenin kamusal misyonunu müze kapalıyken de devam ettirme konusunda güçlü bir sorumluluk hissettiğini ve çevrimiçi eğitim girişimlerine ve kamusal sanat komisyonlarına odaklandığını söylüyor. JR enstalasyonu, İtalya’da çağdaş sanatın üretimini ve tanıtımını desteklemeyi amaçlayan, şehir için yeni bir yıllık kamu sanat komisyonunun açılışını yapıyor.

Galansino, müzenin kapılarını bir an önce yeniden açabilmeyi umarak: “Şehrimizin güzelliği, insanlar tarafından tecrübe edilmesi ve harekete geçirilmesi gereken önemli bir miras.” diyor ve art arda gelen kapatmaların sadece bölgenin ekonomisine değil, kimliğine ve yaşam tarzına da zarar verdiğini ekliyor. “Floransa olağanüstü bir şehir ve hiçbir karantina bunu değiştiremez” diye vurguluyor. “Ancak doğru şekilde ilerleyebilmek ve sanatçılarla çalışma planları geliştirmek, kültürel ortaklarla işbirliği yapmak ve en etkili şekilde bağış toplamak için geleceğe dair netliğe ihtiyacımız var.” 

”Bu çalışmanın sanatla olan bağlarımızı güçlendirmeye ve yeni paylaşım, katılım biçimlerini keşfe çıkmaya davet olarak görülmesini istiyoruz, bunu bu zor zamanlarda sanat ve kültür için bir eylem çağrısı olarak düşünebiliriz.”

Galansino ve JR’ın sanata yaklaşımından yola çıkarak ülkemizde de sergilerin, sanat ve sanatçı buluşmalarının karantina döneminde de devam edebilmesi dileğiyle…