En son ne zaman ‘gerçekten’ ihtiyacınız olmayan bir ürünü satın aldınız? ‘Satın aldıysam ihtiyacım vardır’ diyenleriniz olabilir. Ama kandırmayalım kendimizi, satın alma davranışı geliştirirken illaki ortada bir ihtiyaç olmasına gerek yok. Bazen sadece sırf markalar istiyor diye de satın alırız. İndirimler, reklamlar, kampanyalar ya da yeni çıkan ürünler tüketimi özendirir. Sistem, bizim hep daha fazla tüketmemizi ister ancak tüketirken tükendiğimizin farkında mıyız? Bilinçsizce yaptığımız her alışverişin sonucunda çevreye ve dünyaya verdiğimiz zararları göz ardı ediyor olabilir miyiz? Bu yazıda hem biraz çevresel faktörlerden hem de dünyaya iyi gelecek ve satın alma davranışımızı değiştirecek, elektronik cihazların kiralanabildiği bir web sitesi olan Kiralarsın’dan bahsetmek istiyorum.

İklim krizi konusu hepimizin dilinde… Dünyadaki değişimin farkındayız her birimiz. Küresel ısınma artıyor, eko-sistem bozuluyor, orman yangınları çıkıyor, buzullar eriyor, su kaynakları azalıyor… Bu liste uzuyor gidiyor. Peki bunlar gerçekten neden oluyor? Aslında bunun tek bir nedeni yok. Her şey birbirine bağlı bir zincir gibi. Biz de o zincirin birer halkasıyız. Kağıt üretmek için ağaçlar kesiliyor, deri çanta ve ayakkabılar için hayvanlar öldürülüyor… Pet şişeler, oyuncaklar, pek çok eşya için plastik üretiliyor ve plastikler doğada kendiliğinden yok olmadığı için suya, toprağa ve havaya karışıyor.

Yaşam hızlı. Biz de bu hızlı yaşama “kullan at” ürünlerle adapte oluyoruz. Çünkü bu kültürü sevdiğimiz markalar yaratıyor. Üretimi düşük maliyetle yapıp, ürünlerin kullanım ömürlerini de azalttılar mı gerisi biz insanların tüketim hızına kalıyor. Tüketirken fark etmiyoruz belki; ama yeni modeli çıktığı veya modası geçtiği için kullanıp çöpe attığımız her şey çevreye atık olarak geri geliyor. Yani yaptığımız her bir alışverişin çevrede bir yansıması var.

Bu süreçte bence devletlere büyük iş düşüyor. Çevre dostu politikaları benimseyerek, üreticilerle dünyaya iyi gelen bir reçete üzerinden konuşmaları gerekiyor. Üreticiler veya markalar yaptıkları işi değiştirdiklerinde bizler de değişeceğiz. Tüketim alışkanlıklarımızı doğa dostu bir yöne çevirerek bu iyiliğin bir parçası olacağız.

Peki devletleri beklemeden bireysel olarak biz neler yapabiliriz derseniz bu konuda keşfettiğim bir web sitesini sizinle paylaşmak isterim. Bu web sitesi, elektronik cihazları satın almak yerine kiralamaya teşvik ediyor. Dünyada da elektronik atık sorununu azaltmaya yönelik bu tip girişimler yapılıyor ve sürdürülebilir çözümler, kullanıcılar tarafından da tercih ediliyor. World Economic Forum’un tahminlerine göre 2030 yılında hiçbir şeye sahip olmayacakmışız ama yine de mutlu olacakmışız. Bu nasıl olur diyebilirsiniz. Çünkü ileride her şeyi kiralayarak kullanacağımız ön görülüyor.

Otomotiv sektöründe ve pek çok elektronik cihazda kullanılan çiplerin de su kaynaklarını tüketmesi sebebiyle üretiminin azaltılması konusu gündemde. 2023’ün ilk yarısına kadar da bu krizin devam edeceği düşünülüyor. Şirketlerin bazı ürünlerini artık üretmeyeceğine dair açıklamalar yaptığı böyle bir dönemde kiralama yöntemi oldukça yaramıza merhem olacak gibi duruyor.

Ülkemizde giderek artan elektronik cihaz fiyatları da bizleri bu web sitesini kullanmaya itecektir diye düşünüyorum. Ancak bundan da öte yılda sadece birkaç kez kullanacağımız elektronik cihazları kiralamanın gezegenimize de faydası olacağını bilmek, bireysel bir bilinçlendirme hareketinin de başlangıcı olabilir. İhtiyacımız olan cihazları satın almak yerine kiralayarak, daha az elektronik atık çıkarabilir ve çip üretiminin su kaynakları üzerindeki etkisini azaltabiliriz. Artık sizleri Kiralarsın ile tanıştırmak isterim.

Arz talep dengesinin şaştığı ve fiyatların arşa çıktığı bu dönemde Kiralarsın; elektronik cihazları, kısa ve uzun süreli kiralayabileceğiniz bir çözüm sunuyor. Kiralarsın, kullanıcılarına yıl içinde birkaç kez ihtiyaç duyulan drone, su altı kamera, playstation gibi cihazları kiralayarak kullanmayı ve temizlik robotu gibi akıllı ev aletlerini satın almadan önce bir süre kiralayarak denemeyi vadediyor.

Kiralarsın kullanıcılara sıfır veya sıfıra çok yakın cihazlar sunuyor. Kolay kuryecilik hizmeti ile %80’e kadar hasar güvencesini garanti ediyor. Kiralamak isteyebileceğiniz cihazların kategorileri arasında akıllı ev, kameralar, kişisel bakım, bebek bakımı, hobi ve eğlence, telefon, hoparlör gibi kategoriler bulunuyor. Detaylı bilgiye web sitelerinden de ulaşabilirsiniz. 

Kiralarsın’ın arkasında bir kadın girişimci var; Başak Baykan Dikici. Erkek egemen elektronik cihaz sektöründe bir kadın girişimcinin ismini duymak oldukça gurur verici. Proje QNB Finansbank’ın destekleriyle bir kurum içi girişim olarak yola çıkmış, önümüzdeki günlerde de pek çok yatırımcıdan yatırım haberlerini duyacağımız kesin.

Son olarak şunu da iletmek isterim: dünyanın iyiliği için hala bir şey yapabiliriz. Değişim için geç kalmadık, hala vaktimiz var. Yalnızca tüketim alışkanlıklarımızda bazı değişikliklere gitmemiz ve ekosistemimizi korumak adına üzerimize düşeni yapmamız gerekiyor. Tüketim toplumunun baş döndürücü hızına karşılık bireysel olarak da yapabileceğimiz pek çok şey var. Osho’nun da dediği gibi: “Sen dünyasın; o yüzden sen değişirsen dünya değişir.“

Kapak Fotoğrafı: Bradley Hook (Pexels.com)

İlginizi çekebilir: İrem Bektaş’tan Sürdürülebilir Bir Gelecek