Mutfakta sıklıkla göz ardı edilen ama bir yemeği, tatlıyı bambaşka bir boyuta taşıyabilen baharatlardan söz etmek istiyoruz bugün. İşin içine bir de kış girince, evde geçirdiğiniz zamanı artırdığınız, sıkça acıktığınız bugünlerde mutfakla haşır neşir olabilir, kış baharatları sayesinde yeni tatlar yakalayabilirsiniz. O halde gelin, en bilindiklerden sıklıkla unuttuklarımıza kış baharatlarını tanıyalım!

Kış Baharatları

Tarçın 

Diğer kış baharatlarına göre daha sık kullandığımız baharatlardan olan tarçının lezzetinin yanı sıra kan şekerini dengelediğini, hafızayı güçlendirdiğini ve kasları rahatlattığını biliyor musunuz? Sütlü tatlılara çok yakışan tarçın, saleple birlikte kışın vazgeçilmezleri arasında yer alıyor.

Kabuk halinde de kullanabileceğiniz tarçının bu halini ıhlamur ya da bitki çaylarınıza katabilir hatta biraz da bal ekleyerek boğaz ağrılarını savuşturabilirsiniz. Özellikle sade su içmekte zorlananlar için tarçın kabuğu ile tatlandırılmış su güzel bir seçenek olabilir.

Özel tavsiyemizse şekerden uzak durmaya çalışırken lezzetten de ödün vermek istemeyenlere; Melis Özten’in üç malzemeli tahinli kurabiyesi.

Karanfil

Mide bulantısına ve hazımsızlığa iyi geldiği düşünülen karanfil, nefesi ferah tutan etkisiyle de tanıdığımız bir baharat. Ama gelin biz onu bu yıl tatlılarda deneyelim! Karanfil, kış mevsimi meyvelerinden ayva ve armutun dahil olduğu tatlılara bir hayli yakışıyor.

Bu tatlıların şerbetlerini pişirirken ekleyeceğiniz 2-3 parça karanfil şerbete bambaşka bir koku ve artçı-tat (after taste) veriyor. Bonus olarak aynı şerbete tarçın de ekleyerek lezzeti ikiye katlayabilirsiniz. 

Kişniş

Maydonozgillerin hakettiği değeri görmeyen üyesi kişnişin kolesterolü dengelediği ve içerdiği B vitamini ile uykusuzluk ve strese iyi geldiği söyleniyor. Kurutulmuş meyvelerinin şekli tane kekiği andıran kişniş tıpkı kekik gibi et yemeklerine çok yakışıyor. Zeytinyağlı dolmaya da yakışan kişnişi denemeye başlayacaklar için bizim önerimiz kişnişli, sebzeli kiş! İsmi kafiyeli olduğu kadar, lezzeti de çok güzel olan bu çay saati lezzetini Oya’s Cusine‘in tarifi ile denemenizi öneriyoruz. 

Kimyon

Soğuk algınlığına, öksürüğe, boğaz iltihabına ve solunum yolu enfeksiyonlarına iyi geldiği bilinen kimyon pek çok farklı dünya mutfağında et yemeklerinin vazgeçilmezi olarak kullanılıyor. Her ne kadar adı sıklıkla et yemekleriyle anılsa da bakliyat yemeklerine ve salatalara da kimyonun çok yakıştığını söyleyebiliriz. Kısır, mercimek köftesi, nohut gibi Türk mutfağı klasiklerinin yanı sıra ıspanak salatası, zeytinyağlı bal kabağı gibi lezzetlerle de denemenizi öneriyoruz. Yoğun tadı ve fazla kullanımının çeşitli rahatsızlıklara yol açabilmesi nedeniyle bu lezzetli baharatı kullanırken miktarlara dikkat etmenizde fayda var. 

Zencefil

Akla gelen ilk kullanımlarından biri balla karıştırılıp ilaç gibi tüketilen hali olsa da zencefil aslında ekmekten gazoz yapımına, kurabiyeden çaya pek çok farklı tarifte kullanılabilen bir baharat. Bağışıklık sistemini güçlendirmesi ise bonus! Yabancı dizilerde sıklıkla rastladığımız zencefilli gazozu artık pek çok markette bulmak da mümkün. Bunun yanı sıra hem sıcak hem soğuk içeceklere yakışan zencefili kışın çaylarınıza yazınsa limonata ve kokteyllerinize ekleyebilirsiniz.

Kış aylarının klasiği haline gelmiş zencefilli kurabiyeler içinse The Stay at Home Chef ‘in tarifini deneyebilir, hatta yazımızda bahsettiğimiz kış baharatlarından zencefil, tarçın ve karanfili de bu tarifte kullanabilirsiniz. 

Kakule

Zencefilgiller ailesinin pek bilinmeyen ferdi kakule, son yıllarda özellikle Türk kahvesinde kullanımasıyla hayatımızdaki yerini alıyor. Esasen Nepal ve Malezya gibi ülkelerin ormanlarında yetişen yabani bir bitki olan kakule, kurutulup öğütülüyor. Pek çok ülkede çay ve kahve içinde tat artırıcı olarak kullanılıyor. Üstelik kakule, sakızlar henüz ortaya çıkmamışken uzun yıllar boyunca nefeslerini tazelemek isteyenler tarafından kullanılmış bir baharat olarak da biliniyor.

Gelelim kakuleyi çok pratik bir şekilde kullanarak fark yaratabileceğiniz lezzetlere: Öncelikle kakule çekirdeklerini açarak iç kısmını toz şeker ile karıştırıp fırında yapacağınız tüm tatlılarda kullanabileceğiniz aromatik bir şeker elde edebilirsiniz. Bu şekeri ya da kakuleyi kremşantinize ekleyebilir, evde dondurma yapıyorsanız vanilya yerine kakule kullanmayı deneyebilirsiniz. Üstelik kakule yalnızca tatlılar için kullanabileceğiniz bir baharat da değil! Tavuk yemeklerinize ve domates temelli soslarınıza da kakule ekleyerek farklı lezzetler yakalayabilirsiniz. 

Zerdeçal 

Zerdeçalla hazırlanan, hastalıklara karşı vücudunuzu koruyan shot içeceklerle hiç karşılaştınız mı? Kış baharatlarından zerdeçal; zihni güçlendirmek, sindirim bozukluklarını önlemek, kan şekerini düzenlemek ve en önemlisi, özellikle soğuklarda, bağışıklık sisteminini güçlendirmek gibi faydaları bulunuyor. Hem çayı yapılabilen hem de lattelerde kullanılabilen zerdeçal, günlük yemeklerinizde de rahatlıkla kullanabileceğiniz bir baharat. Et ve sebze yemeklerine yakışması bir yana, yumurtanıza ve domates çorbası gibi farklı öğünlerde tüketebileceğiniz yemeklere rahatlıkla ekleyebileceğiniz bir lezzet.

Kapak fotoğrafı: Unsplash / Alexander Ow

İlginizi çekebilir: Melike Büşra’dan Kış Kahveleri