Turuncu, kahverengi, sarı renklerinin her tonu, tarçın, vanilya, zencefil, yağmurdan sonra gelen o toprak kokusu, kahve, sıcak çikolata, battaniye, kozalak, yeni bir kitaba başlama heyecanı… Tüm bunlardan bahsedildiğinde akla ilk gelen mevsim kuşkusuz ki sonbahar! Eylül ayının gelmesiyle birlikte yazın parlayan güneşinin sepya tonuna, doğanın yeşilden turuncuya dönüşünü sevgiyle karşılıyoruz. Üstelik bu dönüşümü sadece doğada değil pazar tezgahlarında da görmeye başlıyoruz. Yaz mevsimine ait sebze ve meyvelerin son hasatlarının yanında özlediğimiz sonbahar lezzetleri de tüm cazibesiyle yerini alıyor. Sonbahar lezzetleri dediğimde ise hepimizin gözünde canlanan ilk ürün bal kabağı oldu değil mi? Bal kabağını betimlerken sadece büyük turuncu ve beyaz kabaklardan bahsettiğimi düşünüyorsanız çok yanılıyorsunuz. Nasıl yanıldığınızı göstermek için ise bal kabağını lezzeti ile sofralarımıza, dekoratifliği ile de evlerimize getiren, sürdürülebilirliğe önem veren, yenilikçi ve vizyon sahibi bir marka olan Mini Kabak ve kurucusu Korkut Yetgin ile sizleri tanıştırmak isterim.

Bal Kabağı

Hasadının Kuzey yarımkürede sonbahar aylarında yapıldığı bal kabağı meyvesinin Kuzey Amerika’dan geldiğine inanılıyor. Bal kabağı çeşitlerinin geçmişinin M.Ö. 5500 yıllarına dayandığı söyleniyor. Başka bir kaynağa göre ise tarihinin Peru’da daha eski zamanlara dayandığı, hatta mısır ve fasulyeden önce “evcilleştirildiğinden” bahsediliyor. Her ne kadar hikayesi birçok kültürden geçmiş olsa da dünyaya yayıldığı bölge Kuzey Amerika. Hatta bal kabağı dediğimizde gözümüzün önüne gelen ilk imge, adını yetiştirildiği eyaletten alan Connecticut Field Pumpkin oluyor. Çıkış noktası Kuzey Amerika olan sonbaharın vazgeçilmezi bu meyve, bugün Antarktika dışındaki tüm kıtalarda; özellikle de Amerika, Avrupa, Çin ve Hindistan’da yoğun olarak yetiştiriliyor. Güzel haber ise Amerika ve Avrupa marketlerinde, tezgahlarında sıklıkla rastladığımız bal kabağı çeşitleri artık ülkemizde de yetiştiriliyor! Yaygın olarak tatlısını yapmak için kullandığımız bal kabağı, son yıllarda ülkemizde de hem dekoratif hem de gurme lezzetler yaratmak amacıyla üretiliyor.

Süs bitkileri alanında uzun yıllardır faaliyet gösteren ve bir aile işletmesi olan Asya Lale firmasının yönetim kurulu üyelerinden Ziraat Mühendisi Korkut Yetgin ile Konya’da yarattıkları “bal kabağı dünyası” ve Mini Kabak markası hakkında gerçekleştirdiğimiz sohbeti sizlerle paylaşmak istiyorum. 

Bu keyifli sohbet ve ürettikleri harika ürünler için Korkut Yetgin ve Mini Kabak ailesine teşekkür ederim.

Mini Kabak markasını, kurucularını yakından tanımak isterim. Kimdir Mini Kabak ailesi, nasıl bir hayat yaşarlar, neler yaparlar?

Ben Korkut Yetgin, Ziraat Mühendisi ve üstün deneyimli baba ve endüstri mühendisi bir kardeş ile ülkemize süs bitkileri sektöründe hizmet veren lider bir firma olan, aile şirketimiz Asya Lale  firmasının yönetim kurulu üyesiyim. Hem lise hem de üniversite yıllarında yaz tatillerimi Hollanda’da geçirerek burada alanımla ilgili eğitimler aldım. Binlerce dönüm arazi üzerinde kurulmuş, geniş alanlarda tarım ve hayvancılık yapan, tarımsal atıkların geri dönüşümünden elektrik enerjisi üreten bir biyogaz tesisine sahip ülkemizin tek entegreli üretim üssüyüz de diyebilirim. Konservelik mısır, taze tatlı mısır, enginar, başta lale olmak üzere farklı soğanlı yumrulu süs bitkileri, farklı boy ve çeşitte bal ve süs kabakları, damızlık koyun, yem bitkileri ve farklı yem bitkilerinin tohumlukları başlıca ürettiğimiz ürünler arasında yer alıyor. Türkiye’de yaşayan her aileye işletmemizde üretilen ürünlerden mutlaka bir adet girmiştir diyebilirim. İşletmemizde yaklaşık olarak 180 kişiye tam zamanlı, 150 kişiye ise dönemsel istihdam sağlamaktayız. Bunun dışında 25’i aşkın çalışan ise aile işletmemiz bünyesinde konaklıyor. 

Bize biraz markanızın doğuşundaki süreçten ve hikayenizden söz edebilir misiniz? Halloween olarak bilinen Cadılar Bayramı sebebiyle Avrupa ve Amerika’da oldukça yaygın olan bu ürün grubunu Türkiye’de üretme fikri nasıl oluştu?

Yapılan her işte farklı olmanın, titiz çalışmanın ve hızlı hareket etmenin başarı getirdiğine inanan babamızın bizlere ısrarla okuttuğu Seth Godin’in Mor İnek kitabıyla başlıyor aslında bizim hikayemiz. Seth Godin, başarının anahtarının göze çarpmak için farklı bir yol bulmak olduğunu söylüyor. “Tek renk ineklerin arasında mor bir inek olmak…” Çocukluğum köyde geçtiği için Hollanda ve Almanya’nın köyleri bana oldukça sıcak gelirdi. Yurt dışı eğitimim boyunca hafta sonları buralarda bulunan ve tarım-hayvancılıkla ilgilenen işletmeleri geziyordum. Dedelerimizden bizlere miras kalan tarım ve hayvancılıkla ilgili daha başka neler yapabileceğimiz hakkında fikir ediniyordum.

Almanya’nın küçük kasabalarında her yıl bal kabağı festivalleri düzenlenir. Bu festivallerin 2-5 Euro giriş bedelleri olur. İnsanlar aileleri ile birlikte gelerek farklı ebat ve renklerdeki kabakların arasında fotoğraflar çektirip bu anı ölümsüzleştirirler. Her bölgeden, her gelir grubundan, her eğitim seviyesinden insanın geldiği bu festivallerde para, hırs, siyaset konuşulmaz ve insanlar birlikte zaman geçirmenin keyfine varır. Büyüdüğüm topraklarda Konya’da kuruyemişlik kabak üretimi oldukça fazla. Binlerce dönüm arazide kuruyemişlik kabak çekirdeği üretimi yapılıyor. Hollanda ziyaretlerimden birinde 10.000 farklı süs bitkisinin satıldığı, yıllık ticaret hacminin yaklaşık 4.2 Milyar doları bulduğu bir kooperatif olan FloraHolland çiçek mezatını gezme fırsatı buldum. Bu mezatta farklı birimlerde birçok Hollandalı arkadaşım çalışıyor. Özellikle Halloween döneminde yüzlerce farklı kabağın satıldığını ve bu kabakların bazılarının bizim ürettiğimiz kuruyemişlik kabaklardan daha gösterişsiz olduğunu gördüm.

Bizim topraklarımız da bal kabağı üretimi için ideal özelliklere sahip. Eğer uygun olmasaydı burada binlerce dönüm kabak çekirdeği üretimi de yapılması imkansız olurdu! Sahip olduğum bu deneyimle, 3 yıl önce Mini Kabak yetiştiriciliğinde deneme sürecine başladık. Bu süreçte arama motorunda “Mini Pumpkin” yazdığımda böyle bir web sitesi olmadığını farkettim. Aslında çok şanslı olduğumu söylemeliyim. Mini Kabak marka patentini ve “www.minipumpkin.com” uzantısını alarak yolculuğumuz başladı. Şu anda dünyanın heryerinden insanlar “pumpkin” ve “mini pumpkin” uzantılarıyla araştırmalar yapıyor. Bilinirlik açısından hem Instagram hem de aramalarda oldukça iyi gittiğimizi söyleyebilirim. Az önce bahsetmiş olduğum festivalin bir benzerini de ülkemizde yapmak adına adımlar attık. 2021 yılında ilkini gerçekleştirmeyi planladığımız festivali pandemi nedeniyle ertelemek durumunda kaldık. Gelecek yıl, 2022 sonbaharında ülkemizde ilk Bal Kabağı Festivali’ni üretim tesisimizde gerçekleştiriyor olacağız.

Bulunduğunuz bölgenin toprak ve iklim koşullarından bahsetmek isterim. Üretim merkeziniz Konya’da. Nasıl bir ekosisteme sahipsiniz?

İşletmemiz Konya’ya 55 kilometre uzaklıkta, İsmil Mahallesi’nde bulunuyor. Kumsal toprak yapısına sahip bir bölge burası. Son yıllarda yaz ve kış dönemleri son derece kurak. Gündüzleri Temmuz ayında sıcaklık olarak Antalya’yı geride bırakacak kadar sıcak, geceleri ise bol rüzgarlı ve serin. Gece ve gündüz sıcaklık farkından dolayı bölgede yetişen tüm bal kabakları, mini kabaklar, brix değeri dediğimiz yani tat ve aroma değerleri açısından oldukça yüksek. Depolama ömürleri de daha uzun. Bölgede aynı zamanda elma ve şeker pancarı üretimi de gerçekleştiriliyor.

Ürünlerinizi hem dekoratif olarak hem de tariflerimde beğenerek kullanıyorum. Bu kadar çok çeşitli kabaklara açıkçası daha önce Avrupa ve Amerika’daki marketlerde rastlıyorduk. Kaç çeşit kabak üretimi gerçekleştiriyorsunuz? Sizler bu çeşitliliği nasıl sağlıyorsunuz? Tohumdan son ürüne kadar geçen süreçte neler yapıyorsunuz?

Bugün Avrupa’da, Amerika’da hangi bal kabağı çeşitleri varsa ülkemizde de mevcut. Sadece ülkemiz insanının damak tadına uygun çeşitleri üretip her geçen yıl beğenilen ve talep edilen çeşitlerin üzerinde duruyoruz. Şu an itibariyle yaklaşık 70 çeşit bal kabağı üretimimiz mevcut. Satış noktalarımız sayesinde farklı bölgelerdeki müşterilerimizle denemeler yapıyoruz. Böylece bir sonraki yıl hangi çeşitler üzerinde yoğunlaşacağımıza karar veriyoruz. Tohumlarımızın tamamı hibrit çeşitler. Tohumlarımızı kendi fideliklerimizde Mart ve Nisan döneminde yetiştiriyor, Mayıs ayında toprakla buluşturuyoruz. Yabancı ot kontrolü tamamen elle yapılıyor. Her çeşit ürünün sulama, gübreleme ve hastalıklarla mücadelesi farklı oluyor. Sadece 3 kişi her gün çeşitler arası gözlemleme ve raporlama yapıyor. Drone yardımı ile yukardan gözlemleme yapıyoruz. Titiz bir çalışma sergiliyoruz, belki çok yoruluyoruz, çok stresli günler geçiriyoruz ama Türkiye genelindeki satış noktalarımızın meyve-sebze reyonlarında Mini Kabak ürünlerini gördüğümüzde güzel şeyler yaptığımızı fark ediyoruz.

Ürünleriniz dekoratif olarak mükemmel bir görünüme sahip. Dekoratif olmasının yanı sıra bu ürünlerin birçoğu yemeklerde, tatlılarda da kullanılabiliyor. Ürünlerinizi daha yakından tanımak isteyen okuyucularımıza biraz ayrıntı bilgi vermek isterim. Mini Kabak ürün çeşitlerinizden hangileri ne için kullanılıyor bize anlatabilir misiniz?

@minikabak Instagram sayfamız çok aktif. Özellikle yurt içinde ve yurt dışında takdir toplamış tarifleri alıyor ve yayınlıyoruz. İnternet sayfamızda da mini kabakların tariflerine bolca yer veriyoruz. Ülkemizdeki mini kabakla ilgili olan gastronomi uzmanları ve şeflere de farklı tarifler için farklı türdeki kabaklarımızdan gönderiyoruz.

Ülkemizde bal kabağı üretimi ve tüketimi hakkında fikirlerinizi merak ediyorum. Bal kabağı bilinirliği, tüketicinin ilgisi ne durumda? Yerli çiftçimizin, üreticimizin bal kabağına ilgisi nasıl?

Her geçtiğimiz yıl bal kabağı tüketimi ülkemizde artış gösteriyor. Bilindiği üzere uzun yıllardan beri bal kabağı ülkemizde sadece beyaz ve kırmızı bal kabağı olarak satılıyordu. Şimdi ise birbirinden farklı birçok bal kabağı çeşidi mevcut. Bal kabağı yetiştiriciliği kolay bir ürün. Üretici tarafında en önemli konu pazar. Bazı yıllarda üretici, ürettiği bal kabağının satışını yapamıyor ve bir sonraki yıl da bu nedenden dolayo bal kabağı üretimine son veriyor.

Küresel ısınma ve kuralıklık gibi sürdürülebilir bir dünya için önemli olan konu başlıkları hakkındaki düşüncelerinizi merak ediyorum. Mini Kabak ailesi olarak sizler daha sürdürülebilir bir dünya için ne gibi çalışmalar yapıyorsunuz?

Küresel ısınma ve kuraklık son 2 yılda iyiden iyiye kendini göstermeye başladı. Su krizi şimdiden başladı. Bölgesel alarmlar verilmeli ve acil ağaçlandırma yapılmalı, aksi halde yakın bir gelecekte susuz kalacağız. Suya ulaşmanın tek yolu ağaçlandırmadan geçiyor. Çiftliğimizin içinde ve kenar yollarda 20.000’in üzerinde ağaç var. Her yıl ilave fidan dikimleri yapıyoruz. Her tarımsal üretici üretim yaptığı yeri ağaçlandırırsa, iklimi değiştirebiliriz. En büyük eksikliğimiz ağaç dikme alışkanlığımızın olmaması.

Son olarak, Mini Kabak ürünlerine nasıl ulaşabiliriz, nereden satın alabiliriz?

Mini Kabak satışı ilk olarak Migros marketlerde başladı. Türkiye’nin her yerinde bulunan Migros ve Macrocenter marketleri üzerinden Mini Kabak ürünlerine ulaşabilirsiniz.

Kapak Fotoğrafı: Korkut Yetgin

İlginizi çekebilir: Gastro Magger’dan Bal Kabağı