Sahaftan alınan ikinci el bir kitap tüm yaşanmışlığıyla geçer size. Ne ilk sahibisinizdir onun, ne de son. Devam eden bir şeydir, sahiplik ve kalıcılık düşüncelerini reddeder. Sahip olma kavramını sorgulattığı için de özeldir.

Sahaf; eski ve artık basımı yapılmayan, ya da ikinci el kitap ve dergilerin alınıp satıldığı, takas edildiği küçük işletmeler ve bu mesleği gönül vererek yapanlardır. Sahaflar, bilimsel veriye ulaşabilmenin kütüphaneler dışındaki kaynak sağlayıcıları olduğu gibi, tarihteki ve bellekteki somut verilerle günümüze taşıyan önemli sosyo-kültürel mekanlardır. Klasik seçimleri reddetme biçimidir sahaflık. Bir kitabın size açtığı yolculuğu birkaç kişi ile paylaşmaktır.

Kitapçılardan alınan gıcır gıcır bir kitabın, birinden ödünç aldığımızda yaşayamayacağımız duyguları vardır. Sahibine, yazım emeğinin hakkını ödemiş olmanın hazzını yaşatır size. Matbaa kokar, taze ağaç kokar buram buram. Bir kitabı satın almak onu okumayı garantilemek gibidir. Kimi kitaplar özel kalır, altı çizilen satırlar tekrar okunma ümidi ile kaldırılır raflara ve paylaşılması oldukça güçtür.Kimileri öylece yıllanır kitaplıkta, tekrar okunma arzusunu yitirmişlerdir. İşte bu kitaplar  kendine yeni serüvenler katmak için ait oldukları yerlere, sahaflara götürülmelidir. Değerini bilen yeni okurlarına geçmelidir. Biri satırlarının altını tükenmez kalemle çizer, birinin çantasındaki parfüm kokusu siner üzerine, diğerinin havalanmayan odasında sigara dumanına boğulur. Biri içine işleyen satırları sevdiğine okur yüksek sesle, diğerinin yatağının altına düşer aylarca okunmayı bekler. Biri alıp Galata’ya götürür. Kamonda Merdivenleri’nde okur sessizce. Birinin uzun süre baş ucu kitabı olur, bavulunda Dünya’yı dolaşır. Yani kitaplar okundukça yaşar.

İstanbul’da gerçek sahafların bulunabileceği semtler; Beyazıt, Beyoğlu Fatih, Üsküdar, Kadıköy. Günümüzde internet ile birçok kaynağa ulaşabilirken, kitaplarımızı bile sipariş verebiliyoruz. Bu da sahaflara olan ilgiyi azaltıyor. Fakat bir kitabı satın almadan incelemek, o kitabı ararken başka kitaplar keşfetmek, o ortamın kokusunu içimize çekmek paha biçilemez hazlar. Bu anlamda sahafların değerini yeniden artırmak ve bu mesleğin devamını sağlamak için bir çok ilde Sahaf Festivalleri düzenleniyor. Yeni nesil bu güzellikten mahrum yetişmemeli. Bunun yanı sıra son zamanlarda sahaf müzayedeleri düzenleniyor. İnternete karşı geliştirilen bir mekanizma, aslında gerçek amacı kitap severlerle sıcak sohbetler oluşturma düşüncesi ile yola çıkıyor. Zira kitap üzerine edilen sohbetin keyfi başkadır. Kitabın tamamlayıcısı da insan olduğuna göre, bu etkinlik mütevazı fiyatlar ile kitap dostlukları oluşturmak için harika ortamlar sunuyor.

Sahaf demişken bir diğer örneği de, Özgür ve Filiz’in bir Avrupa Turu sonrası oluşturdukları “Bisikletli Sahaf” adındaki muhteşem kitap ağı. Özgür ilk olarak içinde bulunduğu sistemin bir parçası olmayı reddederek, ideallerini bisikletle birleştirerek uzun bir yolculuğa çıkıyor. Et yemeden, parasız ve sadece pedal çevirerek birçok ülke geziyor. Beşiktaş’tan 13 Nisan 2014 günü başladığı yolculuğa, yine bisikletiyle 17 ülke gezerek ve ona Brüksel’de  katılan Filiz ile 13 Eylül 2014 günü yine Beşiktaş’ta son veriyor. Bu Avrupa Turu sonunda “Bisikletli Sahaf”ı kuruyorlar. Önceleri kendi kitaplarını satılığa çıkararak bisikletle evlere kargo hizmeti veriyorlar, bu şekilde birçok kitap dostları oluyor. Sonra ağları büyüyor ve dostlarından gelen kitap bağışları ile yeni projeler geliştiriyorlar. Ekolojik bir girişim olan “Bisikletli “Sahaf” yüzlerce insana ulaşarak birçok konuda farkındalık yaratmayı başarmıştır. Bu proje ile, kitaba ihtiyacı olan okullarda, bağış yapılan kitaplarla bir kütüphane fikrini de hayata geçirerek üç “Ekolojik Kütüphane” kurdular.

“Bisikletli Sahaf” şimdilik askıya alınarak; Anadolu’nun çeşitli yerlerini bisikletle gezerek çocuklar için masal ve tohum topluyorlar. “Masalların anlatılmayınca yok olacağını, tohumların ise ekilmeyince öleceğini düşünüyoruz ve buna bir dur demek istiyoruz” fikriyle geçtiğimiz ay 9 ay sürecek “Masal Turu” yolculuğuna başladılar. Bu turun sonunda masal ve tohumlardan oluşan bir kaynak oluşturmayı amaçlıyorlar.

Web sitelerini buradan inceleyebilirsiniz.

Kendinizi kitaptan mahrum bırakmayın.