Kitap okumayan güzel arkadaşlarıma…

1. En başta şu: zihniniz bulanır. Bu kadar “net” adamların ve kadınların dünyasında hep kafası karışık kişi olarak kalmanız ve öyle anılmanız, bir süre sonra “hayata geç kalmış” kişi yapacaktır sizi. Başka bir deyişle: 20’li yaşların başında “sevimli” görünebilecek bu kafası karışıklığınız, ilerki yıllarda sizi hayatın dışında kalmış durumuna itebilir.

2. Büyük bir merak ve hevesle aldığınız kitaplar, dergiler sizde bir tiryakilik yaratacaktır. Öyle ki, bu tiryakilik zaman zaman okuma eyleminin önüne bile geçebilecektir. Kendilerine sunulan toplumsal cinsiyet normlarının dışına çıkamayan kadınların çanta ve ayakkabı merakı gibi bir şeye dönüşebilir bu hevesiniz (Hem bu türden bir kadın hem de obur bir okursanız, vay halinize!)

3. Özellikle ergenlik ve ilkgençlik yıllarında sizi insanlardan uzaklaştıracaktır. Bunun birçok başkaca nedeni –elbette- olmakla birlikte, okuduklarınız kalabalıklaştıkça, kendinizi ve insan denen varlığı tanıdıkça (tanıdığınızı düşüneceksinizdir o yaşlarda) bir tiksinti ya da gizli bir gurur duymanız en büyük etkendir bu uzaklaşmada.

dostoyevski
Okumanın Zararları Üzerine Alçakgönüllü Bir Deneme

4. “Edebiyat okurları aslında okudukları her kitapta insani muayene ve ameliyat eder. Bu yolla edindikleri bilgi, görgü yaşayarak elde edilemeyecek kadar büyüktür ve insana dair her şeyi anlarlar, sahiden anlarlar.” (Barış Bıçakçı) ve fakat “Baylar, yemin ederim, her şeyi fazlasıyla anlamak bir hastalıktır; hem de tam anlamıyla, gerçek bir hastalık. … Hani nasıl derler, içinden geldiği gibi hareket edenlerin, elinden iş gelenlerin anlayışıyla yetinmelidir insanoğlu.” (Dostoyevski)

Dostoyevski’nin bahsettiği bu yetinememe hali huzursuzluğa neden olur bünyede. Bu huzursuzluk da sizi, -her şeyi anlamakla birlikte- hiç bir zaman hiçbir şeyden emin olmama haline, ironi ve kinayeye yapmaya, bol alıntı yapmaya, kelimeleri tırnak içlerine almaya itecektir. İtalik dünyaya hoş geldiniz!

5. Şu anda benim gayet farkında olarak yaptığım gibi sizi okumanın zararları üstüne düşünmeye, bir adım ileri gidip bunları yazmaya, ama bunları yazarken şikayet eder gibi göründüklerinizden aslında –çok da gizli olmayan- bir gurur duymaya zorlayacaktır. Ve bu düşünce, daha da bedbaht ve huzursuz hissetmenize neden olmaktan başka bir şeye yaramayacaktır.

6. Tanrı, ikinci best-seller’ında “Oku” tavsiyesini vermiştir. Paradoksa gel, sevgili okuyan. Ya da gelme, sen bilirsin. Gel ya da gelme, fark etmez; bu paradoksun içinde yüzmeye mahkum edecektir sizi, okumak denen illet.

7. Erkekseniz “Çıkılacak Kız” konusunda çok “seçici” olmanıza neden olacaktır. Edebiyat okuyucusu olmasını geçtim, yalnızca “-de/-da” eklerini ayrı yazması gereken yerleri (ki çok basittir) bilmediği için vazgeçtiğiniz kadınlar olmuştur/olmaktadır/olacaktır. Kitaplardaki karakterlerden gerçekmiş gibi bahsetmenizi, kitap-dergi masrafınızı ve okumaya ayırdığınız mesaiyi anlayışla karşılayacak birini bulmak zor olacaktır sizin için.

Kadınsanız da benzer sıkıntıları –belki de- fazlasıyla yaşayacaksınız elbette.

8. Küçük yaşlardan itibaren bir okuyucu olmanın sizi diğerlerine anlaşılmaz gelecek tercihlere itmesi –açık ve net söylüyorum- kaçınılmazdır. Birkaç örnek isterseniz buyrun: Ehliyet almamak, araç kullanmak istememek, evlenmek istememek, 5 yıldızlı otel tatili yapmak istememek, çocuk sahibi olmak istememek vs. Bu tercihler anlaşılmaz bulunacağı gibi, samimi de bulunmayacak, her birinin altında bit yenikleri ve buzağılar aranacaktır. Ya da bu tercihlerinizin bir gün değişeceği konusunda yarı/hafif müstehzi sözler işiteceksinizdir (Karşınızdaki akıl dağıtıcısı tavsiyevermeyiçokseverin yaşı ve sosyo-ekonomik durumuna göre değişiklik göstermekle birlikte favori argümanlardan birkaçı şunlardır: benim yaşıma geldiğinde pişman olursun, karşına düzgün biri çıktığında fikrin değişir ya da olum ne var işte, her şey dahil, yiyip içip yatarız).

9. İkinci maddede belirtilen durumla bağlantılı olarak; kütüphanenizdeki ya da aklınızdaki kütüphanedeki okumadığınız kitapların okuduğunuz kitapları katbekat aştığını fark ettiğinizde müthiş bir umutsuzluk ve hatta yetersizlik ve zaman zaman suçluluk hissedeceksiniz. Öyle ki masanızda, odanızın zemininde, kitaplıklardan taşıp evinizin her yerine dağılmış kitaplara baktığınızda bir boğuntu kaplayacaktır zaman zaman içinizi. Kitapların sizden intikam alabileceği ya da onları okumadığınız için sizi yakabileceklerini bile düşünebilirsiniz.

10 değil Son: Siz de okumanın zararları konusunda başınızdan geçmiş veya başınıza gelecek bir maddeyi yorumlar kısmına yazarak bu girizgaha katkıda bulunursanız, efendim, bahtiyar olurum.