Oliver Ressler, içinde bulunduğu dünyanın işleyişine farklı alternatifler bulmaya çalışan bir sanatçı. Yirmi yılı aşan sanat üretiminde demokrasiyi, yurttaşlığı, ekonomiyi, üretimi, göçmenliği, çevreyi ve birçok kavramı küresel olarak kabul gören fakat tökezleyen, yadsınamayacak bir sistemin parçaları olarak sorguluyor. Sanatçının SALT Galata binasına yayılan sergisi bugün artık varlığını yok sayamadığımız sorunlara eğiliyor ve bir ‘başka yol’ araştırıyor.

_Sanat pratiğinizde ekonomi, toplum, demokrasi, küresel ısınma, direniş gibi meseleler büyük yer kaplıyor. İçine doğduğunuz sistemleri sorgulamaya nasıl başladınız?

Bu konular üzerine okumaya ve anlamaya başladıkça ya hüsrana uğruyorsunuz ya da çeşitli alternatifler bulmak için çalışmaya başlıyorsunuz. Bu alternatifler saklı ve ortaya çıkarılmaları gerekiyor. Son yıllarda, bu kavramların nasıl daha farklı işleyebileceğini görmek en büyük amaçlarımdan biri oldu. Kendi kendine örgütlenmenin şekillerini, anti-küreselleşme hareketi, occupy hareketi gibi ilginç akımları, kararların nasıl alındığını, nelerin işe yarayıp yaramadığını…

_İşlerinizle başka alternatifler sunmaya çalışıyorsunuz diyebiliriz o halde?

Aynen öyle, mesela yukarıda, SALT Araştırma’da Alternative Economics Alternative Societies* adlı bir kitap var. Kitap yeni bir ekonomi ve gerçekten demokratik bir sisteme nasıl ulaşılabileceği üzerine on altı konseptten oluşuyor, çeşitli teorik modeller içeriyor ve bu konuda üzerine çalıştığım en kapsamlı iş. Bu proje alternatif sunmak için yapılan girişimlerden sadece bir tanesi.

Oliver Ressler, Stranded [Kıyıya Vurmuş], 2015

_Sizce bu teoriler pratiğe dökülebiliyor mu yoksa bu ütopik bir beklenti mi?

Bir ölçüde, teorinin pratiğe döküldüğünü düşünüyorum fakat bu çok yeni. Pratikler konusundaki problem çoğunlukla birbirleriyle bağlantısız olmaları. Farklı coğrafyalarda gerçekleşiyorlar veya sergide Occupy, Resist, Produce [İşgal Et, Diren, Üret] videosundaki fabrikalarda olduğu gibi küçük gruplar tarafından gerçekleştiriliyorlar. Burada esas amaç bu konuda değişik tecrübeleri ve pratikleri bir araya getirerek onların karşılaştığı zorluklardan ders çıkarmak ve bu mücadelede rol almak. Bu da bizi daha büyük bir seviyeye, ideal olarak ulus devlet, daha sonra da uluslarası seviyeye taşıyacaktır. Fakat bunu olası kılmak için savaşmamız gerekiyor.

Kim Kimi Güverteden Atar? sergisinden | SALT Galata, 2016 | Fotoğraf: Mustafa Hazneci

_İşlerinizin büyük çoğunluğu kamuya açık alanlarda sergilendi. Bu sergi kapsamında da Too big to fail [İflas için çok büyük] işiniz Dolmabahçe ve Kızıltoprak’ta bulunan billboardlarda sergileniyor. Kamusal alanla olan ilişkinizden bahseder misiniz?

Kariyerimin başlarından itibaren çoğu işim sanat kurumları yerine kamusal alanda sergilendi. Bu benim için çok çekici çünkü bu şekilde çok daha geniş kitlelere ulaşma şansınız oluyor. Bu kitle orada bir sanat eseri olduğu konusunda bilgi sahibi değil, bu size onlarla iletişim kurmak için yeni bir dil bulma fırsatı veriyor.

Sergiler haricinde üretimimin bir kısmının farklı bir bağlamda, politik bir çevrede, film festivallerinde, sergilenmesi benim için çok önemli. Bazı işlerim farklı sosyal akımlara bağlı politik grupların, solcu derneklerin bulunduğu yerlerde gösterildi… Bazıları çok iyi gidiyor, bazıları gitmeyebiliyor, bunu önceden kestirmek çok zor. Ayrıca kamusal alan işlerimde edindiğim tecrübeler sanat kurumlarında sergilenen işlerimi sunarken oldukça fayda sağladı.

_‘Too big to fail de bir kamusal alan yerleştirmesi, bunu görenlerin ne düşünmesini amaçladınız?

Bu iş ekonomik ve finansal krizin hala çok güçlü olduğu 2011 yılından bir iş. Tabii kriz hala güçlü, sadece bazı değişimler geçirdi. Too Big to Fail sloganı ise aslında bankalar için kullanılıyor. Bugün sergi kapsamında her bir billboard’da birer kelime olacak şekilde, aşağı yukarı yirmi metrelik bir uzunlukta sergileniyor. Sloganı oluşturan kelimeler mitinglerde, gösterilerde yer alan insanlardan oluşuyor. Yani, başka bir dünya alternatifi için gösteri yapan insanlar ‘yıkılmak için çok büyük’ olmalı. Bu, direnmek için bir işaret olarak okunabilir.

Oliver Ressler, Too big to fail [İflas için çok büyük] | Fotoğraf: Mustafa Hazneci

Sergi 15 Ocak 2017’ye kadar SALT Galata’da olacak.

*Alternative Economics Alternative Societies, sanatçının içinde ekonomistler, tarihçiler, siyaset bilimciler ve yazarların olduğu on altı kişiyle yaptığı video-röportajların kitaplaştırılmış hali. SALT Araştırma’da bulabilirsiniz.