Son dönemlerde herkesin bahsettiği, tüketmeye özen göstediği “organik” gıdalar… Nedir bu “organik” gıda? Bu soru size yöneltilse, cevabınız “Herhangi bir ilaçlamaya maruz kalmamış, genetiğiyle oynanmamış, hormonsuz, doğal… İşte adı üzerinde organik bir gıda.” şeklinde olacaktır değil mi, doğru mu dersiniz?

Organik nedir?

Organik madde, karbon ve karbon bileşenleri ile oluşmuş maddedir. Bu demektir ki; “organik gıda” ismi altında sunulan domates, organik bir maddedir. Ama genetiği değiştirilmiş ya da ilaçlama vb. bir işlem görmüş domates de organik bir maddedir.

“Organik gıda” isimi gerçekten kafa karıştırabilecek bir tanım aslında. Birçok kişi çıkıyor ve diyor ki “Organik gıda tüketin. Organik olmayan şeylerden uzak durun!” Peki biliyor muydunuz? İnsan yaşamındaki en önemli şey olan, içtiğimiz su aslında inorganik yani organik olmayan bir madde. Şimdi “su” organik değil diye içmeyecek miyiz? Sanırım ne demek istediğimi anlıyorsunuz.

Şimdi size başka bir tanım. Doğal: yapmacık olmayan, doğanın düzenine ve gereklerine uygun, tabii, katıksız, saf. Sanki “doğal” sözcüğünün tanımı, herkesin “organik gıda” diye adlandırdığı ürünlere daha uygun bir tanım gibi.

İşin doğrusuna gelirsek, “organik gıda/ürün” isim olarak yoktur. Olması ve kullanılması gereken tanımlama aslında “organik Tarım ile yetiştirilmiş gıda/ürün”.

“Organik tarım” nedir?

“Organik tarım toprak, ekosistem ve insan sağlığının sürdürülmesini sağlayan bir üretim sistemidir. Olumsuz etkilere yol açan girdilerin kullanımına karşı ekolojik süreç, biyoçeşitlilik ve bölgesel koşullara adapte olmuş döngüye dayanmaktadır. Organik tarımın hedefi gelenek, yenilik ve bilimi birleştirerek paylaştığımız çevreye faydada bulunmak ve adil ilişkilerle yaşamın içinde yer alan herkes için iyi bir hayat sağlamaktır.”

“Organik tarım metodları, bilinen tarım yöntemlerinden çok farklıdır. Klasik tarım metotlarında sentetik böcek ilaçları ve suda çözünebilen saflaştırılmış sentetik gübreler kullanılabilinirken, organik tarımda doğal tarım ilaçları ve gübrelerin kullanılması yönetmeliklerle sınırlandırılmıştır.”

Organik tarım, üretici için aslında hiç kolay ve kar getirici değildir. Çünkü “organik tarım” çok uzun, zahmetli ve pahalı bir süreçtir. Bunun dışında “Ben organik tarım yapıyorum” diyen bir üreticinin, “organik tarım” üretimi ile ilgili sertifika almış olması gerekir ki bu hiç kolay değildir. Bu sertifikayı aldığı zaman ancak ürünlerinin üzerine “Organik tarım ile üretilmiştir” etiketini gururla koyabiliyor.

Gelelim organik tarım ile üretilmiş ürünlerin gıda güvenliği ve kalitesi kısımına. Bu konu ile ilgili birçok çalışma yapılmış ve halen de yapılmakta. Çünkü insan bedeni üzerinde, organik tarım ile üretilen ürünler ile geleneksel yöntemler ile üretilen ürünlerin etkilerini belirlemek uzun bir süreç.

Şu zamana kadar yapılmış araştırmalar ve elde edilen sonuçlara göre bir kısım; organik tarım ile üretilmiş ürünlerin geleneksel tarım yöntemleriyle yetiştirilmiş ürünlerden herhangi belirgin bir farkı olmadığını, besin değerinde çok düşük farklılıklar olduğunu ve barındırdığı ilaçlama kalıntı değerlerinin çok farklı olmadığı yönünde sonuçlarını beyan ediyor. Bir kısım araştırmacı ise bunun tam tersini savunuyor.

Bu tartışmalar sürerken, sizlere konuyla ilgili olarak “Genetically Modified Food or Organic: Do We Have to Choose?” isimli videoyu izlemenizi tavsiye ederim. Bir saat süren konferans videosu organik tarım, genetiği değiştirilmiş ürünler, endüstriyel tarım ve bu konularla bağlantılı aklınıza takılan ve cevabını merak ettiğiniz bir çok konuyu aydınlatan mükemmel bir konferans.

Organik Gıda ile İlgili Kitap Önerileri

İzleyebileceğiniz bu video dışında, piyasada konuyla ilgili birbirinden farklı kitaplar var. Benim sizlere tavsiye edebileceğim üç kitap:

Tomorrow’s Table, Pamela C. R

Pamela C.R ‘ın kitabında başlığında belirttiği üzere konuyla; en verimli, insan sağlığı için en yararlı üretimin nasıl olabileceğiyle ilgili bilgiler var.

The New Organic Grower, Eliot Colemanonald ve The Rodale Whole Foods Cookbook, Dara Demoelt

Eliot Colemanonald ve Dara Demoelt’in kitapları, kendi bahçenizde ufak çaplı organik tarım üretimi için tavsiyeler, yetiştireceğiniz güzel ürünlerle leziz yemekler yapabilmeniz için tarifler ve bu küçük hobiyi ufak çaplı bir ticarete çevirmenizi sağlayacak bilgiler içeriyor. Konuyla ilgili kitaplar dışında, internette rahatlıkla bulabileceğiniz bilimsel makaleleri de okumanızı tavsiye ederim.

Bu yazıdaki amacım, organik gıda ve organik tarım ile ilgili çok küçük, fakat bazı şeylerin daha net anlaşılmasını sağlayacak bilgileri paylaşmaktı. Umarım aydınlatıcı olabilmişimdir.

Unutmayın “organik gıda” yoktur. “Organik Tarım ile yetiştirilmiş ürün / gıda” vardır!

İlginizi çekebilir: “İstanbul’daki Organik Pazarlar ve Marketler”