Son zamanlarda İstanbul’da bulunan tarihi köşklere, yalılara ve özellikle apartmanlara yönelik ilgi benim gibi İstanbul severlerin çok hoşuna gidiyordur eminim. Bu konuya olan ilgi doğrultusunda yapılan araştırmalara, anlatılan hikâyelere, tanıklıklara ve iddialara sosyal medya başta olmak üzere pek çok platformdan ulaşabiliyoruz. Elbette bazı yapıların geçmişi ve geleceği halen meçhul olsa da, elimizde dişe dokunur çok değerli bilgilerin bulunmasından mutluluk duyuyorum. Bu yazımda da İstanbul Bakırköy’de bulunan ve benim çok ilgimi çeken Resneliler Köşkü’nden -ki hakkında bulabileceğimiz bilgi ne yazık ki çok az- bahsetmeye çalıştım. Keyifli okumalar…

Resneli Niyazi Bey Kimdir?

1873 doğumlu Ahmet Niyazi Bey ya da bilinen adıyla Resneli Niyazi Bey, Arnavut kökenli bir Türk askeridir. Bugün Makedonya sınırları içerisinde kalan Manastır yakınlarındaki Resne kasabasında doğduğu için “Resneli” olarak anılır. Özellikle 1897 Osmanlı – Yunan savaşında gösterdiği başarıyla bilinir.

İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne katılmıştır ve daha sonra bu cemiyetin en ileri gelen isimleri arasında gösterilmiştir. 3 Temmuz 1908 Cuma günü, emrindeki askerlerle Makedonya dağlarına çıkarak II. Meşrutiyet’in ilanına yol açan ayaklanmanın lideri olur. Padişah II. Abdülhamid, askıya aldığı meşrutiyet rejimini ilan edince Niyazi Bey şehre iner. Dağda bulunduğu sırada evcilleştirdiği bir geyik, hürriyet sembolü kabul edilir ve “gazal-i hürriyet” olarak tanınır. (Öyle ki birçok fotoğrafta bu geyiği de mevcut, hatta geyik muhabbetinin buradan çıktığı da söyleniyor.) Meşrutiyet’in ilanından sonra döndüğü Selânik’te ise “Hürriyet kahramanı” olarak karşılanır. 

1908’de İstanbullu bir ailenin kızı olan Feride Hanım ile evlenir. Bu evlilikten Mithat (1911) ve Saim (1913) adlarında iki oğlu olur. Resneli Niyazi Bey ile ilgili sanırım en dikkat çekici detay ölüm sebebi. Bu konuda ortaya atılan iki iddia var, birincisi karanlıkta kaldığı bir anda kendi koruması tarafından silahla yanlışlıkla vurulduğu, ikincisi ise bir kavgayı ayırmaya çalıştığı sırada yine yanlışlıkla vurulduğu. Her halükarda Niyazi Bey’in ölümü pek meçhul ve sonrasında hepimizin bildiği meşhur bir söz ortaya çıkmış. “Ne şehittir ne gazi, … yoluna gitti Niyazi” lafı var ya, işte oradaki Niyazi, bu Niyazi. 🙂 

Resneliler Köşkü, Bakırköy, İstanbul 

Bir zamanlar adı Makriköy olan Bakırköy’de, benim de yıllarca mukimi olduğum Vankulu Sokak ile İncirli Caddesi’nin birleştiği yerde bulunan ve semtin en eski yapılarından biri olan Resneliler Köşkü, Niyazi Bey’in ağabeyi İhsan Bey tarafından yaptırılmış ve zamanında Resneliler Çiftliği olarak da bilinirmiş. 

Köşkün bugün epey bakımsız olmasının sebebinin miras kavgaları yüzünden kaderine terk edilmiş olduğu söyleniyor. Ne yazık ki daha eski fotoğraflarına ulaşamadım. Akşam saatlerinde köşkün alt katlarında ışıkların yandığına ve bahçede kullanılmakta olan masa ve sandalyelerin olduğuna şahit olabilirsiniz fakat orada yaşayanlar kimdir, kimlerdendir bilinmiyor. Bir kaynakta röportaj tekliflerini geri çevirdiklerini de gördüm. 

Köşkle ilgili en ilgi çeken detay da ürkütücü görüntüsünün yanı sıra yılın belli zamanlarında birkaç saniye kaybolup, tekrar bir siluet halinde eski şekline bürünmesi. “Perili Köşk” olarak bilinmesinin kaynağı da bu aslında. Semt sakinlerinin duymaya pek alışık olduğu bu efsane, köşkün tanınırlığını en çok arttıran unsur şüphesiz. Muhtemelen Bakırköy’de “Resneliler Köşkü nerede?” diye sorarsanız birçok kişi yanıtlayamayabilir fakat Perili Köşk derseniz yol tarifini anında alırsınız. 🙂 Bakırköy’ün tarihiyle ilgili bilgi edinmek isterseniz anı türünde naçizane bir kitap önerisini de buraya bırakıyorum.

Kapak Fotoğrafı: iaha.aydin.edu.tr/

İlginizi çekebilir: Ahmet Rüstem Ekici’den Borusan Contemporary Perili ve Büyülü Bir Köşk