Sonbaharın en eğlenceli günleri yaklaşıyor! Ülkemiz kültürüne oldukça uzak olsa da, küreselleşmenin etkisiyle bizim de sonbahar eğlencelerimiz arasına girmiş olan Cadılar Bayramı, yani tüm dünyadaki adıyla Halloween, her yıl 31 Ekim’i 1 Kasım’a bağlayan gece kutlanıyor. Peki Halloween’in de köklerinde The Irish Spirit‘in izleri olduğunu biliyor muydunuz? Size bu yazımda, Halloween’in köklerini oluşturan Kelt geleneği Samhain’den ve Samhain’e yakışan bir sofra için önerilerimden bahsetmek istiyorum.

Samhain nedir?

Kostümlü partiler, farklı şekillerde oyulup mumlarla aydınlatılmış balkabakları, korku filmi maratonları ve partiler… Tüm bunlar bir yana Halloween’in özü pagan ritüellerine ve erken dönem Hristiyanlık geleneklerine dayanıyor. Bu özel gün, aslında her ikisi de 1 Kasım’da kutlanan, Hristiyan geleneğindeki Azizler Günü ve Kelt dinlerindeki en büyük dört festivalden biri olan Samhain‘den samain‘den türemiş.

Yüzyıllarca çobanlıkla uğraşmış olan göçebe İrlanda halkı, bu tarihlerde sürülerini kışın gelişi nedeniyle alçak bölgelere indirirlermiş; Orta Çağ’da aynı tarih ticaret sezonunun bitmesini temsil etmiş. Bu tarihin çok özel bir anlamı daha var: İrlanda mitolojisine göre 31 Ekim gecesinde ölüler alemi ve canlılar arasındaki sınırları oluşturan perde incelirmiş. Hristiyanlığın yaygınlaşmasına rağmen İrlanda’da Samhain gelenekleri on dokuzuncu yüzyıla kadar dinî bir ritüel olarak sürdürülmüş. On altıncı yüzyıldan itibarense kostüm giymek ya da maske takmak yaygınlaşmaya başlamış; bunun öbür dünyadan gelenlerin arasına karışarak kendini korumayı kolaylaştırılacağı düşünülüyormuş. Kostümler giyen ve maskeler takan insanlar yemek karşılığı kapı kapı dolaşıp şarkı söylermiş. Evlerin önüne ise korkutucu yüzler şeklinde oyulup içi mumla aydınlatılan şalgamlar yerleştirilirmiş. Hepsi ne kadar tanıdık, değil mi?

Hayvan postları, kostüm ve maskeler yerini kostümlü partilere, yemek karşılığı kapı kapı dolaşıp şarkı söylemek yerini çocukların favorisi trick or treat ziyaretlerine, şalgamların yerini balkabaklarına bırakmış gibi gözüküyor. Bir zamanlar dinî birer ritüel olan her şey, günümüzde eğlenceye ve bir arada keyifli vakit geçirmeye evrilmiş durumda. Samain, Samhain ya da Halloween; adı her ne olursa olsun; The Irish Spirit‘in paylaşımcı yanını hatırlamak ve mutlu anlarımızı sevdiklerimizle paylaşmaya odaklanmak en güzeli…

Samhain Menüsü

Samhain’a yakışan bir sofra da, tabii ki geleneksel İrlanda yemekleri olmalı! Siz de sonbahara ve The Irish Spirit’e uyum sağlayarak sofranızı donatmak istiyorsanız kuzu eti, patates, havuç, soğan ve maydonoz kullanarak İrlanda yahnisi, yanına da klasik bir patatesli İrlanda garnitürü hazırlayabilirsiniz. Patatesli garnitürünüz, daha önce İrlanda mutfağı hakkındaki yazımda tarifini verdiğim ve basitçe patatesli gözleme diyebileceğim Boxty de olabilir, yeşil soğan ve teryağlı patates püresi Champ de, bir diğer püre olan Colcannon da…

Çoğunlukla et yemeklerinin yanında tüketilen ama kendi başına da oldukça doyurucu olan Colcannon, ya da geleneksel adıyla cál ceannann, lahana katılarak yapılan bir patates püresi. Ve ben olsam, söz konusu bir Samhain sofrası olduğunda oyumu Colcannon‘dan yana kullanırdım. Nedenine gelince… Samhain geleneklerinden biri, tamamen Colcannon üzerine kurulu. Patates Samhain’in tarihine kıyasla adaya çok yeni gelmiş bir yiyecek olsa da, Samhain kutlamalarındaki ziyafet sofralarında yer almakta gecikmemiş. Tıpkı kuru üzümlü bir geleneksel İrlanda ekmeği olan barmbrack’in hamuruna yapıldığı gibi, Samhain kutlamalarında Colcannon’ın da içine çeşitli objeler ve ödüller saklanırmış, hâlâ da bu geleneği yaşatanlar da var!

Bazı bölgelerde bu sadece bir piyango gibi ödülün kime çıkacağını beklemek üzerine kurulu bir oyunken, bazı bölgelerde bu ödüller evlilik, mutluluk, zenginlik ve şans ile ilgili anlamlar taşıyor. Çatalınıza bir bozuk para mı geldi? Müjde, bu yıl zengin oluyorsunuz. Tabağınızda bir yüksük mü buldunuz? Üzgünüm, bu yıl ufukta evlilik yok…

Yazımı basit bir Colcannon tarifi ve Samhain / Halloween ruhuna uygun, kan rengi bir kokteyl tarifiyle sonlandırayım:

Colcannon Tarifi

Malzemeler: 1 kg patates (büyükçe parçalara kesilmiş), tuz, 6 yemek kaşığı tereyağ, 3 su bardağı doğranmış lahana, karalahana ya da pazı, ½ su bardağı doğranmış taze soğan, 1 su bardağı süt ya da krema

Hazırlanışı: 1. Su dolu tencereye 2 yemek kaşığı tuz ekleyerek, patatesleri 20 dakika haşlayın, süzün. 2. Orta derece ateşteki tencerede tereyağını eritin ve kullandığınız yeşilliği 3-4 dakika suyunu salıncaya dek pişirin. 3. Taze soğanları ekleyerek 1 dakika daha pişirin. 4. Süt ya da kremayı ekleyin, iyice karıştırın ve ocağı kısık ateşe getirin. 5. Patatesleri ekleyin ve çatal kullanarak patatesleri püre haline getirin, bir yandan da sebzelerle karıştırın. 6. Tuz ekleyin ve iyice karıştırın. 7. Her tabağa, ortasına bir küçük parça tereyağ ekleyerek servis edin.

Not: Küçük oyunumuzu oynamak için, seçtiğiniz objeleri iyice dezenfekte etmeyi unutmayın ve 7. adımda tencereye ekleyerek karıştırın.

Vampirin Zaafı

1 ölçek kırmızı likör, 1 ölçek tatlı vermut, 1¼ ölçek İrlanda viskisini karıştırıp müthiş bir lezzet elde edebilirsiniz.

Sláinte!