Sinema hepimiz için farklı anlamlara ve öneme sahip bir konudur. Bu yüzden konuyu duygusal yönden ziyade benim dikkatimi çeken kültürel etkileri ile büyüyen sermaye gücünü ve bu devasa endüstrinin nasıl bir evrilmeyle global bir güç olarak yeni bir boyut atladığını bu yazımda değerlendirmek istiyorum.

Sinemanın Etkileri

Kültür Emperyalizmi

Konu sinemanın etkileri olunca hepimizin bu konu hakkında bir bilgisi vardır ama ben yine de genel olarak kültür emperyalizminden kısaca bahsetmek istiyorum. Kültür emperyalizmi X ülkesinin, kültürü, sanatını, bakış açısını, dışarıya göstermek istediği imajını ve kendi ideolojisini Y ülkesine yani kendisinden zayıf olan ülkeye silah zoru yada politik güç olmadan yumuşak güç dediğimiz sinema ile yapmasıdır. Örneğin; yıllar önce hatta günümüzde televizyonlarda denk geldiğimiz RAMBO serileri ROCKY serileri bu konunun bayraktarlığını yapmış filmlerdir. Çünkü bu filmlerde hep Amerika’nın kahramanı düşman rakibi her daim yener ve cezalandırırdı bu da Amerika’nın gücünü ince ince işlerdi.

Hollywood Etkisi

Hollywood bu endüstrinin en güçlü simgesi hatta başı tüm bu sermayenin de en büyük payına sahip bir patron desem her halde yanlış olmaz. Bunu  ateşleyen en büyük sebep ise Dünya Savaşları’nda Amerikan halkını duygusal olarak etkilemek için sinemayı bir nevi propaganda aracı olarak kullanılması sektörü hızlı ve önemli bir güce sahip olmaya başlıyor. İlerleyen zamanlarda sinema hükümetinde yol göstermeleri ile soğuk savaş döneminde SSCB karşı uzay projeleri sonrasında kullanılan aktif bir güç haline gelmesi ile dünyada müttefik ülkelerin sinemalarında da yayınlanmaya başlıyor.

Günümüze geldiğimiz sıralarda çizgi roman uyarlamalarının sinemalarda yer alması ile popüler kültürün göz bebeği haline geliyor. Yapım şirketlerinin büyümeleri ile birlikte bu sektör yan dalları sayesinde eğlence parkları, karakter figürleri, konsept oyunlar vs. ile devasa bir sermayeyi de eline almış durumda. Şu an içinde aksini söylemek imkansıza yakın sayılabilir, dijitalleşme ile yapım şirketleri de kendi platformlarını kurmaları ile yeniliğe çok hızlı bir şekilde entegre oldular.

Avrupa Sineması

Günümüz sanatının doğduğu yer olan Avrupa, sinemanın da doğduğu yer olarak karşımıza çıkıyor. Tabi Avrupa bunu hızlıca bir sektör haline getiriyor. Sinema salonları kuruluyor filmler çekiliyor, hatta Amerika’da yayınlanan filmlerin çoğu Avrupa’dan ithal ediliyor. Dünya Savaşları’nın ortaya çıkması ile tabi Avrupa yerle bir hale geliyor sanat ikinci plana atılıyor. İkinci dünya savaşı ile birlikte neredeyse tüm gücünü kaybetme noktasına gelen Avrupa, belli bir süre Amerika’nın himayesine giriyor. Bu süreçte her türlü yardımı Amerikadan gelen Aavrupa, eğlenmek için sinemayı da Amerika’dan almaya başlıyor. İlerleyen zamanlarda savaşın kurtarıcısı olarak kabul edilen Amerika, bu statüyü sinema ile destekleyince etkisi uzun bir süre Avrupa’da kalıyor.

Zamanla Amerikan yaşam biçiminin tanınması ve popüler olması ile Amerikan vatandaşlığı talebinde de büyük bir artış yaşanması sonucunda Avrupa bu duruma politik önlemler almaya başlıyor. Hollywood sinemasına kontenjan sınırlaması getiriliyor sinemalarda ithal edilen filmlerden daha fazla Avrupa sineması oynatılması kararlaştırılıyor. Dilin önemini kaybetmemesi için yabancı filmlere dublaj yapılmasına ilişkin düzenlemeler getiriliyor. Avrupalı ülkeler, kültürlerini desteklemek için Avrupa film hareketini başlatıyorlar, ekonomik teşvikler sağlanıyor ve ilerleyen zamanlarda film festivalleri, prestiji yüksek ödül törenleri düzenlenmeye başlanıyor.

Cannes Film Festivali (1946) Venedik Uluslararası Film Festivali (1932) Berlin Uluslararası Film Festivali (1951) günümüzde en çok bildiğimiz etkinliklerden bazıları. Popüler kültür fırsatını sanat ve kültür filmleri üzerine kullanan Avrupa sineması, sanat filmleri Avrupadan çıkar algısının da sahibi. Günümüzde dijital platformların ortaya çıkması ile dünya, Avrupa sinemasının farklı yönlerini tanıyor ve bu durum popülaritesinin yayılmasında büyük oranda etkili.

Dijital Film Platformları

Filmleri artık sinema salonlarına bağlı kalmadan istediğimiz cihazdan seyir etmemizi sağlayan dijital platformların doğuşunun ardından büyük yapım şirketleri geleceğin burada olduğunu çoktan anlamış durumda. Yani sinemanın etkileri üzerine konuşurken dijital platformlardan söz etmeden bitirmek imkansız. Kendi içeriklerini özel platformlarına toplamaları ile  bu durumun en büyük sıkıntısı olan içerik üretimini bağımsız ve yerel yapım şirketlerine finansman kaynağı sağlayıp kendilerine özel içerik oluşturmalarını sağlamaları ile çözüme kavuşturuyorlar. Dünyaya hitap etmek için film & dizi yelpazesinin de geniş tutulması ile popüler kültürün yayılma hızı onlarca kat artırıyor. Yabancı platformların bulundukları ülkelerin kendi hikayelerini anlatan film ve dizilere yapım desteği sunmaları ile yerel tüketiciye üyelik alma tarafında daha olumlu bir imaja sahip olmaları sağlanıyor.

Böylece hiç sinemaya gitmeyi sevmeyen insan bile bu platformlar sayesinde kendi rahat ortamında, rahat bir seyir keyfine kavuşmuştur. Geleceğin film sektörü burada yaşamını sürdürürken, artık ana akım televizyon dizi ve programına maruz kalmak istemeyen benim gibi insanlar için bu platformlar muazzam bir çıkış kapısı oldu. Şu an yerel yapım şirketlerinin de kendi platformlarında içerikler üretmesi ile hem bu sektörün üretim kabiliyetinin artması hem de bizim seyir keyfimize uygun daha kaliteli hale geldiğini düşünüyorum. Sonuçta biz kendimizi geliştirmezsek daima başkalarının yayınladıklarını izlemek zorunda kalırız.

Kapak Fotoğrafı: uruguayeduca.anep

İlginizi çekebilir: Berkay Çolak’tan Kitle Kaynak