Yeni bir yıla girmemize bir gün kaldı… Peki yılbaşı akşamınıza lezzet katacak Stollen Kek’i tanımaya ne dersiniz? Bir çok kez Christmas zamanı Almanya’da bulundum ve Noel pazarlarının dışında beni en mutlu eden şey sıcak şarabın yanında bir dilim Stollen Kek olurdu. Mümkünse Türkiye’ye dönerken uzun süre bozulmadan duran bu Noel kekinden de alırdım. Madem bu sene gidemiyoruz öyleyse neden evde kendim yapmayayım diye düşündüm ve bol kuru meyveli, marzipanlı, bademli bu alman noel kekinin ya da diğer adıyla yılbaşı ekmeğinin bana göre en güzel tarifini hazırladım. Bu yazımda sizlerle bu kekin tarihini ve tarifini paylaşacağım. Hem sizi hem çevrenizdekileri görüntüsüyle ve lezzetiyle büyüleyecek bu kek bana kalırsa bundan sonraki yılbaşı akşamlarınızın vazgeçilmez bir parçası olacak! 🙂

Stollen Kekin Hikayesi

Stollen Kek; rom içinde bekletilmiş kuru meyveler, badem, baharat ve marzipanla dolu zengin bir ekmektir, bir çeşit meyveli kek de denebilir.. Tabi ilk yapıldığında böyle değilmiş. Tarihten günümüze evrilerek gelen Stollen’ın ilk olarak Almanya’nın Saksonya eyaletinin merkezi olan Dresden’de, 14. YY’da doğduğu söyleniyor. 1427 yılında Sakson Kraliyet Sarayında Noel Pastası olarak ilk kez yapıldığında sadece un, yulaf ve su kullanıldı. İçinde ne şeker, ne yağ, ne meyve ne de içki vardı… Noel öncesi oruç tutma zamanı olduğundan kilise tarafında fırıncıların tereyağı kullanması yasaklanmıştı, onun yerine başka yağlar kullanabiliyorlardı ama bu da kekin çok daha tatsız ve yavan olmasına neden oluyordu. 1450’de Saksonyalı Ernst ve kardeşi Albrecht, tereyağı yasağının kaldırılması için Papa V. Nikolaus’a başvurdu ancak bu teklif reddedildi. 5 Papa’nın ölümünden sonra Papa VIII. Innocent 1491’de dönemin Prens’ine “tereyağı mektubu”  olarak bilinen bir mektup gönderdi. Bunun sonucunda, Dresden Stollen fırıncılarının bir para cezası ödemek şartıyla tereyağı kullanımı serbest bırakıldı. Burada toplanan para Freiberg Kilise’sinin inşası için kullanıldı. Prens ve ailesi ise para ödemeden tereyağını kullanabilecekti. Bu ayrıcalık sebebiyle Stollen; “Kralların Yemeği” olarak tanındı.

1560’da Dresden Fırıncıları güçlerini birleştirerek 16 kilogramlık bir Stollen yapıp, Saksonya Hükümdarlarına hediye olarak saraya götürdüler. Bu gelenek yıllarca devam etti. Saksonya Prensi, Polonya Kralı ve Litvanya Dük’ü olan Augustus II; 1730 yılında düzenlenen festivalde Dresden fırıncılarına 1.7 tonluk devasa bir Stollen yaptırarak 24.000 katılımcının her birinin bir dilim yemesini sağladı. Bu etkinliğe özel olarak çok büyük bir Stollen Fırını inşa edildi ve yine çok büyük bir stollen bıçağı (gümüş kaplama, 160 cm uzunluğunda, 12 kg) tasarlandı. O zamandan gelen gelenekle Stollen Festivali, Dresden’de her yıl gerçekleştiriliyor ve yaklaşık 3-4 tonluk Stollen Keki Dresden sokaklarında bir fayton aracılığıyla gezdirilip, Noel Pazarında dilimlenip konuklara dağıtılıyor. 

Stollen Tarifi

Yıllar içinde Stollen; içine eklenen meyveler, marzipan ve baharatlar ile ekmekten keke dönüştü ve günümüzdeki müthiş lezzetli halini aldı. Bu kekin benim denediğim şekliyle malzemeleri ve tarifi aşağıdaki gibidir; 

Malzemeler:

• 2.5 su bardağı kuru üzüm
• 1/2 su bardağı portakal suyu
• 1/4 su bardağı rom
• 2/3 su bardağı ılık süt (50 °C)
• 1 yemek kaşığı kuru maya,aktif 
• 2 çay kaşığı şeker
• 3 su bardağı ekmek unu
• 6 yemek kaşığı şeker
• 2 çay kaşığı vanilya ekstraktı (vanilin de olur)
• 1 pinçik tuz
• 1er çay kaşığı muskat rendesi, mahlep, kakule
• 1 yumurta
• 10 yemek kaşığı yumuşamış tereyağı
• Yarım lime (yeşil limon) kabuğu ve 2 çay kaşığı lime suyu (portakal kabuğu da olur)
• 2/3 su bardağı badem
• Marzipan veya badem ezmesi

Yapılışı:

Şimdi bu güzel yılbaşı kekinin tarifine gelecek olursak; öncelikle kuru üzümleri bir gece önceden portakal suyu ve romun içinde bekletiyoruz. Ertesi gün sütü 50 °C olacak şekilde ısıtıyoruz, maya ve 2 çay kaşığı şekeri ekleyip 10 dakika karanlık ve ılık bir ortamda bekletiyoruz. Sonra içine un, şeker, vanilya ekstraktı, tuz ve baharatları ekliyoruz. Yumurta ve tereyağını da ilave ettikten sonra hamur kıvamına gelecek şekilde yoğuruyoruz. Hamuru bir kaba koyup yaklaşık iki katına çıkana kadar (1-2 saat) ılık bir ortamda bekletiyoruz. Sonra yapışmayacağı bir hamur matı üzerinde hamuru açıyoruz, içine kuru üzümleri, bademleri, lime kabuklarını ve lime suyunu ekliyoruz. Marzipanı da ince ve dikdörtgen bir forma gelecek şekilde açıyoruz. Hamurun ortasına yerleştiriyoruz ve uzun kenarlardan dıştan içe doğru hamurumuzu katlayarak kapatıyoruz. Stollen Kek formunu verip, önceden 240 °C’ye ısıtılmış fırınımızı 150°C’ye düşürüp 45-50 dakikalığına fırına koyuyoruz. Fırından çıkar çıkmaz erimiş tereyağını üzerine sürüp pudra şekeri ile süslüyoruz. Bu tarifin görsellerini @mydearestrobot hesabından izleyebilirsiniz. Dayanabilirseniz soğumasını bekleyip yemenizi öneririm ama kokusu sizi beklemekten alıkoyabilir:) Şimdiden afiyet olsun! 

Kapak Fotoğrafı: nationalpost.com

İlginizi çekebilir: Food by Melito’dan Panettone