2020 yılında Tülin Özen, Tansu Biçer ve Saim Güveloğlu tarafından kurulan Bahçe Galata’nın “Nora 2” ve “Bizi Öldürmek İsteyen Muhteşem Hayat”tan sonra sahneye koyduğu üçüncü oyunu olan “Terörizm”, prömiyerini yaptığı 27. İstanbul Tiyatro Festivali’nde yakalama fırsatı bulamasam da yakın zaman önce izlediğim sezonun yeni işlerinden biri oldu. Presnyakov Kardeşler’in (Oleg ve Vladimir) en bilinen ve sahnelenen oyunlarından biri olan Terörizm, günümüz modern insanına tuttuğu aynadan yansıttığını seyircisine sunan bir karanlık komedi örneği. Bunu da toplumsal olaylara duyarsızlaştı(rıldı)ğı ölçüde kendi başına gelenlere hassaslaşan günümüz modern (!) insanı üzerine bir anlatı inşa ederek yapıyor. Saim Güveloğlu rejisiyle sahneye taşınan oyunun oyuncu kadrosunda ise Bilgesu Akın, Defne Koldaş, Derya Şahan, Fatih Sevdi, Semih Ali Aksoy, Tansu Biçer, Tolga Güneş, Tülin Özen ve Zeynep Çötellioğlu yer alıyor.

Kaosun, savaşın, ekonomik bunalımların, toplumsal karmaşanın ve kutuplaşmanın hâletiruhiyemizi her geçen gün daha çok hırpaladığı bir dünyada yaşıyoruz. Bugün yaşamımızın pek çok alanına sirayet eden belirsizlik ve bunu daha da güçlü kılan yönsüzlük duygusu, kaygılarımızı en derininden tetiklerken hınç ve histerinin yüklendiği kişiliğimizden giderek soyutlanıyoruz. Bu kaotik atmosferin dalga dalga yayılarak ektiği tohumların özünü oluşturan dünyadaki baskıcı pek çok iktidarın da en güçlü kozu olan korku atmosferi, insanoğlunu günden güne zehirliyor. Dengesi şaşan dünyanın insanlarını sahnede birer aynamız haline dönüştüren Terörizm, kıvrak ve zeki bir anlatımın izinden ilerliyor.

Pembenin envai çeşit tonuna sahip giysiler içine kaygılarını adeta gizleyen karakterlerin bulunduğu bir havalimanındaki bomba ihbarıyla başlıyoruz oyuna. Tüm uçuşların iptaline neden olan bu ihbar, aynı zamanda oyunun da henüz ilk dakikalarındaki kırılımları sunuyor cömertçe. Uçuşu iptal olduğu için iş toplantısına yetişemeyen bir yönetici, bu tür durumları kanıksamış olan tipler, yaşadığı her anı canlı yayınla takipçileriyle paylaşan bir sosyal medya fenomeni ve meditasyonla tüm sorunlarını “güvenli alan”ının dışına iten bir yolcuyla adeta panayırın tam ortasına düşüyoruz.

Birbiri içine ortak karakterler ve olay örgüsü sayesinde zincir gibi bağlanan beş farklı hikayeye tanık olduğumuz Terörizm’de havalimanı sahnesinin ardından kocasını aldatan bir kadının evine, şok edici bir cinayetin yaşandığı ofise, yaşlı iki kadının spor yaptığı bir parka ve şehrin güvenliğini sağlamaktan sorumlu bir grup askerin hikayesine adım atıyoruz. Şiddetin farklı varyasyonlarıyla yüzleştiğimiz her olayda oyuna hakim olan pembenin de beynimizin kıvrımları arasındaki yolculuğunun ardından grilik ve siyahlıklarla giderek kirlendiğine şahit oluyoruz.

Kendi sorunlarıyla mücadele eden, şahsına ve çevresine her geçen gün daha da yabancılaşan, yaşama karşı anlam üretemeyen günümüz modern insanına ayna tutan Terörizm, bir yandan da içine sıkıştığımız distopyadan bir perspektif sunuyor. Yetersizliğin ve hissizliğin keskin pençeleri arasında debelenmekten başka bir şey yapamadığımız yaşama dair sorgulamaların da kapısını aralamaktan geri durmuyor aynı zamanda. Toplumsal düzeyde sarmalanıp benliğimizle teslim olduğumuz bu şiddetin üreticisi mertebesine ulaştığımız dünya, tüm “pembe”leri yutup bize umuda dair en ufak bir ibareyi bırakmıyor. Terörizm bu yönüyle günümüz insanı üzerine kapkaranlık bir komedi sunarken bunu yalnızca mağdurlar, failler ya da eylemlerle sınırlandırmıyor. Aksine korku ve şüphenin hayatımızın olağan akışına uyum sağladığı hastalıklı bir toplumun bireylerinin birbiriyle karşı karşıya gelip ötekileştirmesinin de bir kopyasını tutuşturuyor elimize.

Milenyumun hemen başında yazılan bir oyunun aradan yaklaşık çeyrek asır geçmesine rağmen güncelliğini koruması ve günümüz Türkiye’sinin mevcut durumunu da belli anlarda özetlemesi, Terörizm’in güçlü yanı olarak dikkat çekiyor. Tabii bunda ekibin sahneye taşıma noktasında günümüze uyarladığı sosyal medya, mülteci meselesi, plaza ortamı gibi kısımların da etkisi önemli bir rol oynuyor. Özellikle sahnenin gerisinde yer alan kutuların yer yer fotoğraf ve videoların yansımasına yardımcı olan bir perde görevi üstlenmesi hoş bir detay olarak göze çarpıyor. Çağı yakalayan söylemini başarılı oyunculuk performansıyla daha da yukarı taşıyan oyunda favorim ise özellikle verdiği mesajlarla ofiste geçen hikayeydi. Bunun yanında mizahi açından parkta geçen hikaye de o sıkı akış içinde seyircisine bir nebze olsun zihnini boşaltma fırsatı sunuyor. Oyunu şahsi olarak başarılı ve derdini seyircisine anlatma konusunda gayet yeterli bulsam da beklediğim o patlamayı bulmakta zorlandığımı da eklemeden edemeyeceğim. Bu noktada belki daha dinamik bir anlatım, oyunun enerjisini yukarı taşımasına yardımcı olacaktır. Korkuya alışarak yaşamanın toksik etkilerine dair içe işleyen ve insanlığın durumuna zekice bir bakış atan Terörizm; sorgulayan, sorgulatan ve en önemlisi de düşünme yetimizi dinamik kılan bir oyun.

Kapak Fotoğrafı: Gençer Yurttaş

İlginizi çekebilir: Eda Geven’den Oyun Önerileri