Dünyaca tanınan ve herkes tarafından sevilen İtalya’nın geleneksel tatlısı Tiramisu’nun linguistik açıdan tirami ve su kelimelerinden oluşarak “beni yukarı çek” anlamına geldiğini biliyor muydunuz? Bu keyifli tatlının tarihine baktığımızda ise, esasında çok da basit bir tatlı olan ‘Sbatudin’ den doğmuştur. ‘Sbatudin’, yumurta sarısı ve biraz şekerin çırpılmasıyla elde edilen bir kremadır. Oldukça besleyici ve enerji verici olduğu için eski zamanlarda özellikle çocuklara, hastalara ve yaşlılara hazırlanırdı bu tatlı.

60’lı yılların sonunda ünlü yönetmen, aktör ve gastronom Giuseppe Maffioli ‘La cucina trevigiana’ (Treviso mutfağı) hakkında yayınladığı kitapta Venedik’in ‘Zabaione’yi (yumurta ağırlıklı yapılan bir çeşit muhallebi), çırpılmış krema ve kuru bisküvilerle birlikte tükettiklerinden bahsetti. Bu kitabın yayınlanmasından sonra Treviso’nun pasta şefleri harekete geçerek ‘Sbatudin’den gerçek bir tatlı çıkarmak için birbirleriyle yarışmaya başladılar. Nihayet 70’li yılların başında orijinal adı Tiramesù olan tatlı ilk kez ‘Alle Beccherie’ restoranında çok başarılı şef Loly Linguanotto tarafından sunuldu. Kısa sürede çok popüler oldu. Öncelikle Veneto bölgesinde ardından tüm İtalya’da benimsendi.

Çok kolay ve her zaman kullanılan malzemelerle, hayal gücünün buluşması sayesinde ortaya çıkan ‘Tiramisu’nun zaman içinde farklı versiyonları denendi. Günümüzde ise, çilekli, dondurmalı, çikolatalı, limonlu ve limoncello’lu gibi birbirinden farklı çeşitleri mevcut.

Orijinal reçetesine bakarsak, malzemeler şöyle: Mascarpone peyniri (bizim labne peynirimize benziyor), yumurta, şeker, kedidili, kahve ve kakao. Orijinal tarifinde krema pişirilmeden yumurtaları çırpma yöntemiyle hazırlanır. Yumurta sarılarını ve şekeri çırptıktan sonra  mascarpone ve çırpılmış yumurta akını ilave ediyorsunuz. Kedi dilleri kahveye batırılıyor, sırasıyla krema ve kedidili katmanları hazırlanıyor. Üzerini ise kakao ile süslüyorsunuz. Orijinal tarifte likör yok ama kullanmayı tercih ederseniz ‘Marsala’(Sicilya bölgesine ait tatlımsı kırmızı şarap) öneriliyor.

En dikkat edilmesi gereken noktalar ise, öncelikle, hazırlanan kremanın kıvamı. Bana göre, çırpma yöntemiyle profesyonel olmayan bir kişinin doğru kıvamı tutturması oldukça güç. Mesela ben, defalarca orijinal yöntemle hazırlamayı denemiş olmama rağmen kıvam konusunda pek de başarılı olduğum söylenemez. O yüzden ben, ‘Zabaione’ yani yumurta sarısı ağırlıklı pişirdiğim muhallebiyi, mascarpone veya labne ile birleştirerek tiramisu hazırlamayı tercih ediyorum. Evime gelen her misafirime sevgiyle hazırladığım tiramisuları ikram etmekten çok büyük mutluluk duyuyorum. Misafirlerimin damaklarında son kalan tadın Tiramisu olması ve onun verdiği keyif ile ayrılmaları çok hoşuma gidiyor. Diğer önemli nokta ise, mutlaka ‘Savoiardi’ yani kedidili kullanıyorum ve kesinlikle tamamen kedi dillerini ıslatmadan hafif nemlendiriyorum. Kahvenin içine de mutlaka likör ilave ediyorum. Benim favorim ise ‘Amaretto’ yani acıbadem likörü ilave edilmiş kahve ile kedi dilerini ıslatmak. (Disaronno Originale Amaretto)

İtalyan restoranlarında ilk tercihim her zaman tiramisudan yana olur; hem merakımdan hem de esinlenmek için. Tarif çok net ve basit olmasına rağmen çok farklı lezzetler ortaya çıkabiliyor. Tabii bence, nasıl sunulduğu da tadına bakarken aldığınız zevki doğrudan etkiliyor. El yapımı seramik bir tabakta, bir kahve fincanında, kalıptan çıkmış incecik bir porselen kasede, paylaşımlık dev bir servis tabağında veya ince uzun bir kup bardakta…

Hafızalarıma kazınan Tiramisu ise Roma’da meşhur tarihi restoran ‘Alfredo alla Scrofa’da deneyimlediğim Tiramisu… Lezzet olarak çok başarılıydı. Krema çok hafifti. Kedidilleri çok yoğun hissedilmiyordu. Sunumu oldukça sade ve zarifti. Ancak, benzer keyfi aldığım çokça tiramisu denemiş olmama rağmen neden bu, onca deneyimlenen tiramisudan farkı nedir diye sorarsanız, cevaplamam çok zor. Bazen bazı anlar vardır ya sanki dün yaşamış gibi hissedersiniz. Tüm detaylar silinirken hafızanızdan o anı, o görüntüyü, o tadı, o hissi hatırlarsınız. Benimki de öyle bir şey…. En azından şimdilik, hafızalarıma kazınacak yeni bir Tiramisu deneyimi yaşayana dek…

Kapak Fotoğrafı: Damla Anol Erol

İlginizi çekebilir: Food by Melito’dan Panettone