Sanatçılar sadece konserlerde para kazanabildikleri için albümlerinin satmasına en büyük katkısı olan müzik videolarını önemsemedikleri şu dönemde geçmişe dönüp hangi sanatçı hangi yönetmen ile nasıl klipler çekmiş bir bakalım. Günümüz klipleri temasız, hazırlıksız, mekan denilen şey barlar ya da tek renk fon üzerine kurulmuş stüdyolar. Koreografi denilen şey anlamsız , referanssız hareketler. Sanat yönetmenliği denilen mesleğin hala profesyonel insanlar tarafından yapılmadığı şu dönemde böyle müzik videoları çıkması çok normal. Özellikle Canon 5D’nin satışa sürülmesiyle iyice basitleşen, ruhsuz müzik videoları şarkılar ile uyum sağlamadıkları gibi, geleceğe hiç bir iz bırakmayacağa benziyor…

İçlerinden 10 adet seçtiğim video kliplerin, günümüzde ötesine geçebilecek zihniyette çok az sanatçı veya yönetmenin olduğunu düşünüyorum. Çıplaklık satıyor ama sanat satmıyor maalesef. Yönetmenlerin sinema kökenli olduğu bu örnekler her birinin nasıl cevherler olduğunu bizlere gösteriyor ama bu işlerin bu kadar güzel olmasını sağlayanlar kesinlikle sanat yönetmenleri. Çoğunun sanat yönetmeninin ismine dahi ulaşamadığım bu projeler ülkemizde bu mesleğin önemini vurgulamamda umarım az da olsa etkili olur. Bu liste en iyi klipler listesi değil, bu örneklerden çok daha başarılı çalışmalar olabilir. Bu liste sanata, görselliğe önem verilmiş, emek harcanmış klipler listesi.

1. Sibel Alaş , Adam, 1995

Abdullah Oğuz yönetmenliğindeki bu klibin sanat yönetmenliği Ertuğrul Ateş’e ait. Klip sanatçı bir kadının düşlerine yolculuğunu konu edinirken bizlere Ertuğrul Ateş’in harika tabloları eşlik ediyor. Mekan tasarımı, ressam hayatındaki özenilesi hayat, kedi, şarap ve yatak odası dekorasyonu ile kesinlikle Türk müzik tarihindeki en iyi müzik videosu olmayı hak ediyor. Sanatçı, şarkısı ile klip o kadar bütünleşti ki, üstünden neredeyse 20 yıl geçmesine rağmen kendisini hala bu klip ile anımsıyoruz. Gencecik kız iyi ki böyle başarılı insanlarla bu müzik videosunu bizlere sunmuş. Hiç eskimeyecek.

2. Orhan Atasoy , Gemiler, 1994

Mirkelam, Şebnem Ferah gibi isimlerin harika kliplerinden tanıdığımız yönetmen Umur Turagay tarafından çekilmiş klip MTV’de gösterilen ilk Türk klibi olması ile dikkat çektiği kadar “ötekiler” teması ve klipte rol almış Seyyal Taner, Uzay Heparı vb. ünlüler ile daha da izlenesi bir hale geliyor. Güzel klip çekmek için YÜKSEK BÜTÇElere ihtiyaç olmadığının, yaratıcılığın, sanatsal desteğin en önemli şey olduğunun kanıtı bu proje kesinlikle. Türk müzik tarihinin bizlere sunduğu, teatral akıcılığı ile en sahici eserlerden.

3. Nezih Ünen, Karnaval, 1997

Ezel Akay’ın yönettiği bu klip harika maskeler, harika ışık ve ateş şovları ve kırılan, düşen maskelerle düşmenin sınırının olmadığını gözler önüne sermişti. Charler Richards gibi yabancı yönetmenlerle de çalışan sanatçı Nezih Ünen bestelediği, yazdığı harika şarkılarla başarısını ve bu ülkeye ne kadar fazla olduğunu, gündemde olmaması ile bizlere gösteriyor. Sanat yönetmenliği üzerinden oluşturmaya çalıştığım bu yazıda maalesef sanat yönetmeninin ismine ulaşamadım. Çingene Yüreğim müzik videosu da bir o kadar harikadır.

4. Sertab Erener , Seyrüsefer, 1997

İşte yine bahsettiğim konuya geldik. Başarılı işlerin künyesi yok. Sertab Erener gibi uluslararası bir sanatçımızın web sayfasında bile klibin künyesine, yönetmenine, sanat yönetmenine ulaşamıyoruz. Google’da da böyle bir bilgiye ulaşamadım. Klip bir köy düğününü, hazırlıkları, saflığı, gerekli gereksiz adetleri gözler önüne seriyor. Kesinlikle duygusal ve belgesel tadında bir çalışma.

5. Demet Sağıroğlu, Arnavut Kaldırımı, 1994

90’lı yıllarda her yerde satılan kartpostallar evlerimize çerçeveler içinde birer sanat eseriymiş gibi girip duvarlarda yerlerini alırlardı. Kartpostal renklerini, karelerini bizlere en iyi aktaran kliplerden birisi Abdullah Oğuz yönetmenliğindeki Arnavut Kaldırımı klibidir. Bir vedalaşma ve tarihi dönemler arası sevgililer buluşması temalı bu klip gerçekten asla eskimeyecekler arasında. Demet Sağıroğlu, müzik videolarına ve kaliteli çalışmalar yapmaya gösterdiği gayret ile ülkemiz magazin ve müzik piyasasına kesinlikle fazla gelenlerden.

6. Zuhal Olcay, Güller ve Dudaklar, 2001

Yönetmenliğini Kıvanç Baruönü’nün üstlendiği bu video dudakların şarkıyı normal bir şekilde söylediği ama bütün hareketlerin tersten akmasıyla dikkatleri çekmişti. Renk şeması, mekan tasarımı kesinlikle övgüye değer.

7. Mete Özgencil, Olmalı, 2001

Shakespeare’ın ünlü “olmak ve olmamak” repliğinden varlığı sorgulayan bu video çalışmasının sözü, müziği ve yönetmenliği kendisine ait olan Mete Özgencil, müzik piyasasında yönettiği diğer harika videoları ile kesinlikle övgüyü en çok hak eden sanatçılarımızdandır. Onlarca müzik videosunu ülkemiz için döneminin ötesinde sanat yönetmenliği, mekan ve kostüm tasarımları ile bizlere sunmuştur.

8. Feridun Düzağaç, Beni Bırakma, 2008

Uykusuza Masallar albümünün konseptine uygun olarak diğer sanatçılar gibi (sanatçı demek hoşuma gitmiyor ülkemizdeki çoğu şarkıcılar için ama) çalmak, aynısını çekmek yerine müzik videosu olayına farklı yaklaşıyor. Özgün hikayesi Stanislas Barthelemiy’e ait 2006 Fransız yapımı bir animasyon çizgi film olan ‘Meleğin Düşüşü’nü (La Chute De L’ange)’ internet ortamında izleyen FD, görüntüleri çok beğenir. Geoffroy Barbet Massin’ın yönetmenliğini yaptığı ve animasyon tasarımı Nicolas Cazaux’ya ait olan film FD’ ye yeni albümü ‘Uykusuza Masallar’ daki ‘Beni Bırakma’ şarkısını çağrıştırır. Şarkı sözlerini Fransızca’ya çeviren sanatçı yapımcılarla bu projesini paylaşır. ‘Beni Bırakma’ nın sözlerinden etkilenen Fransız yapımcılar, şarkının çizgi filmin senaryosu ile de örtüştüğünü düşünürler ve film ‘Beni Bırakma’ nın video klibi olarak müzik kanallarında yerini alır. *

9. Emel, Hovarda, 1995

Emel Müftüoğlu, Türk Müziğinin divaları denilen insanlardan daha fazla bu ülkeye görsel anlamda faydası dokunmuş sanatçılardan birisi. Son dönemleri sayılmasa da müzikal kariyeri boyunca hep başarılı müzik videolarının ortaya çıkmasını sağladı. İlk LGBT temalı klibi (Korkuyorum), ilk 3D klibi (Ruhun Duymaz), ilk sinema yönetmenli klibi (Faka Bastın) gibi çalışmalarla ilk olmayı başardı. Ülkemize kesinlikle fazla gelen sanatçılardan bir diğeridir kendisi. Hovarda klibi Abdullah Oğuz’un yurt dışından gelip ilk çektiği klip. Harika mekan tasarımı, kostüm tasarımı ve dönemsel vurguları ile kesinlikle bir başyapıt. Deniz Arcak, Seray Sever gibi isimler ile renklenen klip renkli bir sokağı konu alıyor.

10. Soner Arıca, Yanımda Yer Var, 1996

Kağan Erturan’ın yönettiği bu müzik videosu stop motion tekniği ile hamurdan ve maketlerden tasarlanmış bir şehrin içerisinde geçiyor. Klip sonunda yer alan künyede emeği geçen herkesin ismi yer alıyor. Genel Koordinatörlüğü Nihat Odabaşı tarafından üstlenmiş bu klip için zamanında çok para harcandığını hatırlıyorum. Soner Arıca Türk Müzik tarihinde kesinlikle en çok klip çekmiş sanatçılardan birisidir. Yanımda Yer Var klibinde emeği geçen herkesin ellerine sağlık. Bu klipten üstünden neredeyse 20 yıl geçti ve Sezen Aksu gibi müzik piyasasında en doruk noktada olan ve bütçe sıkıntısı olduğunu düşünmediğim kişi, oldukça artistik “Kalaşnikof” klibinden sonra “Vay” klibini sunarak maketli, emek harcanmış bir müzik videosunu bizlere sunmuştu.

Kıssadan hisse kaliteli, yaratıcı müzik videosu oluşturmak için çok büyük bütçelerin gerekmediğini yabancı müzik piyasası bizlere ispatladı defalarca. Sırf bir isim ile çalışmak ve güzel görünmek uğruna stüdyoların havasından çıkamayan, derinliksiz müzik videoları bizlere bir şey vaat etmediği gibi siz sanatçı(!)ları da hiç bir geleceğe taşımayacak. Ülkemizde birbirinden yaratıcı her sene mezun olan ya da öğrenim gördüğü sürece maddi kazanca ihtiyacı olan bir sürü animasyon, güzel sanatlar, iletişim, medya mezunu ve öğrencisi, ışık gibi parlayacak sanatçı adaylarımız var. Bir diskoda hareketli ışıklar ve LED ekran önünde klip çekmek yerine, bir sanatçı adayının parmağının değdiği bir animasyonunuz olsun, sektör biraz değer kazansın.