Batu Akyol’un 2011’de çektiği 50’ye yakın alanında öncü sanatçı ile röportajlardan oluşan ve caz müziğinin Türkiye’ye gelişini, Türk müziğine etkisini anlatan belgeseli “Türkiye’de Caz”, geçtiğimiz günlerde IKSV Youtube hesabından meraklılarına ulaşmak üzere erişime açıldı!

Belgesel, anısına saygı olarak 1924 yılında Melek Sineması adıyla açılan Emek Sineması’nın 2013 yılında hunharca katledilişini göstererek başlıyor. Yaşadığımız dönemin talihsizliğine üzülerek, hiç yaşayamadığımıza özlem ve merakla, Seyyan Hanım eşliğinde 1920’lerin İstanbul’undan Beyoğlu’ndan kareler izliyoruz.

Cüneyt Sermet, Emin Fındıkoğlu, Muvaffak Falay, Bozkurt İlham Gencer, Selçuk Sun, Hülya Tunçağ gibi alanında öne çıkan yaklaşık 50 müzisyenin döneme ait yorumlarına yer veren belgeselde, Ermeni ve Yahudi kökenli sanatçılarla Batı’dan Türkiye’ye getirilen cazın gelişim süreci anlatılıyor. 1950’lerde savaş sonrasında göçen eden aydın kitle ile yaşanılan kaybı, daha sonraki çok partili süreçlerde Türkiye’de cazın ve aynı zamanda Türk müziğinin değişip evrilerek geldiği yeri dışarıdan bir göz ile izliyorsunuz.

Belgeselin yönetmeni Batu Akyol, fikrin ilk ortaya çıkışını ve sonrasında gelişen süreci şöyle özetliyor: “İlhan Mimaroğlu’nun 50’lerin sonundaki Caz Sanatı ve Cüneyt Sermet’in 90’lardaki Cazın İçinden kitaplarının en arka sayfalarında gördüğüm birkaç sayfadan oluşan “Özet: Türkiye’de Caz” sanırım bu içerik üzerine çalışmam için ilk kıvılcımı yarattı. Sonrasında Focan ailesi ile yaptığımız sohbetlerde, bu araştırma ve incelemelerin uzun süredir yapılmak istenen fakat kimsenin el sürmediği bir proje olarak kaldığını fark ettim. Arşiv kıtlığı olan bir ülkede projeye “Türk Caz Tarihi” gibi iddialı bir ad vermek, en azından benim haddime değil diye düşünerek “Türkiye’de Caz” ismine karar verdiğim sözlü tarihe dayanan belgeseli 2011’de çekmeye başladık.”

İlgilileri için arşivde mihenk taşı olabilecek müzisyenleri daha yakından tanıma fırsatı sağlayan yoğun bir emek ürünü olan aynı zamanda ilk olma özelliği taşıyan bu eser umarız benzer alanlardaki yaratıcı çalışmalar için bir örnek teşkil eder ve son olmaz.

Kapak fotoğrafı: Türkiye’de Caz Belgeseli

İlginizi çekebilir: MeloMagger’dan Müzik Belgeselleri