1950’lerin sonunda Mısır’daki Aswan Barajı’nın yapımının ardından, dünya mirasının önemli bir parçası sular altında kaldı. Birleşmiş Milletler ve UNESCO, benzer bir kaybın bir daha yaşanmaması için çalışmalarına başladı ve ilk kez 1978 yılında 7 ülkeden 12 yerle UNESCO Dünya Mirası Listesi oluşturuldu. Listede bugün yer kürenin her yanından 1000’in üzerinde yer var. Liste zengin bir koruma ve tanıtım aracına dönüşmüş durumda. Bu liste The Irish Spirit’in izinden giden, meraklı ve keşfetmeyi seven gezginler için de bir seyahat rehberi, bir “ölmeden önce görülmesi gereken yerler” listesi niteliğinde adeta. Listede İrlanda’nın ismi iki kez geçiyor; üstelik aday listede bulunan İrlanda destinasyonları da her an listeye eklenebilir.

UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde İrlanda

Brú na Bóinne

1993 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne eklenen Brú na Bóinne, İrlanda’daki en zengin arkeolojik alan olarak biliniyor. Çünkü burası, tarih öncesi çağlardan günümüze ulaşmış, Avrupa’nın en büyük ve en önemli megalit (taşların anıt ya da sanat eserleri yapmak için kullanılması) sanat yoğunluğuna sahip alanlarından biri. Sit alanının adı, “Boyne Nehri’nin sarayı” anlamına geliyor. Her biri yaklaşık 5 bin yıl önce inşa edilmiş höyükler, uydu anıtlar ve mezarlardan oluşan bu sit alanı sadece kültürel miras açısından değil, doğal miras açısından da büyük önem taşıyor. Kültür ve arkeolojiye olduğu kadar doğal güzelliklere de meraklıysanız, Boyne Nehri Adaları’nı keşfetmeyi unutmayın.

Sceilg Mhichíl

1996 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne eklenen bu kayalık ada ve üzerindeki yapıları muhtemelen Star Wars: The Force Awakens ve Star Wars: The Last Jedi filmlerinden hatırlıyorsunuz. Başlıca iki adadan oluşan Skellig kayalıkları, medeniyetten uzak Tanrı’ya yakın bir yer arayışı sırasında bulunmuş ve bir manastır olarak tahminen 8. yüzyılda inşa edilmiş ve tahminen 13. yüzyılda terk edilmiş. Kaynaklar, adanın ve manastır kalıntılarının sonraki yüzyıllarda bir hac merkezi olarak ziyaret edilmeye devam ettiğini söylüyor. İnançlı olsanız da olmasanız da burada yalnızlık hissini tadıp düşüncelere dalmak mümkün. Kayalıklar aynı zamanda İrlanda’daki deniz kuşlarını gözlemlemek için de ideal destinasyonlardan biri.

UNESCO Dünya Mirası Aday Listesi’nde İrlanda

İrlanda’nın Kraliyet Anıtları

2010’dan beri UNESCO Dünya Mirası aday listesinde bulunan bu toplu adaylık Birleşik Krallık’a bağlı Kuzey İrlanda’daki bir ve İrlanda Cumhuriyeti’ndeki beş bölgeyi kapsıyor: M.Ö. 8. yüzyıldan itibaren İrlanda’nın Kuzey, Doğu, Güney ve Batı eyaletlerinin geleneksel kraliyet merkezleri olan Emain Macha/Navan Kalesi (Kuzey İrlanda’da), Dún Aillinne, Cashel Kayası ve Rathcroghan ile kralların Yüce Divanı Tara kompleksi ve İrlanda’nın sembolik merkezi Uisneach Tepesi. Benzersiz bir arkeolojik tören kompleksi grubu oluşturan bu altı nokta, Kelt toplumunda güç, tören ve dinin gelişimini fiziksel biçimde göstermesi açısından önemli. Ayakta kalan yapıların ve yapılan kazıların gösterdiği kadarıyla, bu noktalar Neolitik Çağ’dan bu yana dini törenler ve cenaze törenleri için yoğun bir şekilde kullanılmış. Her biri yüksek tepelerin ve platoların üzerine konumlanmış ve çevredeki tüm alana hakim bir panoramik manzaraya sahip yapılar, Hristiyanlığın yayılmasının ardından terk edilmiş olsalar da bugün halen görkemlerini koruyorlar.

Sligo Geçit Mezarları

2023 yılında UNESCO Dünya Mirası aday listesine eklenen bu bölge, genellikle karmaşık topografyaya sahip alanlarda rastlanan, birbirlerine bağlanmış geçit mezarlar ve höyüklerden oluşan bir megalit sisteme sahip. Listeye girmesi için aday gösterilen 16 km²lik alanda 26 farklı mezar ve yapı bulunuyor. Çoğu yüzyıllar boyunca açılmamış ve mükemmel şekilde korunmuş anıt ve geçit mezarlar, inşaat yöntemleri açısından da tarihe ışık tutarken, bölgedeki manzaraların da büyüleyici olduğunu unutmamak gerekiyor.

Transatlantik Kablo Hattı

2023 yılında UNESCO Dünya Mirası aday listesine eklenen Transatlantik Kablo Hattı, dünyanın ilk kalıcı okyanus ötesi denizaltı elektrik telgrafının kıyı uçlarını içeren ulusötesi ve uluslararası bir aday: Doğu ucu İrlanda’daki Kerry bölgesinde, Valentia Adası’nda, batı ucu ise Kanada’daki Newfoundland bölgesindeki Heart’s Content’te bulunuyor. 1857-1865 yılları arasında defalarca denense de anca 1866’da başarılı ve kullanılabilir olan bu okyanus ötesi hat, dünyadaki iletişim teknolojileri ve mühendislik tarihi açısından bir devrim niteliğinde. Aday gösterilen alanlar; iki kablo istasyonu binası, memurların konaklama alanları ve İrlanda ucunda olmasa da Kanada ucundaki orijinal ekipmandan oluşuyor.

Fotoğraflar: UNESCO