Kimi biyografilere göre 1926 olarak geçmekle birlikte Yaşar Kemal’in doğum tarihi konusundaki genel kanı 4 Ekim 1923 olduğu yönündedir. Bu demek oluyor ki içinde bulunduğumuz ay Yaşar Kemal tamı tamına 90 yaşını doldurdu. Türk Edebiyatının medarı iftiharı, Türkçenin övünç kaynağı Yaşar Kemal’i her gün biraz daha az tanır olduğumuz şu günlerde eserlerini yeniden hatırlamak/hatırlatmak istedim. Okumakla kalmadım, paylaşmak istedim …

Yaşar Kemal Okumaları Kılavuzu

Yaşar Kemal’i kime sorsam hep “İnce Memed” cevabı ile karşılaşıyorum. Çoğu cevap da yazarın bir eserini dahi okumadan lise edebiyat derslerinden kalan tortuların ürünü. Hatırlamak gerekir ki Yaşar Kemal İnce Memed dahil 40’ı aşkın eserin yazarı aynı zamanda. Hele Türkçeye getirdiği o eşsiz tasvir ve kelime hazinesi… Bahsettiğimi tetkik etmek için yalnızca herhangi bir kitabını alıp okumaya başlayın. Bunun yanında eserlerine konu ettiği kahramanlar ve olaylarla topluma, bizzat bize çıplak-gösteren-gözlüklerle bakıyor Yaşar Kemal. Devletin boğan sevgisini, her daim itilmiş olan çocukları, dağa kalkan yiğitleri, sefalet içinde varolma mücadelesi veren Anadolu halkını gösteriyor . Eşitliği, hakkı, hukuku, güzel günleri, hoş kokulu bahçeleri arıyor adım adım.

Henüz Yaşar Kemal’in herhangi bir eserini okumamış ya da İnce Memed’in ötesine geçemediyseniz; yazarın bibliyografyasını unutmuşsanız size yazarın dikkatimi en çok çeken eserlerini sıralamaktan büyük bir mutluluk duyarım.

1. Filler Sultanı ile Kırmızı Sakallı Topal Karınca 

Yaşar Kemal’in çocuk romanı yazdığını biliyor muydunuz ? Geçtiğimiz güne kadar ben bilmiyordum açıkçası. Filler sultanı ile karıncalar arasındaki sultan – tebaa ilişkisinin anlatıldığı kitap son derece başarılı bir toplum eleştirisi. Her bir sayfasında şaşıp 2013 dünyasına dair ayrıntıları bulmamak elde değil. Çocuk kitabı deyip geçmeyin son derece duru bir dil ve Ömür Balcıoğlu’nun enfes çizimleri ile Yaşar Kemal’e başlamak için çok yerinde bir seçim.

2. Bugünlere Bahar İndi 

Yaşar Kemal’i hepimiz romancı olarak biliyoruz. Ancak kaçımız şiirlerinin olduğundan haberdarız ? Yazarlık serüvenine ağıtlar toplayarak başlayan Yaşar Kemal’in şiire uzak durması beklenemezdi elbette. Bu kitapta Yaşar Kemal’in şair tarafıyla da tanışacaksınız. Hem de çok sıkı dizelerle.

3. Sarı Sıcak

Yaşar Kemal’in  edebiyat dünyasına öyküleri ile giriş yaptığını söylersem yanlış olmaz sanırım. Yazarın yayınlanan ilk öyküsü, kitaba da adını veren, Sarı Sıcak’ı ve diğer 21 öyküyü bu kitapta bulabilirsiniz. Sayfalarda Anadolu’nun kızgın güneşi, gözünü göğe dikmiş Anadolu insanı, dönemin köy ve köylü hayatı, sosyal eşitsizlik ve her bir öyküde sizi kalbinizden vuracak ustaca bir kalemin bıraktığı izler… Uzun soluklu romanlarına, üçlemelerine başlamadan evvel Yaşar Kemal’i ve tonunu öykülerinde biraz daha tanıma fırsatı bulabilirsiniz.

4. Röportaj Yazarlığında 60 Yıl

Yaşar Kemal’in verimli sanat hayatına yetişmek imkansız. Aynı zamanda modern röportaj yazarlığının ülkemizdeki öncülerinden biri olan Yaşar Kemal sanat geçmişinde yaptığı röportajlarla adından söz ettirmiş, ünlenmesinin önünü açmıştır. Yaşar Kemal’in “İnce Memed neyse röportajlarım odur.” dediği röportajlarının 12 tanesi 60. yılında YKY tarafından yeniden bir araya getirilerek yayınladı. İçlerinde yazarın ilk röportajı da var.

5. Teneke

Kapağının altında, ilk sayfada Roman/Oyun olarak türü belirlenmiş. Eser bu belirlemeden de anlaşılacağı üzere farklı türleri bir araya getirmiş. Hem bir oyunu hem de bir romanı takip ediyorsunuz sayfalarda. Bir kaymakam ile kasabanın ağaları arasındaki mücadele işleniyor kitapta. Mücadelenin konusu ise sıtmadan kırılan mağdur kasaba halkı, idealler ve adalettir. Teneke ismini romanda kaymakamın arkasından teneke çalınarak kasabadan sürülmesinden ileri gelir. Bu eser de toplumcu Yaşar Kemal’e bir adım daha yaklaştıracaktır sizi.

6. Yılanı Öldürseler

Okuduğunuz her sayfada titremeye hazır olun. Kısa ama kısa olduğu kadar da sarsıcı bir eserle düşecek masanıza “Yılanı Öldürseler”.  Yaşar Kemal bu kitapta baskı ve zorlama nedeniyle dokuz yaşında annesini öldüren Hasan’ın öyküsünü anlatıyor bize. Aklından hiç çıkmayan bu cinayeti,cinnet halini gösteriyor.

7.  Daha Fazlası İçin…

Yaşar Kemal’i biraz daha yakından tanımak isterseniz şayet Fethi Naci’nin yazara odaklandığı “Yaşar Kemal’in Romancılığı” kitabına bakmanızı öneririm. Yazarın kendisini kendi kaleminden okumanın nasıl bir duygu olduğunu merak ediyorsanız “Yaşar Kemal Kendini Anlatıyor – Alain Bosquet ile Görüşmeler “e göz atmalısınız. Bunun yanında kitap-lık dergisinin Ocak 2007’de çıkan 101. sayısı ve Aralık 2008’de çıkan 122. sayısı; Notos dergisinin 18. sayısı Yaşar Kemal üzerine.

Evet. Şu halde Yaşar Kemal’in üçlemelerine hazır olmalı kişi. Uzun soluklu maratonlardan evvel her biri kendi içerisinde bir derya olan antrenmanlara benzetiyorum ben bu yedi adımı. Dilerim yarın Yaşar Kemal üzerine daha fazla şey konuştuğumuz bir gün olur.

İyi ki doğdun Yaşar Kemal, nice yıllara…

İlginizi Çekebilir: Kübra Ketenci’den Marc Levy Kitapları