Evlerin tüm dış cepheleri rengarenk çiçek desenleriyle dolu bir köy düşünün. Zalipie, sıradan bir yerleşkeye ressam eli değerse neler olabileceğinin en samimi tanımı. Her tarihi güzellikte olduğu gibi Zalipie’nin de biraz umut, biraz sanat dolu bir hikayesi var.

Zalipie, Polonya’nın güneydoğusunda Tarnow şehrine bağlı ve Krakow’a 90 dakika mesafede bulunan masalsı bir köy. Bu köyde neredeyse kafanızı çevirip baktığınız her duvar, rengarenk çiçek motifleriyle bezeli. Zalipie’yi en güzel haliyle görmek, Tarnow şehrine bir ilkbahar günü yemyeşil manzaralara bakılarak gidilen huzurlu bir tren yolculuğunun sonunda mümkün. Vardığınız anda içinizi tatlı bir merak ve neşe kaplaması muhtemel. Zalipie ne sade, ne cafcaflı ama bir o kadar içten, bir o kadar gerçeküstü. Kuyulardan posta kutularına kadar çiçek desenleriyle kaplı köyün, deyim yerindeyse her yerinden sanat akıyor.

Zalipie’nin Hikayesi

Bu rengarenk desenlerin hikayesi evlerin içinde baca kaynaklı oluşan kurum lekelerini kapatmaya çözüm arayan kadınların yaratıcılığıyla başlıyor. Siyah lekeleri önce beyaz tonlarla kapatmaya çalışan kadınlar gün geçtikçe başka renkler de kullanmaya başlıyor. Renkler motiflere dönüşüyor ve zaman içinde bu motifleri evlerin dışına da uygulamaya başlıyorlar. Yani bir örtbas etme şekli olarak sanat…

Zalipie’de bu sanat dolu gelenek  19. yüzyılın sonlarında başlamış.  Bu hareketi başlatan isim ise Felicja Curylowa adında yetenekli bir sanatçıymış. Felicja Curylowa sanatçı kimliğinin yanısıra çevresi tarafından “elini attığı her şeyi boyayan” biri olarak bilinirmiş. Curylowa bu konuda öyle hevesli ve istekliymiş ki köyde yaşayan diğer kadınlara da ressamlık kursları vermeye başlamış. Bir kaynağa göre ise köyde devam eden eğitimlerle beraber geliştirilen ressamlık geleneği, sonrasında kadınların bir geçim kaynağı haline gelmiş. Evlerinin duvarlarını motiflerle görmek isteyen köy sakinleri giderek çoğalmış. Böylelikle de köydeki tüm evler çeşit çeşit, renk renk desenlerle bezeli hale gelmiş. Çevre köylere de ilham veren Zalipie’nin öne çıkan yanı ise motiflerin içinde birçok renk tonunun, kusursuz bir ahengi içinde barındırmasıymış. Floral desenlerde belki de çok önemli bir rol oynayan renk kombinasyonunu oluşturmada çok başarılı sanatçı Felicja Curylowa’nın evi ise 1974’te ölümünden sonra müze olarak sergilenmeye başlanmış. İçi tamamen sanatçı tarafından dekore edilmiş eve girdiğinizde her tarafta desenlerle bezeli motiflerle karşılaşıp içten bir coşku hissedebilirsiniz.

Zalipie, bir fotoğrafçı gözüyle bakıldığında hiçbir filtreye gerek duymaksızın her kesiminden capcanlı kareler yakalayabileceğiniz; dahası kafalarda oluşmuş sıradan köy evleri estetiğine yeni bir soluk getiren bir yerleşim yeri. Bir köyden daha fazlası diyebilirim. Abartısız yaratıcılığın gözler önüne seriliş biçimi. Can sıkan bir gündelik telaşın gelinebilecek en umut dolu noktası ve bir çocuk kitabının içine girmişçesine duyulan tanıdık bir his. Dahası her sene değişen motifleriyle değişime ayak uydurup sanata başka bir perspektiften bakmama neden oluyor.

Kapak Fotoğrafı: inyourpocket.com

İlginizi çekebilir: Deniz Paduraru’dan Boleslawiec