Haberler

Birkaç ay önce Gen-Z kadınlar ve erkeklerin politik konularda ciddi görüş ayrılıkları yaşadıklarına ilişkin araştırma sonuçları önemli görüş ayrılıklarını vurgulamıştı. Şimdiyse gençlerin sosyal medya kullanımlarına ilişkin bir araştırma cinsiyetlerin ilgi odakları arasındaki farkı ortaya koyuyor.

İş zekası şirketi Morning Consult tarafından gerçekleştirilen araştırma, genç kadınların Instagram, TikTok ve Pinterest gibi görsel ve video tabanlı uygulamaları daha fazla kullandığını, Z Kuşağı erkeklerinin ise X ve Reddit gibi metin tabanlı uygulamaları kullanma olasılığının daha yüksek olduğunu gösteriyor. Araştırmacılar, genç kadınların sosyal medyada etkileşim kurarken “topluluk tarafından yönlendirildiklerini” ve “yakın arkadaşlık, hediye verme ve başkalarının ihtiyaçlarını kendi ihtiyaçlarının önüne koyma gibi toplumsal ideallerle özdeşleşme olasılıklarının daha yüksek olduğunu” belirtiyor. Öte yandan, genç erkekler yazı-temelli Reddit, X gibi platformları tercih ediyor.

Rapor, ayrıca genç erkek ve kadınların farklı izleme alışkanlıklarına da sahip olduğuna da dikkat çekiyor. Z Kuşağı kadınları genel olarak erkek akranlarına göre daha fazla yayın hizmeti kullanıyor. Genç kadınlar Netflix, Hulu ve Disney+’ı daha çok tercih ederken, erkekler Apple TV+ ve Twitch.tv içerikleri izlemeyi tercih ediyor.

Çevre dostu tekstiller ve geleneksel tekniklerdeki gelişmeler, sürdürülebilir üretim süreçlerine doğru önemli bir değişim sunuyor. Çevre bilincine sahip tüketiciler sayesinde yükselen bu niş pazar artık tekstil sektöründe resmi iş fırsatları yaratma çabaları, kayıt dışı istihdam ve düşük ücretler gibi sorunları ele alarak ekonomik büyümeyi teşvik ediyor. Bu gelişimlerin bel kemiği halini alan sürdürülebilir kumaşlar da özellikle bu alanda öne çıkan Türkiye’yi ilgilendiriyor.

Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) Türkiye ofisi, EkoDoku Kadın Sürdürülebilir Yaşam Kooperatifi ile iş birliği yaparak çevre dostu tekstilleri teşvik etmek ve hızlı modanın çevresel etkilerini vurgulamak amacıyla bir girişim başlatmış durummda. ILO yetkililerinin saha ziyaretleriyle yönlendirilen ve ILO’nun teknik ve finansal desteğiyle güçlendirilen bu çaba, Türkiye’de sürdürülebilir moda uygulamalarını geliştirmeyi hedefliyor. EkoDoku, doğa bazlı kumaşlar ve geleneksel tekniklerden üretilen benzersiz bir koleksiyonun yaratılmasına öncülük etmeyi böylece de sürdürülebilir tekstilleri savunmayı ve resmi iş fırsatları yaratmayı amaç ediniyor.

TikTok trendleri dendiğinde aklınıza garip danslar, makyaj malzemeleri ya da kıyafetler geliyorsa algoritmanızı farklı içeriklerle beslemek isteyebilirsiniz. Çünkü ‘underconsumption core’ ve ‘de-influencing’ gibi trendlerle birlikte gelen gereksiz harcamadan kaçınma furyası ekonomik gerilemeyle birlikte ‘no spend challange’ olarak karşımıza çıkıyor.

Bir gün boyunca hiç alışveriş yapmadan durabileceğinizi hayal edebiliyor musunuz? Peki ya koca bir ay boyunca? TikTok’ta içerik üreticileri, gereksiz harcama veya alışveriş yapmadan tam 30 gün geçirmeyi kendilerine meydan okuyorlar: Kahve yok, atıştırmalık yok, paket servis yok ve kesinlikle yeni kıyafet, takı ya da makyaj malzemesi yok! Trendin temel amacı mali durumlarınızı sıfırlama düğmesine basmak ve bu sayede harcamaların ne kadarının gerekli ve gerçekçi oldu

Bir “harcama yapmama” ayının kuralları basit: Kira, faturalar, market alışverişi ve yakıt gibi harcamalara para harcanabiliyor ancak geri kalan her şey “almama” listesine giriyor. Ne kadar cazip olursa olsun, kitaplar, sinema biletleri, kıyafetler, cilt bakımları, manikür, barda içecekler veya diğer gereksiz şeyler için ödeme yapmamak temek amaç. Böylece ayın sonunda ne kadar para biriktirilebildiği ve bu parayla anlamlı bir yatırım yapılıp yapılamayacağı gözden geçirilmiş oluyor. Bunun yanı bu ‘challange’ı deneyenler parayla ilişkilerini gözden geçirip alışverişi bir dopamin deposu olarak kullanıp kullanmadıklarını da analiz ediyorlar.

İşinize bayılmıyorsanız yalnız değilsiniz Gen-Z de size katılıyor ama bir farkla: Genç Y ve Z jenerasyonları toksik şirket kültürüne dair şikayetlerini online dünyada açıkça paylaşıyor. O kadar ki ofislerinin ne kadar işlevsiz olduğunu göstermek için toplantılardan ses kayıtlarını bile paylaşabiliyorlar.

İş arama sürecini kayda alıp kendisine sunulan teklifin yetersizliğini açıkça ortaya koyanlardan, bitmeyen toplantıların ne denli işlevsiz olduğunu vurgulayanlara birçok TikTok kullanıcısı #HateMyJob gibi hastag’ler altında işlerinin olumsuz yönlerini açıkça paylaşarak LinkedIn’de övgüler düzülen ‘corporate’ yaşam tarzının toksik yönlerini açıkça ortaya koyuyor. Ortak şikayetler arasında çalışanlarının her bir adımını gölge gizi izleyen (mikro manager) yöneticiler, kolaylıkla bir mail olabilecekken saatlerce süren toplantılar, verilip tutulmayan iş yeri koşullarını iyileştirme sözleri ve yapılan işlerin değersizleştirilmesi yer alıyor. Pek çok kişi işinin yarattığı stres nedeniyle pazar günlerini korku içinde geçirdiğinden ve ödenen ücretlerin yapılan işler ve büyüyen enflasyona oranlığında ne denli düşük kaldığından söz ediyor. Aslında bu çalışanların iş yerlerindeki kötü koşullara karşı gösterdiği ilk tepki değil. Bundan birkaç ay önce Çin’de çalışanların düşük ücretler ve kötü çalışma koşullarını protesto etmek için ofise pijamalarıyla gelişi de ‘corporate’ kültürün yeni nesille aynı şekilde devam edemeyeceğinin ip uçlarını veriyordu.

Profesyonel yaşamda moraller düşük. allup’un 2023 Küresel İş Yeri Durumu Raporu, çalışanların neredeyse 10’da 6’sının işlerini sessizce bıraktığını ortaya koyuyor. Pew Araştırma Merkezi’ne göre, 2023 yılında genç çalışanların (18-29 yaş arası) %15’i işlerinden pek veya hiç memnun olmadıklarını bildiriyor.

Yeni bir trend mi yoksa normal hayat mı? TikTok’un yeni trendi ‘underconsumption-core’ yani abartılı tüketimden kaçınma aslında bize trendlerin bile yeni isimlerle kendini tekrar ettiğini kanıtlayan bir kavram. Zira geçtiğimiz yıl bolca bahsedilen ve övülen ‘de-influencing’ yani sosyal medyada övüldüğü için ürünleri satın almak yerine bu ürünlere dair gerçekçi değerlendirmeler sunma akımını destekliyor.

Sanki bir moda akımıymışçasına ‘underconsumption core’ olarak adlandırılan bu trendde insanlar, sosyal medyada gördüğümüz dev giyinme ve makyaj odaları, ağzına kadar ürünlerle doldurulmuş buz dolapları yerine kendi gerçekliklerini paylaşıyorlar. Az ancak yeterli sayıda kıyafet, makyaj malzemesi, ikinci el eşyalar, uzun yıllar önce alınmış ancak kullanılmaya devam eden parçaların karşımıza çıktığı bu akım abartılı tüketime karşı bir tez sunuyor. Öte yandan bunun yeni bir şey değil “normal yaşamın ta kendisi” olduğu sebebiyle de eleştiriliyor. Her halükarda, son birkaç yıldır artarak devam eden ekonomik gerilemenin sosyal medya kadar kürate edilmiş alanlarda bile gerçekliğe yer açtığı tartışılmaz bir gerçek olarak kendini gösteriyor.

Yazı denizle bir araya gelmek olarak kodlayanlar için TikTok’un 15 milyon görüntülenmeye sahip yeni popüler terimi ‘blue mind theory’ deniz tatillerini haklı çıkaran bir teori olarak karşımızda.

Sosyal medya mavi zihin teorisini (blue mind theory) yeniden popüler hale getirirken, bu terimin ilk kullanımı aslında deniz biyoloğu Dr. Wallace J. Nichols’a ait. Suyun içinde veya yakınında olmanın zihninizin sakin, meditasyon durumuna girmesine yardımcı olduğunu fark eden Nichols, 2025 yılında bu hisleri anlatmak için ‘blue mind’ ifadesini kullanıyor. Üstelik teori yalnızca bir iddiadan ibaret değil ve bilimsel verilerle de destekleniyor. Terapist Rachel Goldberg’e göre, araştırmacılar insanların beyinlerine bakmak için fMRI görüntülemeyi kullandılar ve su gibi doğal ortamlara maruz kalmanın, prefrontal korteksteki aktiviteyi gerçekten azalttığını buldular. Goldberg’ün Bustle ile paylaştığı açıklamalarına göre: “Parıldayan bir göl gibi sulu manzaralar ve çarpışan dalgalar veya köpüren bir nehir gibi sesler de vücudunuzdaki stres hormonu kortizolünü azaltmada başarılılar. Düşük kortizol seviyeleri ve azalan prefrontal korteks aktivitesi ileyse, en azından geçici olarak daha az endişeli hissetmek mümkün.”

Berlin dendiğinde aklınıza ilk gelen şey nedir? Eğer yanıt erken 20’lerinizin zirvesi ve gece hayatıysa yalnız değilsiniz! Öyle ki şehir, “Berlin şehrinin orta ve geç 1980’lerden beri büyük bir kısmını şekillendirdiğini” gerekçesiyle UNESCO Kültürel Miras listesine eklenmiş durumda.

Neredeyse üç yıl boyunca kampanya yürütüldükten sonra, Berlin yıllık güncellenen UNESCO Kültür Mirası listesindeki altı eklemeden biri oldu; listeye giren diğer isimler arasında Saksonya’da dağcılık ve Bavarya’da kürk canavar kostümleri giyinmiş katılımcıların kış geçit töreni olan Kirchseeon Perchtenlauf yer alıyor. Berlin Kulüp Komisyonu tarafından “şehrin techno üreticileri, sanatçıları, kulüp işletmecileri ve etkinlik organizatörleri için başka bir kilometre taşı” olarak tanımlarken şehrin techno sahnesinin listeye girmesi için uzun zamandır çalışan Rave The Planet, sonucu “tüm kültür için önemli bir adım” olarak değerlendiriyor. UNESCO Kültürel Miras’ı kazanmak, kulüpler için de önemli çünkü hükümet teşviklerine ve diğer finansmana erişimini sağlamalarını sağlıyor. Bunlara ek olarak kulüplere artık kent planlama yasaları kapsamında ek koruma sağlanacak.

Son dönemde karşımıza çıkan yeni terimler arasında ‘trad wife’ var. “Geleneksel”(traditional) ve “eş”(wife) kelimelerinin birleşiminden oluşan bu ifade özellikle Amerika’da popülaritesini arttırırken Instagramda bu hastag kullanılarak yapılmış 60.000’e yakın paylaşım bulunuyor. ‘Tradwife’, feminizmi ve cinsiyet eşitliğini daha “geleneksel” bir anlayışla takas eden kadınları anlatmak için kullanılıyor. Bu kadınların cinsiyete dayalı rol: evde kalmak, evi idare etmek, çocuk sahibi olmak ve genel olarak kocasına itaat etmek. Peki bu cinsiyet eşitliğine dair tartışmalar yaratan bu akımı 2024 yılında gündem haline getiren, sebep tam olarak ne?

Hareketteki gerileme hissine rağmen, sosyal medyada #tradwive olarak paylaşım yapan birçok kadın, yaşam tarzlarının feminist bir yaşam tarzı olduğunu savunuyor. Sonuçta çalışmamayı tercih ediyorlar. Gerçeklikse elbette bu kadar basit değil. Zira, ‘tradwife’ sıfatı ile paylaşım yapan bu kadınlar yalnızca günlük yemek pişirme, temizlik ve bakım rutinlerini sosyal medyada belgelemekle kalmıyor; onlardan para kazanıyorlar. Mom-fluencer yani anne influencerlardan önce banner reklamlar, sponsorlu içerik ve ara sıra kitap anlaşmaları satarak bloglarını küçük sektörlere dönüştüren anne blogcular vardı. Bugün bu gelir getirici yollar, Instagram ve TikTok’ta paylaşımlara yol açan ortaklıklarla büyümüş durumda. Başarılı içerik oluşturuculardan bazıları, bu anlaşmalara aracılık etmeye yardımcı olan yöneticiler tarafından bile temsil ediliyor ve bu da en başarılı etki sahibi kişileri yıllık 10.000 ila 100.000 dolar arasında değişiyor.

Günün sonunda, tahmin edilebileceği gibi ‘trad wife’lar iddialarının aksine geleneksel değiller. Süreç daha çok tehlikeli bir imaj yaratımından ibaret. Sosyolog Michelle Janning ‘trad wife’ trendini şu şekilde değerlendiriyor: “Belki bir ürün satmıyorlar, kendilerinin bir versiyonunu satıyorlar ve sponsorluk gelirlerini kocaları alıyor olabilir. Burada bir çelişki söz konusu: Onların işi insanlara bir işleri olmadığını söylemek.”

Geliştirme şirketi Human Nature, Lewes’teki eski bir sanayi bölgesini, Birleşik Krallık’ın sürdürülebilir bir mahallesiye dönüştürmek için planlama onayı aldı.

685 evlik Phoenix, Human Nature’a göre işlenmiş ahşaptan inşa edilecek ve Birleşik Krallık’taki en sürdürülebilir mahalle olacak. South Downs Ulusal Parkı’nda yer alan Phoenix, tamamı mühendislik ürünü ahşaptan inşa edilen enerji tasarruflu evleri, kamusal alanları ve sağlık hizmetlerini, dükkanları, konaklama ve endüstriyel alanları içerecek. Human Nature’ın sürdürülebilir inşaat başkanı Andy Tugby, Dezeen’e, burasının birim sayısına göre Birleşik Krallık’taki en büyük yapısal ahşap mahallesi olacağını söylüyor. Projeye göre; bölgedeki endüstriyel yapılar, kantin, etkinlik salonu, fitness merkezi, çalışma alanı ve stüdyolar da dahil olmak üzere toplumsal alanların çoğunu barındıracak şekilde; evlerse enerji açısından verimli olacak ve yenilenebilir enerjiyle çalışacak şekilde tasarlanacak. Ayrıca tüm nesiller ve karma gelirli insanlar için bir yer yaratmayı hedefleyen 685 konutun yüzde 30’u uygun fiyatlı konutlardan oluşacak.

Sevgililer Günü (Valentines Day) ya da yalnızların birbirine destek verdiği ‘Galentines Day’… Hangisini kutlamak istiyor olursanız olun San Antonio Hayvanat Bahçesi romantik geçmişinizin yüklerini atabilmeniz için ilginç bir öneride bulunuyor.

Hayvanat bahçesi, bir hamam böceğine, fareye veya sebzeye eski sevgilinizin veya “pek de özel olmayan birinin” adını sembolik olarak vermenizi sağlıyor. Ardından, “bu isim” hayvanat bahçesinin hayvan sakinlerinden birine besleniyor! Kampanya böylelikle, gerçek bir kalp kırıklığı şifacısı olarak geçmişinizi yok etmenize yardımcı olmayı amaçlıyor; tabii bu sırada esprisi bir yana bağış toplanmış oluyor. Geçen yıl uluslararası ilgi gören bu zekice bağış toplama etkinliği , bu yıl daha da sansasyonel olacağa benziyor. “Cry Me A Cockroach” kapsamında ayrıca eski sevgilinizin e-mailine onun adına bir hamamböceği, fare ya da sebze isimlendirip bir hava beslendiğinden haberdar olmasını sağlayan dijital bir Sevgililer Günü kartı da gönderilebiliyor!